Cơ hội chấm dứt ưu đãi thuế

Phạm Sơn Thứ sáu, 31/03/2023 - 08:38

Cơ chế thuế suất tối thiểu toàn cầu được áp dụng kể từ năm 2024 có thể khiến Việt Nam đánh mất lợi thế ưu đãi thuế trong thu hút FDI, tuy nhiên cũng là cơ hội để thay đổi chiến lược tiếp cận và thu hút FDI chất lượng cao.

Thuế thu nhập doanh nghiệp thực tế mà doanh nghiệp FDI phải đóng ở Việt Nam trung bình là 12,3%, trong đó có một số tập đoàn lớn chỉ phải đóng thuế ở mức dưới 6%.

Với cơ chế thuế suất tối thiểu toàn cầu dự kiến áp dụng vào năm 2024, doanh nghiệp đa quốc gia có doanh thu toàn cầu trên 750 triệu euro (khoảng hơn 815 triệu USD) và có mức lợi nhuận trên 10% doanh thu sẽ phải áp mức thuế suất tối thiểu 15% trên lợi nhuận. Nếu thuế thu nhập doanh nghiệp các quốc gia tiếp nhận đầu tư dưới mức 15%, phần thuế chênh lệch sẽ được doanh nghiệp đóng về cho nước đầu tư.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên thường trực Ủy ban kinh tế Quốc hội, cho biết, trong suốt nhiều năm qua, Việt Nam đã sử dụng công cụ ưu đãi thuế, phí để thu hút FDI, cụ thể là chính sách “miễn 4 giảm 9” (miễn thuế 4 năm, giảm thuế 9 năm), ưu đãi thuế cho 23 lĩnh vực, trong đó có 7 lĩnh vực được ưu đãi đặc biệt.

Ước tính, thuế thu nhập doanh nghiệp thực tế mà doanh nghiệp FDI phải đóng ở Việt Nam trung bình là 12,3%, trong đó có một số tập đoàn lớn chỉ phải đóng thuế ở mức dưới 6%. Như vậy, nếu không có thay đổi gì về chính sách, Việt Nam sẽ đánh mất quyền thu một lượng lớn thuế thu nhập doanh nghiệp.

TS. Trần Du Lịch, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, cũng đưa ra nhận định Việt Nam khuyến khích đầu tư nước ngoài thông qua ưu đãi và hỗ trợ, trong đó ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là biện pháp quan trọng. Do đó, việc áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu tác động lớn đến hoạt động đầu tư sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.

Cụ thể, khi doanh nghiệp FDI không còn được hưởng lợi từ ưu đãi thuế, chính sách thu hút đầu tư của Việt Nam sẽ trở nên kém hấp dẫn. Ông Lịch nhìn nhận, Việt Nam cần sớm có giải pháp ứng phó với cơ chế thuế tối thiểu toàn cầu cũng như tìm kiếm biện pháp mới để thu hút vốn FDI.

Trong nguy có cơ

Biện pháp thu hút FDI bằng ưu đãi thuế được không chỉ Việt Nam mà còn nhiều quốc gia và nền kinh tế trên thế giới áp dụng, thậm chí áp dụng triệt để đến mức tạo ra những “thiên đường thuế” cho doanh nghiệp như Hồng Kông, Macao, Qatar, Bahamas, Luxembourg…

Thu hút FDI thế nào khi không còn được ưu đãi thuế

Tại khu vực ASEAN, ưu đãi thuế trong nhiều năm qua đã trở thành vũ khí quan trọng trên chiến trường cạnh tranh thu hút đầu tư, được giới chuyên gia gọi là “cuộc đua xuống đáy”. Trong bối cảnh Covid-19 và biến động địa chính trị, “cuộc đua xuống đáy” là một phần nguyên nhân gây ra thâm hụt tài khóa ở các nước ASEAN, từ đó góp phần làm giảm mức chi cho hàng hóa công.

Chi phí cho biện pháp ưu đãi thuế là rất lớn bởi cắt giảm trực tiếp phần thu ngân sách để tạo điều kiện cho doanh nghiệp. Trong khi đó, đối tượng hưởng lợi lại là nhóm doanh nghiệp FDI vốn có nhiều tiềm lực về nguồn vốn, công nghệ, kinh nghiệm thị trường…, còn doanh nghiệp trong nước không nhận được lợi ích đáng kể.

