Gia đình ông Phan Viết Cường, thôn 14, xã Đắk Wer, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông hiện có trên trên 3ha sầu riêng trồng theo hình thức chuyên canh. Vườn của ông đã được trung tâm khuyến nông và giống nông lâm nghiệp (Sở NN - PTNT Đắk Nông) và Công ty TNHH Bayer Việt Nam chọn làm mô hình thí điểm về canh tác sầu riêng bền vững.
Theo ông Cường, gia đình đã có nhiều năm trồng sầu riêng. Nhưng khi tham gia vào thực hiện mô hình, áp dụng quy trình do đội ngũ kỹ thuật của Công ty Bayer và khuyến nông tỉnh Đắk Nông đưa ra, vườn đã có những sự thay đổi theo hướng tích cực. Điển hình như việc, cây phát triển bền hơn, sâu bệnh hại ít hơn, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất.
Vườn sầu riêng của ông Phan Viết Cường, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông được chọn làm mô hình thí điểm về canh tác sầu riêng bền vữngGia đình được hỗ trợ, hướng dẫn sử dụng một số sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) nhằm phòng, trừ sâu bệnh hại trên cây sầu riêng. Ông nhận thấy các sản phẩm sử dụng rất hiệu quả.
Qua tham gia mô hình, được các chuyên gia tư vấn, tập huấn, ông nhận thức rõ ràng hơn về tầm quan trọng của việc sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc bốn đúng, là đúng thuốc, đúng liều, đúng lúc và đúng cách. Trong đó, làm thế nào để hạn chế được việc sử dụng thuốc BVTV là một điều ông sẽ áp dụng nhiều hơn.
Cụ thể như thường xuyên thăm vườn để kịp thời phát hiện sớm biểu hiện ban đầu của sâu, bệnh, xử lý nhanh, gọn không để lây lan. Các biện pháp về cắt tỉa cành, tạo tán, bón phân cân đối cũng được gia đình áp dụng. Ông được hướng dẫn cụ thể hơn về kỹ thuật tạo sinh thái vườn ổn định, phù hợp cho cây sầu riêng phát triển tốt.
“Qua tham gia mô hình, tập huấn, tôi thấy rằng điều mà Bayer Việt Nam muốn hướng đến là rất nhân văn, thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe của người trực tiếp sản xuất và người tiêu dùng khi thực hành sử dụng thuốc BVTV an toàn. Cụ thể như không sử dụng tràn lan thuốc BVTV, bảo hộ lao động khi sử dụng, thu gom, xử lý bao bì, cách ly sản phẩm đến khi thu hoạch”, ông Cường cho biết.
Theo đại diện Công ty TNHH Bayer Việt Nam, năm 2023, công ty đã triển khai chương trình hợp tác công tư tại Đắk Nông. Nội dung hợp tác về sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả tại địa phương.
Mục đích của chương trình hợp tác nhằm tăng cường nhận thức của người sản xuất nông nghiệp về sử dụng thuốc BVTV đúng cách, an toàn và hiệu quả.
Chương trình hợp tác nhằm tăng cường nhận thức của người sản xuất nông nghiệp về sử dụng thuốc BVTV đúng cách, an toàn và hiệu quảQuá trình hợp tác còn chuyển giao các tiến bộ của khoa học kỹ thuật trong trồng trọt, tạo ra sản phẩm nông sản an toàn chất lượng cao, góp phần tăng thu nhập, phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
Một số hoạt động chính mà chương trình hợp tác đã và đang triển khai gồm: tập huấn sử dụng thuốc BVTV; mô hình trình diễn thâm canh sầu riêng sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả; hội thảo triển khai mô hình canh tác sầu riêng và phát động phong trào bao gói thuốc BVTV sau khi sử dụng.
Về nội dung của chương trình hợp tác tại Đắk Nông, ông Đặng Văn Phước, Giám đốc bộ phận đăng ký sản phẩm, nhánh khoa học cây trồng Bayer Việt Nam cho biết: Doanh nghiệp muốn đẩy mạnh các giải pháp nhằm bảo đảm tính bền vững trong trong quản lí sâu bệnh, kỹ thuật chuyên sâu về canh tác, dinh dưỡng đất, sinh thái vườn và quản lí nước hiệu quả. Giúp cho nền nông nghiệp tỉnh phát triển một cách bền vững, tạo ra được những nông sản an toàn, bảo vệ môi trường sinh thái, tài nguyên đất đai, nước.
Đặc biệt, đơn vị phối hợp với trung tâm khuyến nông và giống nông, lâm nghiệp tỉnh triển khai hai mô hình về canh tác sầu riêng bền vững tại xã Đắk Wer, huyện Đắk R’lấp. Đây là vùng có nhiều hộ trồng sầu riêng với quy mô khá lớn, một số hộ đã đăng ký được mã vùng trồng xuất khẩu. Nên đơn vị hy vọng có thể lan tỏa được các cách làm hay nhằm tạo thêm thu nhập cho bà con, hình thành vùng sản xuất nông sản chất lượng cao.
Điều này đồng nghĩa với áp dụng tốt các giải pháp canh tác bội thu sầu riêng, tối ưu hóa tiềm năng năng suất và đảm bảo chất lượng, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu đối với từng thị trường khác nhau.
