Phát triển bền vững

Chuỗi cung ứng năng lượng: Cửa nào cho doanh nghiệp Việt?

Kiều Mai Thứ sáu, 18/10/2024 - 13:10

Chuỗi cung ứng năng lượng của Việt Nam có thể hút nhiều doanh nghiệp trong nước tham gia thông qua các giải pháp tài chính và đơn giản hóa quy trình.

Nhiều cơ hội trước mắt

Việt Nam đang đứng trước nhu cầu cấp thiết về chuyển dịch năng lượng với tham vọng và mục tiêu rõ ràng về chuyển dịch cơ cấu năng lượng chủ yếu dựa vào than đá sang năng lượng tái tạo, kéo theo sự thay đổi trong chuỗi cung ứng.

Quá trình chuyển dịch đó được dự đoán có tác động sâu sắc đến chuỗi cung ứng trong cả lĩnh vực vận tải điện và năng lượng điện, mang lại cơ hội cho các nhà cung cấp và các đơn vị sử dụng năng lượng.

Nhận định này được ông Abhinav Goyal, Giám đốc Dịch vụ tư vấn dự án đầu tư và cơ sở hạ tầng của PwC Việt Nam, đưa ra tại diễn đàn về tái định hình chuỗi cung ứng năng lượng sáng 17/10.

Theo ông, các nhà phát triển và nhà cung cấp có những cơ hội đáng kể.

Nhu cầu lớn hơn về các giải pháp năng lượng tái tạo tạo cơ hội cho các nhà cung cấp công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong lưu trữ năng lượng, điện gió ngoài khơi và hydro xanh.

Cùng với đó, sự tập trung ngày càng tăng của chính phủ và doanh nghiệp vào phát triển bền vững mang đến cơ hội mới cho các nhà cung cấp các sản phẩm và dịch vụ xanh.

Các nhà cung cấp có thể tạo ra sự khác biệt bằng cách cung cấp các giải pháp tích hợp, bao gồm hiệu quả năng lượng, công nghệ lưới điện thông minh hay dịch vụ quản lý năng lượng.

Quá trình chuyển dịch năng lượng mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng đòi hỏi chính sách phải có sự rõ ràng. Ảnh: Hoàng Anh 

Với các đơn vị sử dụng năng lượng, nguồn doanh thu mới có thể tới từ việc cung cấp dịch vụ cho lưới điện như sản xuất điện tại chỗ, đáp ứng nhu cầu về lưu trữ.

Ngoài ra, các giải pháp và công nghệ mới giúp thúc đẩy hiệu quả năng lượng và giảm chi phí.

Các đơn vị này còn có thể cải thiện thương hiệu khi định vị công ty đi đầu trong hoạt động chống biến đổi khí hậu ngày càng trở nên quan trọng với các bên liên quan khác nhau như nhà đầu tư, khách hàng hay chính phủ.

Tuy vậy, Việt Nam đang chậm hơn so với các thị trường khác trong khu vực như Indonesia, Thái Lan hay Ấn Độ về tỷ lệ nội địa hóa, cho thấy cơ hội đáng kể để áp dụng các giải pháp mạnh mẽ hơn.

Theo ước tính của PwC trong nghiên cứu, Thái Lan đạt tỷ lệ nội địa hóa 50 – 60% trong năng lượng mặt trời, gió và sinh khối với sản xuất địa phương mạnh mẽ cho các mô-đun năng lượng mặt trời và theo hình thức đối tác công – tư.

Con số này của Ấn Độ lên tới 60 – 70% trong năng lượng mặt trời và gió nhờ sáng kiến “Make in India” và chương trình giảm phụ thuộc vào nhập khẩu.

Tại Việt Nam, PwC ước tính tỷ lệ nội địa hóa hiện đạt 30 – 40% trong năng lượng mặt trời và gió với các nỗ lực tăng cường sản xuất trong các tấm pin mặt trời và tuabin gió.