Nhận xét về biện pháp thu hút FDI, ông Phan Vũ Hoàng, Phó tổng giám đốc Deloitte Việt Nam, cho biết, ưu đãi thuế, phí không quan trọng bằng chất lượng của môi trường đầu tư, kinh doanh. Do đó, cần nâng cao năng lực của nền kinh tế thông qua phát triển hạ tầng, tăng cường tính minh bạch…

Cơ hội chấm dứt ưu đãi thuế 1
Ông Phan Đức Hiếu nêu quan điểm tại tọa đàm Thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu – triển vọng và thách thức trong thu hút FDI trên địa bàn TP.HCM

Ông Hiếu nhìn nhận, như vậy, tuy thuế suất tối thiểu toàn cầu là thách thức nhưng lại đem đến cơ hội lớn để Việt Nam quyết tâm cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh. Đây cũng là biện pháp để Việt Nam thu hút được FDI chất lượng cao, đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển của nền kinh tế.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, chuyên gia kinh tế Trường Chính sách công và quản lý Fulbright, nhận xét, Việt Nam cần thay đổi cách tiếp cận thu hút FDI thông qua ưu đãi thuế. Thay vào đó, cần những chính sách thu hút đầu tư bằng nâng cao chất lượng nhân lực, cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Các chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp đều đồng tình rằng, Việt Nam cần áp dụng cơ chế thuế suất tối thiểu nội địa (QDMTT) để giành được quyền đánh thuế. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam tiếp cận phương pháp tính toán thuế được OECD hướng dẫn, từ đó vận hành hệ thống thuế minh bạch, hiệu quả theo chuẩn quốc tế.

Tổng giám đốc Samsung Việt Nam khuyến nghị về thuế tối thiểu toàn cầu

Tổng giám đốc Samsung Việt Nam khuyến nghị về thuế tối thiểu toàn cầu

Tiêu điểm -  2 năm

Nếu không kịp thời có giải pháp ứng phó với thuế tối thiểu toàn cầu, cộng đồng doanh nghiệp FDI tại Việt Nam sẽ phải đối diện với gánh nặng thuế, dẫn đến giảm năng lực cạnh tranh.

Doanh nghiệp FDI quan tâm đến kinh tế xanh

Doanh nghiệp FDI quan tâm đến kinh tế xanh

Tiêu điểm -  2 năm

Nghiên cứu của Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài cho thấy, hơn 50% doanh nghiệp FDI có định hướng về kinh tế xanh.

Thu hút FDI thế nào khi không còn được ưu đãi thuế

Thu hút FDI thế nào khi không còn được ưu đãi thuế

Tiêu điểm -  2 năm

Nếu Việt Nam không có hành động kịp thời, việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu sẽ không chỉ gây ảnh hưởng tới thu hút vốn FDI mà còn làm mất đi quyền đánh thuế, thiệt hại về lợi ích.

Bức tranh bền vững từ góc nhìn của doanh nghiệp FDI

Bức tranh bền vững từ góc nhìn của doanh nghiệp FDI

Phát triển bền vững -  2 năm

Các lãnh đạo doanh nghiệp FDI tại Việt Nam cho rằng, chìa khóa quan trọng nhất để Việt Nam đẩy mạnh quá trình số hoá, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững nằm ở việc thay đổi tư duy của các bên liên quan.

Nghị định 91 gỡ vướng dự án BT Thủ Thiêm của Đại Quang Minh, CII

Nghị định 91 gỡ vướng dự án BT Thủ Thiêm của Đại Quang Minh, CII

Tiêu điểm -  19 giờ

Những vướng mắc về xác định giá đất để thanh toán cho nhà đầu tư đã bỏ vốn xây dựng hạ tầng cho khu đô thị mới Thủ Thiêm đã được tháo gỡ.

Thủ tướng: Thiết kế chính sách để phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn

Thủ tướng: Thiết kế chính sách để phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn

Tiêu điểm -  1 ngày

Thủ tướng khẳng định phát triển kinh tế tư nhân là không giới hạn, yêu cầu khẩn trương hoàn thiện cơ chế, chính sách để tạo đà tăng trưởng bền vững.

