Thoát bẫy mở rộng, Thế Giới Di Động định hình lại chiến lược kinh doanh

Chiến lược "giảm lượng, tăng chất"

Sau một thời gian dài đối mặt với thách thức lớn trong ngành bán lẻ, Công ty CP Đầu tư Thế giới Di động (MWG) đang dần lấy lại vị thế với chiến lược tái cấu trúc mạnh mẽ.

Năm ngoái, công ty đạt doanh thu kỷ lục 134.341 tỷ đồng, tăng 13,6% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế đạt 3.733 tỷ đồng, gấp 22 lần năm trước.

Doanh thu mảng công nghệ thông tin với mũi nhọn là hệ thống Thế Giới Di Động và Điện máy Xanh, chiếm 66% tổng doanh thu, tăng 7,3% so với cùng kỳ, dù giảm 221 cửa hàng.

Ở mảng hàng tiêu dùng nhanh, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu 41.000 tỷ đồng, tăng 30% so với cùng kỳ, đạt hòa vốn từ tháng 6 và bắt đầu có lãi.

Trong đó, chuỗi Bách hóa Xanh đã tăng trưởng nhờ cải thiện chất lượng điểm bán, duy trì doanh thu trên mỗi cửa hàng hàng tháng đạt 1,9 tỷ đồng, tăng tới 25% so với cùng kỳ.

Kết quả này có được nhờ công ty thực hiện chiến lược "giảm lượng, tăng chất", bằng việc đóng hơn 200 cửa hàng để nâng cao chất lượng điểm bán và tối ưu hiệu suất.

Số cửa hàng Thế Giới Di Động cuối năm 2024 duy trì ở mức 935. Chuỗi Bách hóa Xanh ghi nhận tăng trưởng doanh thu trên cùng cửa hàng 30% nhờ cải thiện trải nghiệm khách hàng và tần suất mua sắm, tạo đà cải thiện hiệu quả kinh doanh.

Ngoài ra, Thế Giới Di Động cũng hợp tác chặt chẽ với Apple để mở rộng thị phần với số cửa hàng Topzone tăng lên 86.

Bước sang những tháng đầu năm 2025, chiến lược “giảm lượng, tăng chất” tiếp tục ghi nhận kết quả tích cực. Cụ thể, mảng điện máy bao gồm các chuỗi Thế Giới Di Động và Điện máy Xanh ghi nhận doanh thu gần 17.000 tỷ đồng trong hai tháng đầu năm, chiếm gần 46% tổng doanh thu và tăng hơn 13% so với cùng kỳ năm trước.

Kết quả này đến từ việc doanh số trên mỗi cửa hàng hiện hữu tiếp tục tăng trưởng ổn định, mở rộng thị phần, đồng thời việc tinh gọn vận hành, tối ưu chi phí và cung cấp các giải pháp tài chính tối ưu như mua hàng trả chậm… đã giúp cải thiện hiệu suất kinh doanh.

Hầu hết các ngành hàng đều ghi nhận kết quả tích cực, trong đó nhóm sản phẩm công nghệ thông tin đóng vai trò là động lực tăng trưởng chính.

“Bất chấp đà phục hồi chậm của thị trường bán lẻ các sản phẩm công nghệ nói chung, doanh số nhóm hàng điện thoại, máy tính bảng, máy tính xách tay của công ty đã tăng trưởng trên 20% so với cùng kỳ năm ngoái”, đại diện Thế Giới Di Động cho biết.

Đối với chuỗi Bách hóa Xanh, hai tháng đầu năm ghi nhận doanh thu hơn 7.000 tỷ đồng, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước. Động lực tăng trưởng doanh thu đến từ cả hai ngành hàng thực phẩm tươi sống và hàng tiêu dùng nhanh với mức tăng trưởng hai chữ số so với cùng kỳ.

Trong khi “co cụm” lại ở hệ thống chuỗi cửa hàng Thế Giới Di Động và Điện máy Xanh thì doanh nghiệp này lại “thừa thắng xông lên” ở chuỗi Bách hóa Xanh. Theo đó, trong hai tháng đầu năm, công ty đã mở mới 94 cửa hàng, nâng tổng số lên 1.864 cửa hàng.

Hơn 50% số cửa hàng mở mới này tập trung tại các tỉnh miền Trung và sẽ tiếp tục mở rộng trong các tháng tới. 