“Các nghiên cứu điển hình thành công và thông lệ tốt nhất từ các nước láng giềng có thể truyền cảm hứng cho Việt Nam áp dụng các chính sách quyết đoán hơn, tăng tỷ lệ nội địa hóa và thúc đẩy quá trình chuyển dịch năng lượng”, PwC nhấn mạnh.

Thúc đẩy doanh nghiệp vào chuỗi cung ứng năng lượng

Dù các cơ hội đang được mở ra trong ngắn và dài hạn, theo ông Abhinav Goyal, những thách thức về tài chính và quy định, chính sách đang ngăn cản các nhà phát triển và nhà cung cấp nhanh chóng nắm bắt và mở rộng quy mô cơ hội kinh doanh.

Đơn cử, những thách thức về tài chính cho các dự án quy mô lớn có thể hạn chế khả năng mở rộng quy mô hoặc phát triển công nghệ mới, khiến các đơn hàng bị trì hoãn hoặc hủy bỏ dự án.

Sự không chắc chắn về quy định, đặc biệt là trong việc cấp phép và phê duyệt dự án, có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng và trì hoãn việc gia nhập thị trường.

Ngoài ra, sự phụ thuộc vào giá cả hàng hóa dễ biến động, ví dụ như kim loại hiếm để sản xuất pin, có thể ảnh hưởng đến chi phí và tính sẵn có của các nguyên liệu chính, dẫn tới lỗ hổng trong chuỗi cung ứng.

Nghiên cứu của PwC cũng chỉ ra rằng, các công ty sẽ phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng đối với sự ổn định cỉa nguồn cung cấp năng lượng và có thể gặp phải hiện tượng mất điện ngày càng tăng.

Với vấn đề quy định, chính sách, quy trình phê duyệt dự án phức tạp, bao gồm thu hồi đất, phê duyệt dự án và xin phê duyệt vào các kế hoạch phát triển điện, gây ra sự chậm trễ.

Chưa kể những lo ngại về tính khả thi tài chính của các hợp đồng mua bán điện cùng tiêu chuẩn và khung pháp lý đặt ra rủi ro cho các nhà phát triển năng lượng tái tạo.

Ông Abhinav Goyal khuyến nghị, để chuỗi cung ứng năng lượng ở Việt Nam bền vững hơn, phục vụ cho quá trình chuyển dịch năng lượng, Việt Nam trước hết cần giải quyết các thách thức về tài chính.

Mục tiêu này có thể được thực hiện thông qua việc đa dạng hóa các sản phẩm tài chính phù hợp với các dự án năng lượng, đặc biệt là vốn vay ưu đãi, tài chính đa phương/hỗn hợp từ các cơ chế tài chính mới như JEPT, trái phiếu và khoản vay xanh.

Việt Nam có thể cân nhắc các ưu đãi khác nhau, chẳng hạn như giảm thuế, trợ cấp, ưu đãi cho thuê đất hoặc ưu đãi dựa trên hiệu suất để phát triển chuỗi cung ứng.

Nâng cao năng lực cho các nhà tài chính địa phương để hiểu biết và đánh giá các dự án trong các lĩnh vực chuyển dịch năng lượng mới cũng là một trong những giải pháp. Điều này giúp giảm thiểu quan điểm rủi ro và chi phí tài chính cho các nhà phát triển.

Để thu hẹp khoảng cách năng lực trong chuỗi cung ứng địa phương, theo chuyên gia PwC, Việt Nam có thể thúc đẩy liên doanh và chuyển giao công nghệ, kiến thức giữa các công ty trong nước và nước ngoài.

Bên cạnh đó, có thể cung cấp các ưu đãi cho các công ty địa phương phát triển năng lực trong các lĩnh vực mới như lưu trữ năng lượng, tái chế pin; khuyến khích tìm nguồn cung ứng nguyên vật liệu và linh kiện tại địa phương.

