Lời giải biến đổi khí hậu nằm trong những con số

"Dữ liệu là dầu mỏ mới của thế giới", đây là chia sẻ của Tiến sĩ James Abdey về tầm quan trọng của dữ liệu tại hội thảo phối hợp tổ chức giữa trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) và phái đoàn đến từ Đại học London, Trường Kinh tế - Chính trị London.

Theo báo cáo của tổ chức Glassdoor vào năm 2022, nhà khoa học dữ liệu và kỹ sư dữ liệu xếp hạng 3 và hạng 7 trong số 50 công việc tốt nhất tại Mỹ.

Công việc phân tích dữ liệu cũng đứng thứ 35 trong danh sách trên. Lĩnh vực dữ liệu nói chung cũng đem lại thu nhập tốt cho nhiều sinh viên ngay khi mới ra trường.

Là một ngành có tính ứng dụng cao với tiềm năng trong nhiều lĩnh vực, dữ liệu đang ngày càng được đông đảo người trẻ lựa chọn. Phát triển nhân sự trong ngành khoa học và phân tích dữ liệu là mục tiêu quan trọng tại Việt Nam khi đây vẫn được xem là một ngành nghề mới mẻ với số lượng trường đại học đào tạo khá khiêm tốn.

Trái với sự khô khan của các con số mà nhiều người lầm tưởng, Tiến sĩ James Abdey lấy ví dụ về ứng dụng của việc phân tích số liệu trong việc ứng phó các vấn đề lớn mang tính toàn cầu, đó là biến đổi khí hậu trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. 

"Trong một thế giới vận hành bởi dữ liệu, những mô hình phân tích dữ liệu hiện đại sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về biến đổi khí hậu", vị chuyên gia chia sẻ về vai trò của dữ liệu trong việc giải quyết biến đổi khí hậu.

Theo ông, dữ liệu có thể hỗ trợ con người trong chống biến đổi khí hậu theo ba hướng chính: giáo dục công chúng; tìm ra nguyên nhân cho các vấn đề biến đổi khí hậu; đồng thời đưa ra những dự đoán, kịch bản có thể xảy ra trong tương lai.

Vị chuyên gia cho rằng, để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu cần phải hiểu biến đổi khí hậu. Chính vì vậy, trình bày và trực quan hoá dữ liệu rất quan trọng, bởi dữ liệu sẽ chỉ có giá trị khi trở nên có nghĩa, thay vì xuất hiện như những thông tin rời rạc.

Tại Việt Nam, các cơ quan dự báo thời tiết, trung tâm khí tượng đã áp dụng các công cụ trực quan hóa dữ liệu để dự báo, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu làm gia tăng tính cực đoan của thiên tai năm 2024 trong nửa đầu năm vừa qua.

"Một bức tranh sẽ nói thay hàng nghìn từ và với những mô hình trực quan hóa phù hợp, người xem có thể thấy hàng nghìn điểm dữ liệu tạo nên một câu chuyện. Nhờ đó, các nhà khoa học sẽ thể hiện tính khẩn cấp của khủng hoảng khí hậu tới những người làm chính sách, các công ty, và công chúng", Tiến sĩ James nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, thông qua các mô hình dữ liệu về khí hậu, những người quan tâm tới câu chuyện trên có thể hiểu được nguyên nhân cho các vấn đề đang diễn ra.

"Sự khác biệt là người xem hiểu đúng về dữ liệu. Trực quan hoá dữ liệu chính xác sẽ giúp bóc tách bản chất của vấn đề và tránh những kết luận sai lệch", ông nói thêm.

Thực tế, thông qua cơ sở dữ liệu khí hậu, các nhà khoa học hiện có thể dự đoán những xu hướng trong tương lai và đánh giá mức độ ảnh hưởng trong nhiều tình huống.

"Sức mạnh dự đoán trên sẽ giúp con người đưa ra những chính sách và chiến lược khí hậu hiệu quả. Ví dụ, các mô hình có thể dự đoán được việc nhiệt độ toàn cầu tăng sẽ dẫn đến sự thay đổi mực nước biển ra sao, từ đó giúp các thành phố ven biển ứng phó trong tương lai", ông James Abdey giải thích.

Hay từ việc dự đoán nhu cầu năng lượng cho đến mức độ lan rộng của cháy rừng, những công cụ dữ liệu sẽ giúp con người giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.