Financial Times: Tỷ phú Việt xây dựng hãng ô tô vốn hoá vượt GM, Ford như thế nào?

Giao dịch khủng đã đẩy vốn hóa thị trường của công ty xe điện này lên mức cao nhất là 190 tỷ USD vào ngày 28/8 sau khi niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq thông qua SPAC. Ngay cả sau khi giá cổ phiếu giảm 50%, VinFast vẫn được định giá 95 tỷ USD hôm 30/8 và hiện còn 69 tỷ USD.

Việc tăng ấn tượng của VinFast đã khiến dư luận tập trung sự chú ý đến người sáng lập, tỷ phú Phạm Nhật Vượng, người giàu nhất Việt Nam. Với việc nắm quyền kiểm soát 99% cổ phần, đồng nghĩa với việc ông hiện có tài sản hàng chục tỷ USD.

VinFast đã từ bỏ hình thức IPO truyền thống, thay vào đó niêm yết thông qua SPAC, một công ty “séc trắng” được niêm yết đã đảm bảo tiền từ các nhà đầu tư. Cổ phiếu của VinFast có tỷ lệ chuyển nhượng tự do dưới 1%, một phần nhỏ lý do dẫn đến sự biến động lớn về định giá.

Theo Forbes, để niêm yết trên Nasdaq, VinFast và công ty SPAC đã mời 2 đơn vị tư vấn tài chính nổi danh tham gia, gồm Jones Trading và Chardan. Mức định giá được dựa trên các thành tố tài sản, đất, nhà xưởng, các yếu tố tăng trưởng như dải sản phẩm hoàn chỉnh, công suất nhà máy… Mức định giá này đã được Uỷ ban Chứng khoán Hoa Kỳ công bố hiệu lực và phần nào, phản ánh được giá trị VinFast trong “khẩu vị” của các nhà đầu tư.

Dẫn lời đại diện VinFast nhấn mạnh, Forbes trích dẫn: “Chúng tôi nghĩ thị trường cũng đã cân nhắc và đánh giá tiềm năng và cam kết của VinFast về gia tăng khả năng tiếp cận xe điện cho mọi người và các vấn đề cung cầu trong sản xuất".

VinFast chỉ là một phần trong đế chế kinh doanh của ông Vượng. Ông là người sáng lập Tập đoàn Vingroup, một tập đoàn tư nhân phát triển song hành với nền kinh tế Việt Nam trong hai thập kỷ qua. 

Sự đổi mới của quốc gia này sẽ còn được thể hiện thêm vào tháng tới khi Tổng thống Mỹ Joe Biden đến thăm Việt Nam, nền kinh tế phát triển nhanh nhất châu Á vào năm 2022, để tìm kiếm cơ hội thắt chặt quan hệ hợp tác.

Biden sẽ đến quốc gia mà Vingroup đang có ảnh hưởng đến đời sống người dân trong nhiều lĩnh vực. Ông Vượng bắt đầu sự nghiệp ở Ukraine vào những năm 1990 bằng việc sáng lập một trong những thương hiệu mì nổi tiếng nhất nước này, Mivina. Ông đã nhận được số tiền ước tính hàng trăm triệu USD từ việc bán cho tập đoàn thực phẩm Thụy Sĩ Nestlé và về nước ngay khi chính phủ Việt Nam đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trường.

Ở quê nhà, ông Vượng đầu tư vào bất động sản – dự án đầu tiên của ông là khu nghỉ dưỡng Vinpearl - rồi đến tòa tháp văn phòng, trung tâm mua sắm cho đến các dự án nhà ở. Sau đó, ông mở rộng sang lĩnh vực giải trí, bán lẻ, y tế, giáo dục và công nghệ, các doanh nghiệp với những cái tên như Vinhomes, Vinschool, VinBigdata, VinAI và VinBrain.

Năm ngoái, Vingroup báo cáo doanh thu 130,5 nghìn tỷ đồng (5,4 tỷ USD) và lợi nhuận sau thuế là 2 nghìn tỷ đồng. Đây là công ty sử dụng lao động tư nhân lớn nhất trong nước với 51.200 nhân viên. Tập đoàn này cũng là lựa chọn của các nhà đầu tư quốc tế bao gồm Quỹ GIC của Singapore và tập đoàn SK của Hàn Quốc.

Sự trỗi dậy của Vingroup đi đôi với tốc độ tăng trưởng vượt bậc ở Việt Nam, thu hút hàng chục nhà đầu tư quốc tế khi đất nước này xây dựng vai trò là trung tâm sản xuất.

Với VinFast, khát vọng của ông Vượng là xây dựng thương hiệu này nổi danh trên trường quốc tế.

VinFast đã dừng sản xuất xe xăng để tập trung vào xe điện, hãng cũng đang xây dựng nhà máy sản xuất ở bang Bắc Carolina và đã mở các showroom khắp bờ biển phía Tây Hoa Kỳ. Công ty cho biết họ cũng có kế hoạch ra mắt ở châu Âu. “Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là tạo ra một thương hiệu quốc tế”, ông nhấn mạnh với Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi vào năm 2019.

Ông Vượng đã đầu tư khá nhiều tiền vào VinFast, vào tháng 4 năm nay, ông cũng công bố sẽ cung cấp thêm 2,5 tỷ USD để bổ sung nguồn vốn cho công ty. “Vingroup và chủ tịch của chúng tôi sẽ luôn hỗ trợ VinFast,” Bà Lê Thị Thu Thủy, Tổng giám đốc VinFast, nói với Financial Times trước khi niêm yết. “VinFast cần gì, Vingroup đều hỗ trợ”. VinFast dự kiến sẽ bán được 45.000 đến 50.000 xe trong năm nay và cho biết, nhà máy VinFast tại Việt Nam có công suất sản xuất 300.000 xe điện mỗi năm.

Việc niêm yết VinFast ít nhất đã đảm bảo cho ông Vượng mong muốn thu hút sự chú ý của quốc tế - mặc dù vào năm 2019, ông cũng thừa nhận rằng việc thâm nhập thị trường Mỹ sẽ rất khó khăn. Ông Vượng chia sẻ: “Đó sẽ là một con đường rất khó khăn và chúng tôi sẽ phải nỗ lực rất nhiều. Nhưng phía trước chỉ có một con đường.”