Sổ tay quản trị

ESG: Phải làm và được lợi

Công Hiếu Thứ hai, 13/01/2025 - 13:02

ESG không chỉ là xu hướng toàn cầu mà còn là cơ hội cho doanh nghiệp Việt. Thực hành ESG giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và xây dựng thương hiệu bền vững.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chịu áp lực ngày càng lớn từ biến đổi khí hậu và các vấn đề xã hội, quản trị bền vững thông qua các tiêu chí ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) đã trở thành ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp. Tại Việt Nam, khung pháp lý về phát triển bền vững không chỉ định hướng mà còn tạo động lực thúc đẩy doanh nghiệp tham gia vào quá trình chuyển đổi bền vững này.

Thế giới tăng cường các khung pháp lý về phát triển bền vững

Trên toàn cầu, các chính sách pháp lý về phát triển bền vững đang thay đổi nhanh chóng. Theo dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Grantham và Trung tâm Sabin, số lượng quy định về biến đổi khí hậu đã tăng gấp 20 lần kể từ năm 1997, bao gồm hơn 1.200 chính sách từ 164 quốc gia.

Một ví dụ tiêu biểu là Chỉ thị Báo cáo phát triển bền vững (CSRD) của Liên minh châu Âu (EU), có hiệu lực từ năm 2023, yêu cầu hơn 10.300 doanh nghiệp trên toàn thế giới phải minh bạch hóa các tác động ESG trong chuỗi giá trị của mình.

Khu vực ASEAN cũng đang chứng kiến những thay đổi tích cực. Tại Singapore, các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán đã bắt buộc công bố báo cáo phát triển bền vững. Quốc gia này cũng đang xem xét mở rộng quy định này sang các doanh nghiệp không niêm yết.

Một góc xanh giữa lòng sân bay Changi, thể hiện nỗ lực phát triển bền vững của Singapore. Ảnh minh hoạ: CH

Tương tự, nhiều tổ chức tài chính quốc tế như Liên minh Tài chính Glasgow đã cam kết điều chỉnh các khoản đầu tư và cho vay nhằm đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Những thay đổi này tạo ra áp lực không nhỏ đối với các doanh nghiệp Việt Nam khi tiếp cận nguồn vốn quốc tế, đặc biệt là từ các quỹ đầu tư toàn cầu.

Khung pháp lý về ESG và chiến lược quốc gia về phát triển bền vững tại Việt Nam

Tại Việt Nam, Chính phủ đã xây dựng một hệ thống pháp lý nhằm thúc đẩy phát triển bền vững thông qua các chiến lược và quy định cụ thể. Mới đây, Quyết định 841/QĐ-TTg đã phê duyệt Lộ trình thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam, bao gồm các mục tiêu và chỉ tiêu cho hai giai đoạn đến năm 2025 và đến năm 2030.

Các chỉ tiêu cụ thể cho 17 mục tiêu phát triển bền vững đã được điều chỉnh, tập trung vào các vấn đề về môi trường và biến đổi khí hậu nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững toàn diện.

Trong đó, các văn bản chiến lược như Chiến lược Tăng trưởng Xanh giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn 2050 được coi là nền tảng quan trọng để định hướng kinh tế trung hòa các-bon. Theo Quyết định 841/QĐ-TTg, các mục tiêu cụ thể về ứng phó biến đổi khí hậu đến năm 2030 bao gồm duy trì tỷ lệ che phủ rừng ở mức 42-43% và tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên 15-20%.

Ngoài ra, tất cả các cơ sở có mức phát thải khí nhà kính hàng năm từ 2.000 tấn CO2 tương đương trở lên đều phải xây dựng và thực hiện kế hoạch giảm phát thải, trong khi cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP được yêu cầu giảm ít nhất 15% so với năm 2014.

