Hà Nội khẳng định "tham nhũng, thất thoát ngân sách rất khó xảy ra" tại các dự án BT

Quy trình chặt chẽ, đúng quy định

Việc thực hiện các dự án BT của Hà Nội đang nóng trong dư luận thời gian gần đây, tại hội nghị giao ban báo chí do Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội tổ chức, Chánh văn phòng UBND TP. Hà Nội Phạm Quý Tiên cho biết, tại Hội nghị Hà Nội 2018 - Hợp tác đầu tư và phát triển ngày 17/6 vừa qua, UBND thành phố đã trao giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi cho 5 dự án công trình giao thông để giảm ùn tắc giao thông thực hiện theo hình thức BT.

Các dự án BT vừa được Hà Nội giao theo hình thức BT trong thời gian gần đây gồm: Các tuyến đường giao thông đấu nối hạ tầng các khu đô thị, dân cư quận Hà Đông, dự án tuyến đường Lê Trọng Tấn đến đường vành đai 3, dự án tuyến đường Minh Khai - Vĩnh Tuy - Yên Duyên và dự án tuyến đường từ đê sông Hồng đến khu đô thị mới C2, Gamuda Gardens... Theo hình thức BT, nhà đầu tư sẽ bỏ tiền đầu tư các tuyến đường, sau đó chuyển giao lại cho thành phố và đổi lại được thành phố giao cho khu đất có giá trị tương ứng để đầu tư dự án.

Đây là các dự án được nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2009 đến 2015, nhà đầu tư đã bố trí vốn để lập hồ sơ đề xuất dự án, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, đã được UBND thành phố báo cáo các Bộ, ngành Trung ương xem xét và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương thực hiện theo hình thức BT và cho phép thành phố chỉ định Nhà đầu tư đàm phán trực tiếp hợp đồng BT.

Theo ông Tiên, về trình tự triển khai thực hiện, thành phố đã nghiêm túc thực hiện các thủ tục quy định tại Nghi định số 15/2015/NĐ-CP của Chính phủ, gồm 6 bước theo quy định. Nội dung các bước cụ thể Sở Kế hoạch và đầu tư sẽ cung cấp thông tin nếu có yêu cầu.

Khi tổ chức lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đảm báo công khai, minh bạch; UBND thành phố đã chỉ đạo các Sở, ngành xác định các tiêu chí đối với các nhà đầu tư phải có năng lực tài chính, năng lực quản trị dự án, đã ứng vốn để lập hồ sơ đề xuất dự án, báo cáo nghiên cứu khả thi; phải cam kết bố trí vốn để xây dựng công trình BT trước khi được thành phố giao đất đối ứng với lãi xuất thấp nhất và thời gian thi công công trình ngắn nhất.

Các dự án BT nêu trên đều là các công trình xây dựng đường giao thông, khối lượng kinh phí cho hạng mục bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị công trình BT (thấp nhất là 42%, có dự án cao tới 80%, chi phí xây lắp chỉ là 20%), chi phí xây lắp đảm bảo đúng định mức, đơn giá Nhà nước quy định, chiếm tỷ lệ thấp. 

Vì vậy, nếu chỉ nêu thông tin về độ dài của tuyến đường để so sánh sẽ không phản ánh được khách quan chi phí đầu tư của dự án BT, Chánh văn phòng UBND TP. Hà Nội cho hay.

"Khó xảy ra thất thoát"

Về việc triển khai các dự án BT, theo ông Nguyễn Hữu Nghĩa, Phó giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường TP. Hà Nội, diện tích đối ứng dành cho 5 dự án giao thông thực hiện theo hình thức BT không đến mức 700ha như báo chí nêu, trên thực tế diện tích chỉ xấp xỉ 270ha. Tuy nhiên đây cũng chỉ là diện tích đất trong phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch, không có nghĩa toàn bộ diện tích này được giao cho nhà đầu tư.

"Tỷ lệ diện tích đất nhà đầu tư được giao sau nghiên cứu quy hoạch cao lắm cũng chỉ đến 26%", ông Nghĩa khẳng định.

