Xây dựng "văn hóa phục vụ doanh nghiệp" cho cơ quan nhà nước
Nhằm phát triển doanh nghiệp cả về số lượng và chất lượng, thực sự trở thành lực lượng quan trọng đảm bảo tính tự chủ của kinh tế, Bộ Kế hoạch và đầu tư đang xây dựng dự thảo nghị quyết của Chính phủ về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp giai đoạn 2021-2025.
Nghị quyết này sẽ ảnh hưởng đến tất cả doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam. Qua đó, nghị quyết sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của hoanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp thích ứng với tình hình mới, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh, nhanh chóng phục hồi, tạo tiền đề để bứt phá, nâng cao năng lực cạnh tranh và lớn mạnh về quy mô.
Mục tiêu đến năm 2025, Việt Nam phấn đấu có hơn 2,1 triệu doanh nghiệp đăng ký thành lập, trong đó khoảng 710 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới giai đoạn 2021-2025.
70 doanh nghiệp có vốn hóa trên thị trường chứng khoán đạt trên 1 tỷ USD. 10 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được định giá trên 1 tỷ USD. Khoảng 35-40% tổng số doanh nghiệp có hoạt động ứng dụng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo.
100% doanh nghiệp được tiếp cận chuyển đổi số, trong đó 100.000 doanh nghiệp được hỗ trợ chuyển đổi số. Mỗi năm tăng 10% số lượng doanh nghiệp được xếp vào danh sách doanh nghiệp có giá trị thương hiệu cao nhất của các tổ chức xếp hạng uy tín trên thế giới.
Nghị quyết xác định cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò là lực lượng tiên phong, nòng cốt, quan trọng để thực thiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 đã được Quốc hội thông qua.
Để làm được điều này, định hướng trong dự thảo nghị quyết đã được đề ra về phát triển doanh nghiệp là khu vực kinh tế nhà nước vẫn đóng vai trò chủ đạo, khu vực kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng để phát triển kinh tế; bảo vệ quyền sở hữu tài sản hợp pháp và quyền tự do kinh doanh của người dân, doanh nghiệp theo Hiến pháp và pháp luật.
Các cơ quan quản lý nhà nước cần củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân nhằm khơi thông các điểm nghẽn, huy động, giải phóng các nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển.
Tư tưởng, văn hóa phục vụ doanh nghiệp; lấy doanh nghiệp là đối tượng phục vụ của cán bộ, cơ quan nhà nước cần được xây dựng nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh và phát triển. Bên cạnh đó, việc xây dựng thể chế, chính sách cũng phải bảo đảm tính ổn định, nhất quán, dễ dự báo, rõ ràng, minh bạch, hiệu quả và thực chất;
8 trọng tâm trong hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp
Về nhiệm vụ, giải pháp, dự thảo đã đề ra 8 trọng tâm trong hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp giai đoạn 2021-2025 gồm cải thiện môi trường kinh doanh; kích cầu nội địa, mở rộng thị trường; tăng cường tiếp cận tài chính; chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo; phát triển nguồn nhân lực; tăng cường liên kết doanh nghiệp; hỗ trợ phục hồi, khuyến khích phát triển doanh nghiệp; nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực doanh nghiệp nhà nước.
Giải pháp thứ nhất là tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, minh bạch, công bằng, tạo điều kiện để doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế phát triển.
Các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 105/NQ-CP ngày 9 tháng 9 năm 2021 của Chính phủ về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 và các chính sách, giải pháp về phòng, chống dịch bệnh Covid-19 với tinh thần hợp tác công tư chặt chẽ để phát huy đồng bộ nguồn lực của nhà nước và doanh nghiệp.
Các cơ quan quản lý thực hiện nhất quán và triệt để hoạt động cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tập trung giải quyết các điểm nghẽn, bất cập làm cản trở doanh nghiệp phát triển; đảm bảo sự phát triển bình đẳng, hài hoà giữa mô hình kinh doanh mới và kinh tế truyền thống; đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến; rà soát, bãi bỏ các quy định về điều kiện kinh doanh không phù hợp với lĩnh vực kinh doanh truyền thống để thích nghi với sự đa dạng và phát triển nhanh của nền kinh tế số, bao gồm kinh tế chia sẻ.
Giải pháp thứ hai là kích cầu nội địa, thúc đẩy mở rộng thị trường trong nước và quốc tế. Dự thảo nghị quyết chỉ đạo Bộ Công thương xây dựng chương trình quốc gia về kích cầu nội địa thông qua kích thích tiêu dùng và hỗ trợ các doanh nghiệp phân phối các mặt hàng thiết yếu, các ngành du lịch, lưu trú, bán lẻ, thương mại điện tử.
