'Chưa có công cụ phát hiện quảng cáo sai sự thật trên nền tảng như Facebook, Youtube'

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn tỉnh Đồng Nai) phản ánh, trên các nền tảng và trang mạng xã hội như Facebook, Zalo hay Tiktok, vấn nạn hàng giả và hàng nhái đang được chào bán công khai.

"Chúng ta rất dễ tìm được các quảng cáo như super fake, fake 1, fake 2, hay đồng hồ Patek Philippe giá 20 triệu đồng. Đây là vấn nạn cần phải được siết lại", ông An cho biết và đề nghị Bộ Thông tin và truyền thông có giải pháp trong thời gian tới để xử lý tình trạng này.

Trả lời chất vấn Quốc hội ngày 4/11, Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông Nguyễn mạnh Hùng cũng nhận định, quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng khá nhức nhối hiện nay.

Ông cho biết, khoảng hai năm qua có hình thức quảng cáo Ad network, tức là các trang thông tin, tạp chí điện tử... bán các khoảng trống trên trang để quảng cáo nhưng buông quản lý khi gần như doanh nghiệp quảng cáo gì cũng được.

Bộ Thông tin và truyền thông đã sửa các văn bản, nghị định, thanh tra, kiểm tra, sau đó các cơ quan báo chí, trang tin đã ý thức hơn. Việc quảng cáo sai trên các trang này cơ bản được xử lý.

Tuy nhiên, quảng cáo sai hiện nay chủ yếu xuất hiện trên các nền tảng xuyên biên giới như Facebook, YouTube, với rất nhiều quảng cáo trái quy định pháp luật.

Đồng thời, bộ trưởng cũng cho biết, các quảng cáo sai sự thật trên các nền tảng như Facebook, Youtube là thuật toán hướng đối tượng của các nền tảng xuyên biên giới, cũng là một mô hình kinh doanh của họ.

Cơ quan quản lý nhà nước chưa có công cụ để phát hiện ra các quảng cáo mang tính đối tượng này. Người dân có nhìn thấy cũng không lưu được quảng cáo này. Cách xử lý hiện nay là người dân có thể chụp ảnh màn hình gửi đến Bộ Thông tin Truyền thông, Bộ dùng ảnh này yêu cầu các nền tảng gỡ. Hiện nay trên 2.000 quảng cáo sai sự thật, quảng cáo về thực phẩm chức năng phản cảm đã được gỡ xuống.

Về giải pháp, ông Hùng cho biết sẽ thanh tra về quảng cáo của các nền tảng xuyên biên giới và hiện đã sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật để làm việc này.

Với thông tin sai sự thật, chẳng hạn thực phẩm chức năng, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, lại thuộc các bộ chuyên ngành, nên cần xác minh quảng cáo đã đúng pháp luật chưa. Bộ trưởng đề nghị bộ, ngành địa phương trong thẩm quyền của mình cùng rà soát, xử lý quảng cáo sai sự thật trên nền tảng xuyên biên giới.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định không có “sự hợp tác giữa các trang báo điện tử, đài phát thanh và các công ty quảng cáo để tạo ra các quảng cáo thực phẩm chức năng có nội dung phản cảm, vi phạm phát luật và Bộ Thông tin và truyền thông đồng ý cho phát hành”.

Đây là hành vi giả mạo, cắt dán một số nội dung của đài báo vào quảng cáo. Bộ trưởng khẳng định đây là hành vi vi phạm phát luật. Hành vi này nở rộ từ năm 2021 đến nay, chủ yếu trên facebook và youtube. Bộ đã yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới tháo gỡ các quảng cáo này. Tiếp theo, bộ sẽ gửi hồ sơ vi phạm của các công ty thực phẩm chức năng trong các quảng cáo này cho Bộ Y tế, Bộ Công thương để tiến hành thanh tra, kiểm tra toàn diện và xử lý nghiêm các đối tượng này.

Trước đây, cơ quan nhà nước chú trọng vào xử lý các cơ quan báo chí – đơn vị phát hành quảng cáo. Tuy nhiên, theo bộ trưởng, gốc chính là các doanh nghiệp bán các sản phẩm này, sau đó mới là đại lý làm quảng cáo.

Về giải pháp triệt để chấm dứt vấn nạn sim rác, cuộc gọi rác hiện nay, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết thời gian qua, các đơn vị đã dùng công nghệ rất tốt nên tin nhắn rác đã không còn nhiều như trước. Tuy nhiên, các cuộc gọi rác lại đang nổi lên.

"Điện thoại rác là vấn nạn toàn cầu. Ở Mỹ, mỗi người dân phải nhận cuộc gọi không liên quan hàng tháng gấp ba lần Việt Nam", ông Hùng thông tin và cho biết gần đây bộ đã công bố số điện thoại để người dân phản ánh cuộc gọi rác.

Về lâu dài, bộ trưởng cho hay, nhà mạng sẽ phải dùng công nghệ để loại bỏ vấn nạn này. Bộ đã chỉ đạo các nhà mạng phát triển công nghệ phát hiện cuộc gọi rác và chủ động ngăn chặn. Mỗi tháng ngành đã chặn 30.000 - 40.000 cuộc gọi rác. Những tháng gần đây cuộc gọi rác được xử lý tốt hơn.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư ra đời là một trong những biện pháp quan trọng để giải quyết sim rác. Ông cho biết, đến nay các nhà mạng đã loại bỏ được 22 triệu sim không đầy đủ thông tin, đây là kết quả đáng ghi nhận của doanh nghiệp viễn thông và cơ quan quản lý.

Bộ cũng thanh tra toàn diện, yêu cầu doanh nghiệp viễn thông xem xét trách nhiệm của chủ tịch, tổng giám đốc các doanh nghiệp giải quyết dứt điểm nội dung này.

"Nhiệm vụ này thực hiện chậm, còn tồn tại, người dân còn bức xúc, tất nhiên Bộ trưởng Thông tin và truyền thông, đứng đầu lĩnh vực này phải nhận trách nhiệm", Bộ trưởng Hùng thừa nhận và cam kết sẽ tiếp tục cố gắng.

Tham gia trả lời, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng cho rằng hoạt động cung ứng, quản lý sim điện thoại là loại hình tiềm ẩn nguy cơ về tội phạm. Đây là vấn đề quan trọng. Do đó, bộ đã đề nghị loại bỏ sim rác sẽ đảm bảo lành mạnh xã hội, đồng thời góp phần lành mạnh thông tin, đảm bảo an toàn trong giao dịch ngân hàng, tài chính.