Niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu về môi trường đầu tư và kinh doanh của Việt Nam trong quý III/2022 đã giảm xuống 62,2 điểm phần trăm, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu.
Đây là kết quả mới nhất của Chỉ số Môi trường kinh doanh (BCI) do Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố và được thực hiện bởi YouGov Decision Lab.
Diễn biến BCI.Mặc dù trong quý III/2022, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng kỷ lục ở mức 13,7% so với cùng kỳ năm trước, BCI đã giảm quý thứ hai liên tiếp, với mức giảm 6,4 điểm phần trăm so với quý trước đó, và 10,8 điểm so với quý I.
Điều này xảy ra vào thời điểm các điều kiện kinh tế toàn cầu vẫn không ổn định do xung đột leo thang ở Ukraine, áp lực lạm phát dai dẳng, tình trạng thiếu lao động trên toàn thế giới, và tăng trưởng toàn cầu trì trệ.
Trong bối cảnh như hiện nay, BCI vẫn cao hơn 10,2 điểm so với mức trước đại dịch là 52,0 trong quý IV/2019, và cao hơn 1,2 điểm so với quý IV năm ngoái, khi Việt Nam đang nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội liên quan tới đại dịch.
Kết quả BCI còn cho thấy niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu có sự giảm nhẹ.
Cụ thể, khoảng 42% người tham gia khảo sát dự đoán rằng nền kinh tế sẽ ổn định hoặc cải thiện trong quý cuối cùng của năm, ghi nhận mức giảm tới 18 điểm phần trăm so với quý trước. Tỷ lệ những người dự đoán suy thoái kinh tế tăng 7 điểm, lên 19%.
Mặc dù vậy, khi lãnh đạo các doanh nghiệp được hỏi về triển vọng kinh doanh của chính doanh nghiệp họ trong quý IV/2022, 45% trả lời tích cực, chỉ giảm 4 điểm so với quý trước.
Hơn nữa, kỳ vọng kế hoạch đầu tư, đơn đặt hàng và doanh thu vẫn tương đối ổn định so với quý trước. Triển vọng ở đây có vẻ lạc quan hơn so với triển vọng của nền kinh tế nói chung.
Đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài, 42% dự đoán rằng công ty của họ sẽ tăng dòng vốn FDI vào Việt Nam vào cuối năm 2022.
Họ cũng chỉ ra rằng Việt Nam có thể tăng mức vốn FDI này bằng cách giảm bớt khó khăn về hành chính (68%), cải thiện cơ sở hạ tầng (53%), phát triển năng lực nguồn nhân lực (39%), và giảm rào cản thị thực cho các chuyên gia nước ngoài (39%).
Điều đáng chú ý là chỉ có 2% người trả lời BCI cho biết họ đã chuyển một phần đáng kể hoạt động từ Trung Quốc sang Việt Nam, cho thấy rằng vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng.
Trong trường hợp những trở ngại nói trên được giải quyết, Việt Nam sẽ có vị trí thuận lợi để thu hút thêm nhiều công ty nước ngoài chuyển địa điểm ra khỏi Trung Quốc.
Các đòn bẩy chính giúp Việt Nam hút thêm FDI. Ngoài ra, mặc dù 1/4 số người được hỏi xác định tăng trưởng xanh là yếu tố then chốt trong việc thu hút FDI vào Việt Nam, số lượng người được hỏi đánh giá tích cực về tiềm năng xanh của Việt Nam đã giảm từ 44% xuống 32%.
Để thúc đẩy phát triển xanh, những người tham gia BCI khuyến nghị Việt Nam cần cải thiện khung pháp lý (92%), cơ sở hạ tầng (87%) và các ưu đãi về đầu tư (86%).
Liên quan đến Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), nhận thức về lợi ích của hiệp định đã giảm 4 điểm phần trăm so với quý trước. Thủ tục hành chính được coi là rào cản chính (38%), tiếp đến là sự thiếu hiểu biết về hiệp định (18%), và các rào cản kỹ thuật đối với thương mại (16%).
Chủ tịch EuroCham Alain Cany đánh giá: “Tương lai tươi sáng đang ở phía trước. Việt Nam mang lại cơ hội đầu tư lớn cho các doanh nghiệp châu Âu, và chúng tôi rất vui mừng về triển vọng của đất nước trong trung và ngắn hạn”.
Thông qua EVFTA và cam kết chung về phát triển bền vững, các công ty Việt Nam và châu Âu được đánh giá có rất nhiều tiềm năng tăng trưởng.
Ông nhận định rằng, hiện tại đang kém lạc quan hơn so với thời điểm đầu năm 2022, do các yếu tố bên ngoài làm chậm tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Quý IV cũng có thể sẽ kém khả quan hơn so với quý II, quý III trong năm.
“Tuy nhiên, những kết quả BCI này rất đáng khích lệ. Việt Nam chắc chắn sẽ có vị thế tốt hơn trong hai hoặc ba năm tới, chứng tỏ vị thế của mình là một trong số các điểm đến đầu tư và kinh doanh năng động nhất”, ông Alain Cany nhấn mạnh.
Giám đốc điều hành của Decision Lab Thue Quist Thomasen bình luận thêm: “Môi trường kinh tế toàn cầu ngày càng xấu đi đang ảnh hưởng đến sự lạc quan của lãnh đạo các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam. Tuy nhiên, bằng cách kiềm chế lạm phát, cải thiện xếp hạng tín dụng và tiếp tục tăng trưởng GDP, câu chuyện của Việt Nam trở nên ít bi quan hơn trên toàn cầu, bằng việc nhìn vào kế hoạch hướng tới năm 2023 của các công ty tại đây”.
BCI giảm 6,4 điểm xuống 62,20, nhưng đây vẫn là mức trên trung bình, cho thấy các doanh nghiệp vẫn duy trì sự lạc quan về triển vọng phát triển trong tương lai, ông phân tích.
