'Cuộc cách mạng một cọng rơm' của chàng thanh niên nghiện cà phê

Mỗi chiếc xe ba gác được trang bị máy pha cà phê, tích hợp bồn rửa tay và dụng cụ pha chế; ngoài ra, còn có hệ thống Wifi để khách hàng có thể truy cập mạng trong khi chờ đợi để thưởng thức một ly cà phê.

TheLEADER.vn đã trò chuyện với Hoàng Tiễn để hiểu thêm về mô hình kinh doanh trẻ trung, hiện đại và tình yêu dành cho cà phê của chàng thanh niên này.

Tốt nghiệp chuyên ngành quan hệ công chúng của Trường Đại học Văn Lang, vì sao Tiễn chọn ngành kinh doanh cà phê?

Anh Hoàng Tiễn: Tiễn chọn cà phê vì "nghiện" thức uống này và muốn làm nó ngày một tốt hơn. Từ "nghiện" mà đi vào nghiên cứu, để rồi mê nó lúc nào không hay. Từ việc tự tin nghiên cứu và làm sản phẩm cà phê rang xay, Tiễn quyết định mang nó đi giới thiệu thị trường và tiếp cận khách hàng thông qua mô hình kinh doanh cà phê mới nhất Việt Nam (CoffeeBike - Xe cà phê có máy pha). Hành trình công ty cà phê khởi nghiệp bắt đầu từ 2016, giờ đây, mỗi ngày Coffee Bike cung cấp hàng chục ngàn ly cà phê rang mộc pha máy ra thị trường.

Kinh doanh cà phê khởi đầu từ đam mê, nay Tiễn đã chọn nó làm sự nghiệp.

Anh định vị tính cách riêng có của CoffeeBike như thế nào?

Anh Hoàng Tiễn: Cà phê của CoffeeBike là cà phê rang mộc, pha máy, từ những hạt cà phê được tuyển chọn.

Năm 2016, tôi mang cà phê pha máy xuống phố trên xe ba gác đặc trưng Sài Gòn với khát khao duy nhất là góp một phần nhỏ vào việc phổ biến cà phê sạch (tối thiểu là rang mộc và pha bằng máy pha). 

Đó là những ngày tháng hoang mang, vì thấy mình quá nhỏ bé để thay đổi một định kiến về cà phê. Lúc đó luôn hiện hữu trong đầu câu hỏi: Việc mình làm có ý nghĩa gì với cộng đồng hay không? Liệu "một cọng rơm, có thực sự làm nên một cuộc cách mạng hay không"?

Sau ba năm, một cách rất tự nhiên, nền cà phê có nhiều chuyển biến. Thay vì uống những bịch cà phê bột không rõ nguồn gốc, ngày nay khách hàng có xu hướng sử dụng cà phê tại những nơi họ được tận mắt xem quá trình xay hạt, ép pha tại chỗ. Có thể nói, đi đâu cũng có máy pha cà phê. 

Trên những nông trại xa xôi ở Lâm Đồng, Đắc Lắc, Buôn Ma Thuột, bà con đang có xu hướng làm cà phê chất lượng cao với tỉ lệ hái chín cao. Tuy hình thức sơ chế còn mới so với nhiều nền cà phê trên thế giới nhưng ý thức về hữu cơ (cây cà phê phát triển tự nhiên) ngày càng lan rộng, có nghĩa là người dân Việt Nam ngày càng có cơ hội được uống cà phê ngon nhiều hơn.

Mỗi năm, CoffeeBike tiêu thụ khoảng 30 tấn cà phê từ hai nguồn chính là thu mua trực tiếp từ tay người nông dân Đà Lạt và Đak Nông.

Giá cà phê thế giới đang giảm sâu, để nâng cao giá trị hạt cà phê Việt chỉ có hai con đường là nâng cao chất lượng cà phê nhân xanh xuất khẩu và nâng cao sản lượng tiêu thụ trong nước. Hai con đường đều gian nan và cần sự chung tay của nhiều thành phần trong hệ sinh thái cà phê.

Tuy nhiên, dấu hiệu đáng mừng là Việt Nam có một thế hệ trẻ năng động yêu thích cây cà phê, góp một phần nhỏ, giúp người nông dân lạc quan hơn. CoffeeBike tự hào trên hành trình ấy.

Tiễn nhìn nhận thế nào về chất lượng của cà phê Việt hiện nay?

Anh Hoàng Tiễn: Thị trường cà phê Việt Nam hiện tại có nhiều chuyển biến tích cực theo sau sự chuyển biến của nền cà phê thế giới. Ngày nay, khách hàng uống cà phê khắp thế giới có nhiều yêu cầu phong phú hơn về hương vị, buộc nông dân và nhà sản xuất đáp ứng quy trình trồng và sơ chế tốt hơn để mang đến nhiều hương vị hơn.

Xu hướng trở về với tự nhiên, cà phê hữu cơ phát triển để đáp ứng nhu cầu này. Cây cà phê có nguồn gốc gần với tự nhiên và phát triển trong môi trường ít chịu sự tác động của công nghiệp trồng trọt sẽ mang đến những hạt cà phê tốt, có giá trị dinh dưỡng, sự phong phú về hương vị nhiều hơn.

Tại Việt Nam, cà phê chất lượng cao đang là từ khoá được nhiều bà con nông dân, dân thu mua và người hoạt động trong lĩnh vực cà phê nhắc đến rất nhiều. Cà phê chất lượng cao được hiểu là những hạt cà phê đáp ứng được thang điểm chấm, theo tiêu chuẩn của Hiệp hội cà phê thế giới. Sản xuất cà phê chất lượng cao là con đường duy nhất giúp nền cà phê nước ta phát triển, giúp người nông dân phát triển bền vững và có nguồn thu nhập tốt hơn. 

Tất nhiên, phần lớn cà phê được sản xuất tại Việt Nam vẫn là hạt robusta, xuất khẩu với mục đích làm nguyên liệu sản xuất chứ không phải dòng hạt cà phê được dùng để rang xay và uống. 

Dấu hiệu đáng mừng là số lượng bà con tham gia sản xuất cà phê chất lượng cao đang tăng và sản lượng cung cấp ra thị trường cũng tăng theo. Ngày càng nhiều chuyên gia cà phê thế giới vào thị trường sản xuất cà phê Việt Nam để đào tạo và hướng dẫn bà con. Có thể tự tin trong tương lai, Việt Nam cũng sẽ được nhắc tới như quốc gia có cà phê đặc sản trên bản đồ cà phê thế giới.

Thị trường cà phê Việt Nam hiện tại làm tôi liên tưởng đến nội dung cuốn sách: "Cuộc cách mạng một cọng rơm". Rõ ràng, từ những người nông dân nhỏ bé, với khát khao làm cà phê hữu cơ chất lượng cao, hạt cà phê tốt xuất khẩu thành công đến những thị trường khó tính nhất đã truyền động lực cho những người nông dân khác, tạo thành một làn sóng tích cực về sản xuất cà phê Việt Nam. Tôi tin rằng, trong tương lai ngắn, người Việt sẽ ngày càng được uống nhiều hạt cà phê tốt hơn.