Luật Bảo vệ môi trường 2020 cũng yêu cầu các doanh nghiệp phát thải lớn phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính và lập kế hoạch giảm phát thải. Các quy định này không chỉ đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn giúp họ nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Bên cạnh đó, Chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2050 (theo Quyết định số 450/QĐ-TTg) đã cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Nội dung chiến lược tập trung vào giảm ô nhiễm, bảo tồn đa dạng sinh học, khai thác bền vững tài nguyên, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính. Đặc biệt, sau khi Việt Nam cam kết thực hiện Thỏa thuận Paris và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, Chính phủ đã ban hành nhiều quyết định phê duyệt các đề án, chiến lược và kế hoạch hành động quan trọng.

Ngoài các chiến lược lớn, Việt Nam đã bắt đầu triển khai các quy định cụ thể về yêu cầu báo cáo và công bố thông tin ESG.

Theo Thông tư số 96/2020/TT-BTC của Bộ Tài chính, các công ty niêm yết bắt buộc phải công bố báo cáo phát triển bền vững, trong đó bao gồm thông tin về quản trị doanh nghiệp, bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội. Nội dung báo cáo cần minh bạch các chỉ số về phát thải khí nhà kính, tiêu thụ năng lượng, sử dụng tài nguyên, và tác động xã hội.

Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín mà còn là yêu cầu để tiếp cận vốn đầu tư quốc tế. Các cơ sở phát thải lớn cũng được yêu cầu kiểm kê khí nhà kính và thực hiện các kế hoạch giảm phát thải theo lộ trình quy định tại Luật Bảo vệ môi trường 2020.

Quy định này tạo cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam cải thiện hiệu quả hoạt động và thích nghi với các tiêu chuẩn quốc tế trong bối cảnh ESG ngày càng trở thành tiêu chí bắt buộc trong hoạt động kinh doanh toàn cầu.

Những chiến lược và chỉ tiêu này không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững mà còn tạo ra các cơ hội để doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược kinh doanh nhằm đáp ứng yêu cầu của bối cảnh mới.

Cơ hội và thách thức trong quản trị ESG

Việc áp dụng các tiêu chí ESG mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Trước hết, tuân thủ ESG giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế, thu hút nguồn vốn đầu tư và nâng cao uy tín thương hiệu. Theo Ngân hàng Thế giới, các doanh nghiệp phát triển bền vững thường có lợi thế cạnh tranh dài hạn nhờ giảm thiểu rủi ro pháp lý và môi trường.

Ngoài ra, việc thực hiện ESG còn giúp cải thiện quan hệ với các bên liên quan, từ nhà đầu tư đến khách hàng và nhân viên. Tuy nhiên, việc triển khai ESG không phải không có thách thức. Chi phí đầu tư ban đầu vào công nghệ và quy trình xanh là rất lớn, đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Hơn nữa, sự thiếu đồng bộ trong các hướng dẫn và tiêu chuẩn báo cáo ESG cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc triển khai các chiến lược bền vững. Theo khảo sát của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, hơn 50% doanh nghiệp Việt Nam gặp trở ngại khi lồng ghép ESG vào hoạt động quản trị do thiếu kiến thức và kinh nghiệm.

Trước sức ép từ cả thị trường trong nước và quốc tế, doanh nghiệp Việt Nam cần sớm nhận thức được tầm quan trọng của ESG và tích cực triển khai các chiến lược bền vững. Một bài học quan trọng từ EU là sự cần thiết của một khung chính sách thống nhất và minh bạch.

Việt Nam có thể học hỏi bằng cách thành lập một cơ quan đầu mối để điều phối các chiến lược phát triển bền vững, đồng thời đẩy mạnh chính sách tài khóa như thuế các-bon và đầu tư vào năng lượng tái tạo.

Ngoài ra, việc tổ chức các chương trình đào tạo và cung cấp hướng dẫn cụ thể cũng là yếu tố cần thiết để hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, trong hành trình phát triển bền vững.

Tóm lại, khung pháp lý ESG không chỉ là công cụ thúc đẩy sự phát triển bền vững mà còn là đòn bẩy chiến lược để doanh nghiệp Việt Nam nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.

