Vì sao PVN, EVN không thể tự làm điện gió ngoài khơi?

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó trưởng ban điện và năng lượng tái tạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cho biết, trong bối cảnh chưa có hành lang pháp lý cụ thể đối với điện gió ngoài khơi, PVN đã đề xuất Bộ Công thương, đối với những vấn đề không có trong luật hiện hành (khoảng 15 bộ luật), Thủ tướng Chính phủ quyết định hành lang pháp lý để điều chỉnh điện gió ngoài khơi thí điểm.

Tuy nhiên, đề xuất này theo ông Hùng cũng khó khả thi, bởi lẽ xung đột, vướng mắc từ các luật không dễ được xử lý chỉ bằng một quyết định.

Vì vậy, việc ban hành một nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội là điều nên nghĩ tới để mở cửa cho điện gió ngoài khơi thí điểm tại Việt Nam.

Thứ hai, Luật Điện lực cũng như các cơ quan quản lý nhà nước đều không nhắc tới đối tác nước ngoài trong các dự án điện gió ngoài khơi. Việc này tạo rất nhiều khó khăn cho cả EVN lẫn PVN vì đều không thể tự thực hiện dự án, cả về yếu tố kỹ thuật lẫn tài chính.

PVN đề xuất đưa một điều khoản/điều luật để cho phép đối tác nước ngoài đồng hành cùng PVN hoặc EVN thực hiện dự án.

Thứ ba, nếu Chính phủ giao PVN hay EVN thực hiện các dự án điện gió ngoài khơi sau thí điểm vì lý do an ninh quốc phòng, hai tập đoàn nhà nước này cũng không đủ nguồn lực để thực hiện, nhất là sau năm 2030.

Vì vậy, ông Hùng cho biết, PVN đề xuất mở rộng thành phần nhà đầu tư trong nước theo hướng không nhất thiết phải 100% vốn nhà nước như PVN hay EVN, mà có thể là các công ty thành viên có phần vốn chi phối của EVN hay PVN là đủ.

Như vậy, sẽ đa dạng hóa được nguồn lực mà vẫn đảm bảo sự kiểm soát của Nhà nước.

Thứ tư, vì dự án điện gió ngoài khơi bao gồm cả diện tích trên đất liền và biển, PVN đề xuất việc giao biển đi đôi với giao đất. Thực tế đã có một số ý kiến cho rằng, không cần điều chỉnh của Luật Đất đai đối với phần đất (phục vụ xây dựng trạm biến áp, kết nối đường dây ra nhà máy), nhưng triển khai sẽ phát sinh rất nhiều vướng mắc.

Vì vậy, đề xuất của PVN cho rằng, nên có một quyết định của Thủ tướng hoặc một nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội để trước mắt giao ngay khu vực biển (không vướng quy hoạch khác) để nghiên cứu, triển khai thí điểm điện gió ngoài khơi, trong thời gian đó sẽ hoàn thành sửa đổi, điều chỉnh bổ sung các bộ luật liên quan.

“Nếu không thì chúng ta sẽ tiếp tục chờ, không biết đến bao giờ mới triển khai được điện gió ngoài khơi”, ông Hùng nhấn mạnh.

Ông Hùng cũng cho biết thêm, cùng với Bộ Công thương và các cơ quan hữu trách, PVN thời gian qua đã tham gia tích cực vào quá trình đề xuất Quốc hội sửa đổi Luật Điện lực cũng như xử lý các chồng chéo giữa các luật khác về đất đai, đầu tư, xây dựng, đấu thầu, biển và hải đảo.

Về vấn đề chậm triển khai các dự án trong quy hoạch điện VIII, thực tế sau khoảng một năm từ khi có quy hoạch thì mới có kế hoạch thực hiện quy hoạch này, mà đặt yêu cầu phải chọn chủ đầu tư.

“Như vậy, vô hình chung chúng ta đã lấn thời gian lựa chọn chủ đầu tư vào thời gian thực hiện dự án”, ông Hùng nhấn mạnh.

Hiện có rất nhiều dự án muốn đưa vào vận hành trước năm 2030 nhưng chưa chọn được chủ đầu tư. Đây là bất cập rất lớn, ảnh hưởng đến tiến độ các dự án nguồn điện ưu tiên cho quốc gia.