Cụ thể, theo kế hoạch được công bố đầu năm nay, chuỗi Bách hóa Xanh dự kiến mở mới 200 - 400 cửa hàng từ khu vực Thanh Hóa trở vào trong năm nay. Trong đó, 70% số cửa hàng mở mới sẽ ở khu vực miền Trung và 30% số cửa hàng còn lại tại các địa phương hiện hữu.

Với mảng bán lẻ dược phẩm, số lượng cửa hàng nhà thuốc An Khang tính đến hết tháng 2 năm nay giữ nguyên ở con số 326 nhà thuốc, không thay đổi so với cuối năm 2024. Chuỗi cửa hàng mẹ và bé Avakids cũng duy trì số lượng điểm bán ở mức 62 cửa hàng.

Riêng chuỗi bán lẻ điện máy EraBlue tại Indonesia, hai tháng đầu năm tăng thêm tám điểm bán, đạt 95 cửa hàng. Vừa qua, Thế Giới Di Động và đối tác Erajaya cũng đã ký kết biên bản ghi nhớ về khoản đầu tư trị giá 50 triệu USD, nhằm thúc đẩy phát triển chuỗi Erablue trong những năm tới.

Công thức “chậm và chắc” ở chuỗi nhà thuốc An Khang

Nhìn vào kết quả kinh doanh của Thế Giới Di Động có thể thấy, tăng trưởng của doanh nghiệp chủ yếu đến từ các chuỗi lâu đời như Thế Giới Di Động, Điện máy Xanh, trong khi chuỗi mới chưa hiệu quả.

Theo đó, tại thời điểm cuối năm 2024, chuỗi Bách hóa Xanh còn lỗ lũy kế 8.651 tỷ đồng; nhà thuốc An Khang lỗ lũy kế 1.008 tỷ đồng; hoạt động đầu tư tại Campuchia lỗ lũy kế 702 tỷ đồng; hoạt động đầu tư vào Công ty liên kết PT Era Blu Elektronik tại Indonesi phát sinh lỗ gần 44,6 tỷ đồng.

Với nhóm chuỗi mới, nếu Bách hóa Xanh đang được định hướng mở rộng thêm thì chuỗi nhà thuốc An Khang lại đang được giữ nguyên để tập trung vào “chất”.

Còn nhớ, ban lãnh đạo Thế Giới Di Động từng đặt ra những cột mốc đầy tham vọng cho chuỗi này như mở mới 800 cửa hàng vào cuối năm 2022, sau đó là 2.000 cửa hàng vào cuối năm 2023.

Tuy nhiên, kết quả kinh doanh không như mong đợi đã khiến kế hoạch mở rộng của chuỗi nhà thuốc An Khang phải tạm dừng. Trong năm 2023, An Khang chỉ có tổng cộng 527 nhà thuốc, cách rất xa co số 2.000 cửa hàng đặt ra. 

Quy mô chuỗi này ghi nhận động thái thu hẹp mạnh mẽ trong năm 2024 khi chỉ còn 326 nhà thuốc, giảm 200 nhà thuốc so với năm trước đó.

Trong buổi gặp nhà đầu tư mới đây, ông Đoàn Văn Hiểu Em, thành viên HĐQT Thế Giới Di Động cho biết, chuỗi nhà thuốc An Khang đã hoàn tất giai đoạn thu gọn mô hình và sắp tới sẽ tập trung hoàn thiện mô hình kinh doanh, đồng thời không loại trừ việc tìm kiếm các cơ hội gia tăng nguồn lực để phát triển thêm.

Theo định hướng kinh doanh năm 2025 mới được công bố, Thế Giới Di Động cho biết, sau quá trình tái cấu trúc mạnh mẽ, thu gọn quy mô hướng tới vận hành hiệu quả, công ty sẽ tập trung vào “chất” của từng nhà thuốc và đặt mục tiêu đạt điểm hòa vốn vào quý II năm nay, sau đó cân nhắc mở rộng thêm theo hướng “chậm và chắc”.

Công thức đóng cửa những cửa hàng hoạt động kém hiệu quả, tìm điểm hòa vốn và có lãi sau đó mở lại “chậm và chắc” cho chuỗi nhà thuốc An Khang là những gì ban lãnh đạo Thế Giới Di Động đã thành công với chuỗi siêu thị Bách hóa Xanh.