Đàm phán thương mại với Mỹ về thuế đối ứng, Việt Nam cần lưu ý gì?

Đàm phán thương mại với Mỹ về thuế đối ứng, Việt Nam cần lưu ý gì?

Tiêu điểm -  2 ngày

Ngoài vấn đề minh bạch nguồn gốc xuất xứ, Việt Nam cần tính đến khả năng những thỏa thuận trong đàm phán thương mại với Mỹ ảnh hưởng tới các cam kết với những nước khác.

Sumitomo đầu tư khu công nghiệp 2.900 tỷ đồng tại Thanh Hóa

Sumitomo đầu tư khu công nghiệp 2.900 tỷ đồng tại Thanh Hóa

Tiêu điểm -  2 ngày

UBND tỉnh Thanh Hóa vừa chấp thuận chủ trương đầu tư và chấp thuận nhà đầu tư cho dự án KCN Thăng Long Thanh Hóa.

Điều hành giá điện hợp lý: Bài toán khó bao giờ mới có lời giải?

Điều hành giá điện hợp lý: Bài toán khó bao giờ mới có lời giải?

Tiêu điểm -  2 ngày

Cân bằng giữa tính giá điện theo cơ chế thị trường và ổn định xã hội vẫn luôn là bài toán khó tồn tại nhiều năm qua, nhưng bắt buộc phải giải trong thời gian tới.

Bamboo Capital lý giải việc chậm nộp báo cáo tài chính quý I/2025

Bamboo Capital lý giải việc chậm nộp báo cáo tài chính quý I/2025

Doanh nghiệp -  8 giờ

Bamboo Capital cho biết công tác thực hiện báo cáo tài chính đã bị gián đoạn do phục vụ điều tra liên quan đến các cổ đông và nhân sự.

Rủi ro đã ngấm giá, chứng khoán có hấp dẫn?

Rủi ro đã ngấm giá, chứng khoán có hấp dẫn?

Tài chính -  15 giờ

Với định giá thấp và các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ, SGI Capital tin rằng đây là thời điểm để nhà đầu tư cân nhắc cơ hội.

'Bóng ma' nợ xấu ám ảnh ngành ngân hàng

'Bóng ma' nợ xấu ám ảnh ngành ngân hàng

Tài chính -  15 giờ

Phần lớn ngân hàng đã ghi nhận số dư nợ xấu tăng trong quý I/2025, trong đó hơn một nửa số ngân hàng niêm yết chứng kiến mức tăng hai chữ số.

Làm sao thương hiệu ngân hàng nổi bật khi khách chỉ chọn gần nhất?

Làm sao thương hiệu ngân hàng nổi bật khi khách chỉ chọn gần nhất?

Tài chính -  15 giờ

Các chuyên gia cho rằng, một thương hiệu ngân hàng tốt không chỉ nằm ở logo hay khẩu hiệu, mà là sự cam kết bền vững, được xây dựng từ niềm tin.

Công bố đường bay thẳng Hà Nội - Moscow

Công bố đường bay thẳng Hà Nội - Moscow

Nhịp cầu kinh doanh -  18 giờ

Ngày 9/5, dưới sự chứng kiến của Tổng bí thư Tô Lâm và lãnh đạo cấp cao 2 nước, Vietnam Airlines đã công bố đường bay thẳng từ thủ đô Hà Nội đến Moscow, Nga.

Giá vàng hôm nay 10/5: Bật tăng liên tiếp 4 nhịp

Giá vàng hôm nay 10/5: Bật tăng liên tiếp 4 nhịp

Vàng -  18 giờ

Giá vàng hôm nay 10/5 tăng 500 nghìn đồng ở cả hai chiều đối với vàng miếng và vàng nhẫn SJC ở thị trường trong nước.

Di sản của Warren Buffett và những bài học vượt thời gian

Di sản của Warren Buffett và những bài học vượt thời gian

Hồ sơ quản trị -  19 giờ

Warren Buffett không chỉ là một nhà đầu tư xuất sắc mà còn là một nhà tư tưởng tài chính với tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài lĩnh vực đầu tư.