Bộ Kế hoạch và đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ quản lý chuyên ngành nghiên cứu xây dựng các giải pháp chiến lược trung hạn, dài hạn về nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhằm mở rộng thị trường trong nước, quốc tế.
Giải pháp thứ ba là hỗ trợ doanh nghiệp tăng cường tiếp cận tài chính. Bộ Tài chính rà soát và sửa đổi Nghị định số 34/2018/NĐ-CP của Chính phủ nhằm đẩy mạnh hoạt động bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa theo hướng tăng tỷ lệ được bảo lãnh của mỗi khoản vay, giảm hoặc miễn chi phí bảo lãnh, đơn giản hóa thủ tục bảo lãnh, kéo dài thời gian bảo lãnh, mở rộng phạm vi, đối tượng bảo lãnh tín dụng.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng trình cấp có thẩm quyền ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp trong một số ngành bị tác động nặng nề bởi Covid-19 và doanh nghiệp có trụ sở chính hoặc cơ sở sản xuất tại các địa bàn áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 trên 01 tháng với mức lãi suất cho vay thấp hơn lãi suất của thị trường khoảng 3-4%/năm trong thời hạn ít nhất là 01 năm.
Bộ Kế hoạch và đầu tư tăng cường cho vay ưu đãi thông qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa; xây dựng và triển khai các giải pháp hỗ trợ phi tài chính nhằm tăng cường khả năng tiếp cận tài chính cho các doanh nghiệp trong giai đoạn 2021-2025.
Giải pháp thứ tư là hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo. Dự thảo nghị quyết giao Bộ Khoa học và công nghệ nghiên cứu đề xuất các giải pháp, chính sách tạo điều kiện cho các doanh nghiệp sử dụng hiệu quả quỹ phát triển khoa học và công nghệ quốc gia và quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, triển khai hiệu quả chương trình hỗ trợ phát triển doanh nghiệp khoa học và công nghệ.
Bộ Kế hoạch và đầu tư đẩy mạnh tổ chức thực hiện chương trình hỗ trợ chuyển đổi số trong doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở kinh doanh giai đoạn 2021-2025 sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Giải pháp thứ năm là hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cho doanh nghiệp; đào tạo, tư vấn nâng cao kỹ năng, chuyển đổi ngành nghề lao động, lĩnh vực kinh doanh mới
Bộ Giáo dục và đào tạo xây dựng và hoàn thiện chính sách đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao, tiệm cận trình độ quốc tế đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp trong tình hình mới; tham mưu cơ chế, chính sách thiết thực để huy động và sử dụng hiệu quả mạng lưới tri thức người Việt trong và ngoài nước, hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao ở nhiều cấp bậc.
Bộ Lao động, thương binh và xã hội nghiên cứu đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách về liên kết, hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp, đẩy mạnh triển khai hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động đang làm việc trong doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Giải pháp thứ 6 là tăng cường liên kết doanh nghiệp tham gia chuỗi giá trị, định hướng cho doanh nghiệp dịch chuyển cơ cấu sản xuất thay thế nhập khẩu.
Bộ Công thương và Bộ Kế hoạch và đầu tư hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, trở thành nhà cung cấp đầu vào cho doanh nghiệp FDI; tham gia cụm liên kết chuỗi giá trị, tập trung vào một số ngành lợi thế như công nghiệp điện tử; cơ khí chế tạo dệt may; da giầy; sản xuất, chế biến nông, lâm, thuỷ sản.
Giải pháp thứ bảy là hỗ trợ phục hồi, khuyến khích phát triển doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có quy mô lớn, có vai trò dẫn dắt trong một số ngành kinh tế mũi nhọn. Trước mắt, các doanh nghiệp tập trung vào các ngành, lĩnh vực quan trọng của quốc gia, như: năng lượng tái tạo, ngân hàng, viễn thông, công nghệ thông tin, kết cấu hạ tầng, sản xuất, chế biến xuất khẩu, công nghiệp y tế.
Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu trình cấp có thẩm quyền gói tín dụng cho vay ưu đãi với lãi suất ưu đãi dưới hình thức tái cấp vốn lãi suất 0% cho doanh nghiệp trong các ngành du lịch, hàng không, giáo dục trong thời hạn 6 tháng đến 1 năm.
Giải pháp cuối cùng là nâng cao hiệu quả hoạt động và khai thác dư địa của khu vực doanh nghiệp nhà nước. Dự thảo nghị quyết giao các bộ ngành nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách để thúc đẩy đổi mới quản trị doanh nghiệp trong các doanh nghiệp nhà nước; nghiên cứu thực hiện quản trị chuyên nghiệp cho doanh nghiệp nhà nước.