Đề xuất định mức tiêu hao năng lượng ngành nhựa

Đề xuất định mức tiêu hao năng lượng ngành nhựa

Tiêu điểm -  4 tuần

Định mức tiêu hao năng lượng ngành nhựa được đề xuất xây dựng theo từng danh mục sản phẩm và giảm dần qua từng thời kỳ.

EU, Anh đề xuất Việt Nam đưa ra khung quy định chuyển dịch năng lượng

EU, Anh đề xuất Việt Nam đưa ra khung quy định chuyển dịch năng lượng

Phát triển bền vững -  1 tháng

Việt Nam sẽ nhận được hỗ trợ về kỹ thuật, công nghệ và nguồn lực cần thiết để chuyển dịch năng lượng theo hướng bền vững.

ASEAN xem xét kế hoạch hành động về năng lượng sau 2025

ASEAN xem xét kế hoạch hành động về năng lượng sau 2025

Phát triển bền vững -  1 tháng

Kết quả hợp tác năng lượng 2016 - 2025 là cơ sở hoạch định kế hoạch hành động ASEAN sau 2025, nỗ lực thúc đẩy các giải pháp mới về chuyển dịch năng lượng

Dấu ấn Tân Long trong chiến lược chuyển dịch của BAF Việt Nam

Dấu ấn Tân Long trong chiến lược chuyển dịch của BAF Việt Nam

Doanh nghiệp -  4 giờ

Mối quan hệ với Tập đoàn Tân Long giúp mang lại nhiều lợi thế củng cố khả năng tăng trưởng, chiếm lĩnh thị phần ngành chăn nuôi heo của BAF Việt Nam.

Chiến lược trẻ hóa đội ngũ ở PNJ

Chiến lược trẻ hóa đội ngũ ở PNJ

Diễn đàn quản trị -  9 giờ

Trong quá trình chuyển giao thế hệ, PNJ vẫn giữ được bộ gen của doanh nghiệp, đồng thời tạo ra sự tươi mới với những cá tính mới và phương pháp làm việc mới.

Đón làn sóng đầu tư mới giá trị gia tăng cao

Đón làn sóng đầu tư mới giá trị gia tăng cao

Tiêu điểm -  9 giờ

Việt Nam đang thu hút mạnh mẽ làn sóng đầu tư mới giá trị cao, đánh dấu sự phát triển trở thành một trung tâm sản xuất, logistics và kỹ thuật số của khu vực.

Mảng nông nghiệp tái tạo của Mekong Capital thăng hoa

Mảng nông nghiệp tái tạo của Mekong Capital thăng hoa

Doanh nghiệp -  10 giờ

Startup nông nghiệp tái tạo Husk dù mới về tay Mekong Capital chưa lâu, nhưng đã ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực và trở thành điểm sáng của năm 2024.

Doanh nghiệp TP. HCM lo ngại tiền thuê đất tăng cao

Doanh nghiệp TP. HCM lo ngại tiền thuê đất tăng cao

Tiêu điểm -  10 giờ

Nhiều doanh nghiệp sẽ phải trả thêm chi phí vì tiền thuê đất tăng theo bảng giá đất mới điều chỉnh của TP.HCM.

Chạy nước rút giải ngân hơn 300.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Chạy nước rút giải ngân hơn 300.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Tiêu điểm -  10 giờ

Thời gian giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 không còn nhiều, nhưng vẫn còn đến hơn 47% lượng vốn chưa được giải ngân.

Thương mại Việt Nam - Trung Quốc: Lịch sử, cơ hội và thách thức

Thương mại Việt Nam - Trung Quốc: Lịch sử, cơ hội và thách thức

Hồ sơ quản trị -  10 giờ

Trung Quốc trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam bắt đầu và liên tục từ 20 năm nay. Cơ hội đang nhiều hơn, song thách thức cũng lớn hơn.