Nhưng, để thành công như chuỗi Bách hóa Xanh sẽ rất khó do chuỗi nhà thuốc An Khang vẫn đang gặp khó khăn với mô hình kinh doanh nhà thuốc, cơ cấu sản phẩm chưa hợp lý, cùng với sự cạnh tranh gay gắt của các nhà thuốc hiện đại như Long Châu, Pharmacity.

Chưa kể, do An Khang không tập trung nhiều vào mảng thuốc kê đơn cho các bệnh mãn tính như Long Châu nên sẽ rất khó giành được thị phần từ kênh nhà thuốc bệnh viện.

Trong báo cáo phát hành gần đây, chuyên gia SSI Research dự báo, doanh thu năm 2025 của chuỗi nhà thuốc An Khang có thể giảm còn 2.000 tỷ đồng do MWG vẫn đang gặp khó khăn với mô hình kinh doanh nhà thuốc và có thể chịu lỗ 232 tỷ đồng trong 2025.

“Bệ đỡ” cho tăng trưởng của MWG

Kinh tế tăng trưởng nhưng lạm phát tăng sẽ khiến khách hàng tập trung chi tiêu vào các mặt hàng thiết yếu, trong đó thực phẩm tươi sống và sữa dự kiến tăng trưởng 4,1%/năm đến 2028.

Do đó, Bách hóa Xanh dự kiến hưởng lợi từ đà tăng trưởng của ngành hàng tiêu dùng nhanh, đặc biệt trong mảng thực phẩm tươi sống và đồ uống dinh dưỡng.

Chuyên gia VCBS dự báo với xu hướng thương mại điện tử ngày càng phát triển, kênh trực tuyến dự kiến chiếm 11% doanh số hàng tiêu dùng nhanh vào năm 2025, tạo cơ hội để Bách hóa Xanh tăng doanh thu trực tuyến lên 300% thông qua nền tảng Bachhoaxanh.com.

Năm 2025, doanh thu dự kiến của chuỗi Bách hóa Xanh tăng thêm 11.000 tỷ đồng, với mục tiêu lợi nhuận 500 tỷ đồng. Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh từ siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi và thương mại điện tử đòi hỏi Bách hóa Xanh phải tối ưu chuỗi cung ứng và phát triển mô hình bán lẻ đa kênh.

Nếu tận dụng tốt quá trình số hóa và xu hướng tiêu dùng hàng nội địa, Bách hóa Xanh có thể duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, khẳng định vị thế trên thị trường hàng tiêu dùng nhanh đầy tiềm năng nhưng cũng không ít thách thức.

Ở mảng công nghệ thông tin, MWG hiện là doanh nghiệp dẫn đầu về tỷ trọng doanh thu từ thiết bị gia dụng, chiếm khoảng 53% tổng doanh thu trong năm 2024. Đáng chú ý, tỷ trọng này đã liên tục gia tăng trong những năm gần đây, phản ánh chiến lược mở rộng mảng điện máy.

Nhờ đón đầu xu hướng này từ sớm, MWG không chỉ củng cố vị thế trên thị trường mà còn sở hữu lợi thế cạnh tranh đáng kể so với các doanh nghiệp cùng ngành. 

Đặc biệt, lợi thế của MWG theo VCBS là giảm áp lực chi phí khấu hao từ năm 2025. Từ năm 2019, MWG đã đẩy mạnh mở rộng cửa hàng nhằm nhanh chóng gia tăng độ phủ và củng cố vị thế trên thị trường.

Đặc biệt, trong giai đoạn 2020-2022, tốc độ mở mới trung bình khoảng 900 cửa hàng mỗi năm. Chiến lược này không chỉ giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô mà còn thúc đẩy tăng trưởng doanh thu và nâng cao lợi thế cạnh tranh trong ngành bán lẻ.

Tuy nhiên, quá trình mở rộng nhanh chóng cũng kéo theo áp lực chi phí lớn, đặc biệt là khấu hao tài sản cố định từ việc đầu tư vào cơ sở vật chất và trang thiết bị.

Thực tế từ năm 2023, khi MWG ngừng mở rộng, tài sản ròng suy giảm đáng kể do nhiều cửa hàng dần hết thời gian khấu hao. Dự kiến trong năm 2025, khoảng 800 cửa hàng sẽ hoàn tất chu kỳ này, giúp doanh nghiệp tiết giảm khoảng 900 tỷ đồng chi phí khấu hao. 

Điều này không chỉ cải thiện biên lợi nhuận mà còn tạo dư địa tài chính để MWG tối ưu vận hành.