Ngay từ đầu năm 2023, nhiều dự báo về một năm kinh tế tiếp tục ảm đạm được đưa ra. Tuy nhiên, các dự báo nhanh chóng đảo chiều kể từ sau chương trình nghị sự Davos. Lạm phát có chiều hướng chậm lại, du lịch phục hồi và đặc biệt là sự kiện Trung Quốc tái mở cửa là những cơ sở để tin tưởng vào “khe cửa sáng” của kinh tế thế giới.
Nhìn chung, các dự báo đều chỉ ra khu vực châu Á sẽ có mức tăng trưởng vượt trội hơn so với phần còn lại của thế giới. Trong khi đó, châu Âu và châu Mỹ tiếp tục đối diện với thách thức tăng trưởng.
Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo, châu Á sẽ tăng trưởng khoảng 5,3%, một phần nhờ vào mức tăng trưởng dự báo ở mức 5,2% của Trung Quốc. Ông Pierre Olivier Gourinchas, Chuyên gia kinh tế trưởng IMF, cho biết, Trung Quốc sẽ phục hồi mạnh mẽ khi mở cửa trở lại. Điều này sẽ đem lại nhiều lợi ích cho các đối tác thương mại mật thiết của Trung Quốc, bao gồm nhiều quốc gia châu Á.
Trung Quốc và Ấn Độ cũng được dự báo sẽ là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu, với kỳ vọng đóng góp 50% vào tổng mức tăng trưởng.
Ngay từ đầu năm, sự kiện Trung Quốc mở cửa trở lại đã tạo ra tác động tích cực cho châu Á, chủ yếu thông qua hoạt động du lịch. South China Morning Post nhận định, nhu cầu từ Trung Quốc sẽ “củng cố nền kinh tế khu vực” ngay cả trước những “cơn gió ngược”.
Tác động không đồng đều
Cùng chung quan điểm về một năm 2023 tươi sáng đối với châu Á, tuy nhiên, bà Alicia Garcia-Herrero, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng Natixis, nhìn nhận, một số quốc gia ít phụ thuộc vào ngoại thương như Ấn Độ, Philippines sẽ nhận được nhiều lợi ích hơn. Trong khi đó, Việt Nam sẽ là một trong những nền kinh tế phải dè chừng với tác động trái chiều khi Trung Quốc mở cửa.
Đó là nguy cơ lạm phát gia tăng ở một số nhóm hàng hóa, đặc biệt là năng lượng, do sự cạnh tranh từ phía Trung Quốc, dẫn đến các nền kinh tế như Mỹ và các nước châu Âu tiếp tục thực hiện các biện pháp siết chặt cung tiền. Nhu cầu tiêu dùng ở Mỹ và châu Âu suy giảm có thể khiến khó khăn tiếp diễn đối với nhóm doanh nghiệp xuất khẩu ở Việt Nam.
Các chuyên gia đến từ Economist Intelligence Unit cảnh báo điều tương tự đối với không chỉ Việt Nam mà còn các quốc gia trong nhóm ASEAN khác. “Sự suy giảm về xuất khẩu vẫn là điều đáng lo ngại đối với khu vực”, bà Syetarn Hansakul, chuyên gia tại Economist Intelligence Unit, nhìn nhận.
Ngay cả các thành viên trong nhóm ASEAN cũng đón nhận những tác động từ sự kiện Trung Quốc tái mở cửa theo nhiều cách khác nhau. Theo công ty tư vấn Dezan Shira & Associates, Malaysia, Philippines và Thái Lan sẽ được hưởng lợi ích lớn từ sự phục hồi của ngành du lịch. Indonesia và Philippines được dự báo sẽ đứng vững hơn các nước còn lại trước những biến động địa chính trị nhờ định hướng tăng trưởng dựa trên nhu cầu nội địa.
Một số quốc gia ASEAN sẽ tiếp tục hấp thu dòng vốn đầu tư từ xu thế dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, kể cả khi Trung Quốc trở lại đường đưa thu hút FDI. Bên cạnh những lợi thế chung như thị trường tiêu dùng, chi phí nhân công, chính sách đầu tư, Việt Nam được đánh giá là “tạo cho nhà đầu tư khả năng tiếp cận nhiều ngành công nghiệp có tính cạnh tranh quốc tế”. Singapore với thế mạnh về các ngành công nghệ cao như công nghệ thông tin, hàng không vũ trụ… cũng là điểm đến hấp dẫn cho các dự án chất lượng cao.
Một rủi ro khác đặt ra cho khu vực châu Á là thế khó trong điều hành chính sách khi phải đảm bảo duy trì ổn định lạm phát nhưng không được làm thui chột động lực tăng trưởng kinh tế. Hàn Quốc là một ví dụ điển hình, dù đã sử dụng các biện pháp thặt chặt tiền tệ nhưng vẫn không kiềm chế nổi giá cả tăng vọt ở nhiều nhóm hàng hóa.