Về câu hỏi tại sao thành phố không đấu giá đất để lấy tiền đầu tư tuyến đường thay cho  hình thức BT, ông Nghĩa cho rằng, chủ trương của Chính phủ về hạ tầng xã hội có nhiều con đường đi đến khác nhau để đạt mục tiêu, thành phố luôn lựa chọn đi con đường thuận lợi nhất, ngắn nhất để mang lại hiệu quả tốt nhất. 

Bởi thực tế, đấu giá đất không đơn giản, để đấu giá, khu đất đó phải giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng, rất phức tạp. Do đó, thông qua con đường lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức BT vừa đảm bảo các yếu tố quy định pháp luật, vừa tiết kiệm ngân sách,

"Các dự án BT đều được thực hiện chặt chẽ, theo đúng quy định pháp luật, do đó, khả năng tham nhũng, thất thoát ngân sách rất khó có thể xảy ra. Không bao giờ có chuyện giá đất giao cho các dự án BT thấp hơn giá đất ở dự án thương mại khác", ông Nghĩa khẳng định.

Đồng quan điểm, ông Phạm Quý Tiên cũng cho rằng, đối với các dự án BT, nhà đầu tư phải ứng toàn bộ vốn để lập quy hoạch chi tiết 1/500, thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật theo đúng quy hoạch và dự án được duyệt, bàn giao cho thành phố để xác định giá trị quỹ đất thanh toán.

Nhà đầu tư được lựa chọn phải ứng 100% vốn để lập quy hoạch chi tiết 1/500 thực hiện giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng kỹ thuật các dự án đối ứng và chi phí đầu tư được khấu trừ vào tiền sử dụng đất theo quy định. Nhà đầu tư chỉ được khai thác sử dụng đối với diện tích đất thương phẩm (đất xây dựng nhà ở, thương mại, dịch vụ có thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất) chiếm khoảng 26% trên tổng diện tích khu đất để tính giá trị thanh toán, giao cho nhà đầu tư hoàn vốn cho công trình BT. 

Còn lại là đất làm đường giao thông, cây xanh, hồ nước, công trình xã hội (trường học, nhà văn hóa) không phải là đối tượng để tính tiền sử dụng đất.

Theo ông Tiên, sau khi quy hoạch chi tiết 1/500 và chủ trương đầu tư dự án được phê duyệt, UBND thành phố mới quyết định giao đất để thanh toán cho công trình BT. Giá đất thanh toán sẽ được liên ngành thành phố xác định theo sát giá thị trường theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Tài chính, trên cơ sở đất đã có hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch đảm bảo nguyên tắc so sánh giá trên thị trường (giá chuyển nhượng thực tế trên thị trường, giá bồi thường khi nhà nước thu hồi đất, kết quả đấu giá quyền sử dụng đất và giá đất theo bảng giá nhân với hệ số điều chỉnh tối đa) và trừ đi phần kinh phí nhà đầu tư đã ứng để bồi thường, giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng lỹ thuận. 

Diện tích đất giao và giá trị đất thanh toán cho nhà đầu tư tương đương với giá trị công trình BT theo đúng nguyên tắc, quy định tại Nghị định 63/2018/NĐ-CP ngày 4/5/2018 của Chính phủ và Kế hoạch số 62/KH-UBND ngày 12/3/2018 của UBND thành phố.

Sau khi thanh toán tương đương giá trị công trình BT, diện tích đất còn thừa (nếu có), thành phố sẽ thu hồi lại, thực hiện quản lý theo đúng quy định của Luật Đất đai 2013 và các Nghị định của Chính phủ.

Về việc kiểm toán, thanh quyết toán, UBND TP. Hà Nội đã chỉ đạo việc thanh toán, quyết toán công trình BT bao gồm cả các dự án đối ứng chỉ hoàn thành sau khi có kết quả kiểm toán các dự án theo quy định của pháp luật, Chánh văn phòng UBND TP. Hà Nội khẳng định.