Ông Đặng Văn Phước, Giám đốc bộ phận đăng ký sản phẩm Công ty TNHH Bayer Việt Nam mong muốn sự hợp tác sẽ đem lại kết quả cụ thể trên đồng ruộngCông ty mang đến bà con trong triển khai mô hình các nhóm giải pháp, các thuốc BVTV đã được đăng ký, các đối tượng sâu bệnh trên cây sầu riêng, đồng hành với đối tác cử cán bộ chuyên môn về cùng chủ hộ trong các hoạt động thăm vườn, đánh giá tình hình sâu bệnh.
Chương trình cũng mời các chuyên gia đầu ngành thuộc các trường đại học, viện nghiên cứu về chia sẻ và hướng dẫn đến các hộ tham gia thực hành các kỹ thuật, giải pháp cụ thể để canh tác cây trồng hiệu quả.
Hơn thế nữa, sức khỏe của bà con là một yếu tố chúng tôi rất quan tâm. Do vậy chương trình thiết kế các gói hỗ trợ an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm trong quá trình sử dụng thuốc. Chương trình còn mở rộng nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng thông qua các buổi tuyên truyền vận động thu gom bao gói thuốc BVTV đã sử dụng đúng quy định.
“Bayer muốn giúp bà con nông dân có thể tăng thu thập một cách bền vững gắn với các yếu tố như bảo vệ sức khỏe người lao động, chủ vườn, bảo vệ môi trường đất, nước thông qua tổng hợp các giải pháp, trong đó có sử dụng thuốc BVTV an toàn”, ông Đặng Văn Phước, Giám đốc bộ phận đăng ký sản phẩm, nhánh khoa học cây trồng Bayer Việt Nam nhấn mạnh thêm.
Cũng theo ông Phước, mô hình hợp tác hiện mới chỉ ở giai đoạn triển khai, thông qua hợp tác công tư theo định hướng chung của ngành nông nghiệp địa phương, doanh nghiệp nhận thấy bà con nông dân Đắk Nông đã và đang canh tác rất tốt, nhất là những thay đổi cơ cấu cây trồng với giá trị xuất khẩu cao, bao gồm cả sầu riêng.
Nhìn chung, bà con đã thực hiện tốt các hướng dẫn bốn đúng trong sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm. Tuy nhiên bà con cần tiếp tục cải thiện, tuân thủ hơn nữa trong việc ghi chép, lựa chọn các giải pháp và đảm bảo thời gian cách ly để nông sản luôn đạt mức dư lượng cho phép khi xuất khẩu.
Về chương trình hợp tác của Bayer tại Đắk Nông, ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc trung tâm khuyến nông và giống nông lâm nghiệp tỉnh Đắk Nông cho biết: Nội dung hợp tác công tư với Công ty TNHH Bayer Việt Nam tại Đắk Nông là rất thiết thực.
Ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm khuyến nông và giống nông lâm nghiệp tỉnh Đắk Nông phát biểu trong buổi tham quan mô hình sầu riêngHàng năm, do một số lý do khách quan, chủ quan, nội dung quản lý sử dụng thuốc BVTV an toàn hiệu quả, có trách nhiệm chưa phải hoạt động chính của hoạt động khuyến nông, chủ yếu được lồng ghép trong các chương trình, dự án khuyến nông. Hoạt động khuyến nông chủ yếu dựa vào nguồn lực của nhà nước, chưa phát huy hết nguồn lực từ khối tư.
Đội ngũ khuyến nông cơ sở vẫn còn thiếu về các kỹ năng hóa bảo vệ thực vật, dẫn đến công tác tập huấn, truyền thông tại cơ sở chưa được tốt.
Về phía nông dân, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn ra gay gắt việc triển khai nội dung hợp tác với Bayer cũng rất đúng lúc. Bởi bà con đang chịu nhiều áp lực sâu bệnh hại trên một số cây trồng thâm canh diễn biến phức tạp về mật độ gây hại, tăng tính kháng. Việc lạm dụng thuốc BVTV, phân bón hóa học, chất kích thích tăng trưởng thực vật trong canh tác nông nghiệp, nhằm tăng năng suất vẫn còn diễn ra.
Cùng với đó, thói quen và tình trạng không thu gom, để bừa bãi trên vườn vỏ bao bì thuốc BVTV, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng tồn tại ở nhiều địa phương.
Chương trình hợp tác công tư tại Đắk Nông được kỳ vọng sẽ góp phần lớn vào thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, bền vững, bảo đảm hài hòa các yếu tố về kinh tế, xã hội và môi trườngMô hình canh tác sầu riêng bền vững còn kết hợp với các hoạt động nâng cao năng lực cho 40 cán bộ khuyến nông, cơ sở kinh doanh thuốc BVTV tại địa phương thông qua tập huấn ToT và 400 bà con nông dân trồng sầu riêng tiên tiến qua các lớp ToF thực địa nhằm liên kết vùng, đăng ký mã số vùng trồng cho xuất khẩu.
Có thể khẳng định, với những kết quả bước đầu khả quan, chương trình hợp tác công tư của Công ty TNHH Bayer Việt Nam tại Đắk Nông được kỳ vọng sẽ góp phần lớn vào thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng an toàn, bền vững, bảo đảm hài hòa các yếu tố về kinh tế, xã hội và môi trường.