Việc hiểu rõ và tuân thủ các yêu cầu pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, tận dụng cơ hội và kiến tạo giá trị bền vững cho tương lai. Đây là thời điểm các nhà quản trị doanh nghiệp cần hành động quyết liệt để bắt kịp xu hướng và dẫn đầu trong cuộc đua ESG.

Đòn bẩy phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt

Đòn bẩy phát triển bền vững cho doanh nghiệp Việt

Sổ tay quản trị -  2 tuần

Khám phá các đòn bẩy quan trọng giúp doanh nghiệp Việt Nam phát triển bền vững.

Chiến lược sống còn cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên phát triển bền vững

Chiến lược sống còn cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên phát triển bền vững

Sổ tay quản trị -  3 tuần

Trong bối cảnh kinh doanh toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức, ESG đang trở thành tiêu chuẩn cốt lõi, giúp doanh nghiệp thích nghi với biến động và đảm bảo khả năng tăng trưởng bền vững.

Phát triển bền vững thông qua tăng cường hợp tác đa phương

Phát triển bền vững thông qua tăng cường hợp tác đa phương

Sổ tay quản trị -  3 tháng

Việc xây dựng mối quan hệ bền chặt với các bên có quyền lợi liên quan là yếu tố cốt lõi để đảm bảo sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.

ESG: Phải làm và được lợi

ESG: Phải làm và được lợi

Sổ tay quản trị -  11 giây

ESG không chỉ là xu hướng toàn cầu mà còn là cơ hội cho doanh nghiệp Việt. Thực hành ESG giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư và xây dựng thương hiệu bền vững.

VinFast bàn giao hơn 20.000 ô tô điện trong tháng 12/2024

VinFast bàn giao hơn 20.000 ô tô điện trong tháng 12/2024

Doanh nghiệp -  9 phút

VinFast đạt doanh số chưa từng có trong lịch sử thị trường ô tô nội địa vào tháng 12/2024, đưa tổng lượng ô tô đã bàn giao cả năm riêng tại Việt Nam lên hơn 87.000 xe.

Sắp khởi động lễ hội xuân lớn nhất Việt Nam tại Ocean City

Sắp khởi động lễ hội xuân lớn nhất Việt Nam tại Ocean City

Nhịp cầu kinh doanh -  11 phút

Với 580 sự kiện, 1.000 điểm trải nghiệm ẩm thực – mua sắm trong vòng 58 ngày, đây dự kiến là lễ hội xuân lớn nhất Việt Nam, thu hút hàng triệu lượt du khách đến vui chơi trong dịp Tết Ất Tỵ.

Thách thức mục tiêu lạm phát 4,5% năm 2025

Thách thức mục tiêu lạm phát 4,5% năm 2025

Tiêu điểm -  14 phút

4,5% là mục tiêu kiểm soát mức tăng chỉ số CPI năm 2025 của Chính phủ, tương đối thận trọng so với dự báo của các tổ chức, song cũng có thách thức nhất định.

MSB bổ nhiệm nhân sự cấp cao, tăng cường mảng tài chính tiêu dùng

MSB bổ nhiệm nhân sự cấp cao, tăng cường mảng tài chính tiêu dùng

Tài chính -  26 phút

Đây là dấu mốc quan trọng trong hành trình hiện thực hóa những kế hoạch tham vọng của MSB về định hướng chiến lược cũng như trong mảng tài chính tiêu dùng, tạo nên những kết quả đột phá tại công ty Tài chính TNHH MTV TNEX Finance.

TheLEADER ký hợp tác với HAMI

TheLEADER ký hợp tác với HAMI

Diễn đàn quản trị -  1 giờ

Tạp chí Nhà quản trị - TheLEADER và Hội Doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp chủ lực TP Hà Nội (HAMI) vừa ký biên bản ghi nhớ hợp tác.

Lâm Đồng muốn làm điện hạt nhân

Lâm Đồng muốn làm điện hạt nhân

Tiêu điểm -  2 giờ

Tỉnh Lâm Đồng dự kiến báo cáo Bộ Công thương đề xuất Chính phủ cho phép triển khai đầu tư dự án điện hạt nhân quy mô nhỏ từ sau 2030.