Phát triển bền vững

Đáp án nào cho phát triển nông nghiệp phù hợp cam kết ‘net zero’?

Kiều Mai Thứ ba, 02/08/2022 - 15:19

Mô hình nông nghiệp tái sinh với sự hợp tác của các bên - chính phủ, doanh nghiệp, nông dân - sẽ giúp Việt Nam giải quyết vấn đề về khí hậu trong nông nghiệp, hỗ trợ cộng đồng, và bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Các cam kết về nông nghiệp đầy tham vọng

Tại COP26 cuối năm ngoái, Việt Nam đã cam kết đưa phát thải ròng về 0 vào năm 2050, và tham gia hai cam kết khác có liên quan chặt chẽ đến ngành nông nghiệp, bao gồm giảm phát thải khí metan toàn cầu và Tuyên bố Glasgow về rừng và sử dụng đất.

Không chỉ vậy, tại hội nghị thượng đỉnh của Liên Hợp quốc về hệ thống lương thực, thực phẩm, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững, đáp ứng yêu cầu an ninh lương thực và dinh dưỡng của khoảng 100 triệu dân Việt Nam và xuất khẩu.

TS. Trần Đại Nghĩa, Viện Chính sách và chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn, cho biết với Việt Nam, nông nghiệp không chỉ là ngành chịu tác động mạnh mẽ từ biến đổi khí hậu, mà còn là nguồn tạo ra phát thải nhà kính rất lớn.

Phát thải nông nghiệp bao gồm khí CO2, metan, nitơ oxit, và xuất hiện ở nhiều giao đoạn và lĩnh vực, như trồng lúa, chăn nuôi, sử dụng phân bón, ông Nghĩa cho biết thêm tại tọa đàm “COP26 và xây dựng một nền nông nghiệp tái sinh tại Việt Nam”.

Tọa đàm được tổ chức trong khuôn khổ đối thoại báo chí về phát triển bền vững được phối hợp triển khai bởi Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững (VBCSD-VCCI) và Nestlé Việt Nam.

a
Nông nghiệp là nguồn tạo ra phát thải nhà kính rất lớn.

Theo Nhóm Ngân hàng Thế giới (World Bank) trong “Báo cáo quốc gia về khí hậu và phát triển cho Việt Nam”, nông nghiệp là ngành có lượng phát thải khí nhà kính lớn thứ hai ở Việt Nam, chiếm khoảng 19% tổng lượng phát thải năm 2020.

Trong đó, sản xuất lúa gạo chiếm khoảng 48% lượng phát thải đó, tiếp theo là chăn nuôi (15,3%), sử dụng phân bón tổng hợp (12,9%) và xử lý phân chuồng (9,5%).

Một điểm đáng lưu ý là hơn 70% lượng phát thải khí nhà kính của ngành nông nghiệp là khí metan và nitơ oxit, không phải khí carbon dioxit (CO2). Hai loại khí này đều có thời gian tồn tại trong khí quyển ngắn hơn nhiều so với CO2, nhưng lại có khả năng gây hại cho môi trường hơn gấp nhiều lần. Do đó, giảm phát thải các khí này sẽ có tác động giảm sự nóng lên toàn cầu nhanh chóng và mạnh mẽ hơn trong ngắn hạn.

Hiện thực hóa mục tiêu bằng sức mạnh tổng hợp nhiều bên

Theo bà Nguyễn Quỳnh Nga, Phó giám đốc VBCSD-VCCI, để hiện thực hóa các cam kết, cũng như thực hiện chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững, Việt Nam cần những nỗ lực rất lớn, không chỉ từ phía chính phủ, mà còn phải từ khối tư nhân, bao gồm các doanh nghiệp, những người trực tiếp sản xuất.

Những nỗ lực này cần xuất hiện ở các quy mô khác nhau để có thể khơi thông nguồn lực đầu tư của toàn xã hội, hướng tới một nền nông nghiệp xanh, carbon thấp và bền vững.

Chia sẻ đồng quan điểm, ông Nghĩa nhấn mạnh để thực hiện kế hoạch, Việt Nam cần huy động mọi nguồn lực và các thành phần kinh tế tham gia, nhất là khối tư nhân. Nhà nước sẽ đóng vai trò bố trí nguồn lực từ ngân sách, kêu gọi hỗ trợ quốc tế, và huy động nguồn vốn từ xã hội.

Ông lưu ý rằng quá trình thực hiện giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cần gắn kết chặt chẽ với quá trình chuyển đổi nông nghiệp sinh thái, thích ứng biến đổi khí hậu.

Thời gian qua, về phía cơ quan quản lý, Việt Nam đã và đang tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý liên quan, xây dựng các kế hoạch, lộ trình; cũng như rà soát, điều chỉnh các chiến lược, quy hoạch có liên quan.

Sau COP26, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt “Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững, giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050”. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn đang triển khai xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính ngành này giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050.

Về phía doanh nghiệp, ông Khuất Quang Hưng, Giám đốc đối ngoại Nestlé Việt Nam, cho biết giải quyết lượng khí thải trong hoạt động của doanh nghiệp này là một trong những lĩnh vực trọng tâm chính.

Trong đó, điều quan trọng Nestlé Việt Nam đang làm là giới thiệu khái niệm nông nghiệp tái sinh – một sáng kiến ​​có tiềm năng lớn giúp giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, hỗ trợ cộng đồng và bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

a 1
Nông nghiệp tái sinh là phương thức giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu, hỗ trợ cộng đồng, và bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Tại Việt Nam, nông nghiệp tái sinh được doanh nghiệp này lồng ghép và thực hiện trong khuôn khổ chương trình NESCAFÉ Plan. Nông nghiệp tái sinh nhằm mục đích bảo tồn và khôi phục đất nông nghiệp, hệ sinh thái và các tài nguyên quan trọng của nó bao gồm đất, đa dạng sinh học và nước, từ đó mang lại lợi ích cho nông dân, môi trường và xã hội nói chung.

Những lợi ích này bao gồm thu giữ carbon trong đất và sinh khối thực vật; cải thiện sức khỏe và độ phì nhiêu của đất; giảm sử dụng hóa chất nông nghiệp và giảm phát thải ròng khí nhà kính.

Nông nghiệp tái sinh cũng nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc của nông dân vào các yếu tố đầu vào của nông nghiệp, cải thiện khả năng chống chịu của đất nông nghiệp đối với biến đổi khí hậu, và mang lại lợi ích cho sinh kế của nông dân.

World Bank: 5 ưu tiên giúp Việt Nam ‘sống tốt’ giữa biến đổi khí hậu

Thông tin thêm, ông Phạm Phú Ngọc, Trưởng bộ phận Hỗ trợ nông nghiệp Nestlé Việt Nam, cho biết thời điểm năm 2013, dự án vấp phải nhiều khó khăn và có khả năng phải dừng lại.

Khi đó, những người đứng đầu quyết định làm việc và đưa sáng kiến lên Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, tìm kiếm sự hỗ trợ và kết hợp với các bên khác, ngay cả với đối thủ cạnh tranh.

Theo ông Ngọc, mô hình hợp tác công – tư với vai trò quan trọng của các đơn vị công, đặc biệt là đơn vị khuyến nông của tỉnh, đã giúp dự án tiếp cận được với nhiều nông dân, từ đó tăng hiệu quả và tính thực tế của dự án.

Quan trọng nhất trong mô hình này là đưa người nông dân trở thành trung tâm của mô hình, là những người quản lý các nguồn lực và đưa ra quyết định về các hoạt động phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của chính mình.

Người nông dân cũng được xác định là đối tượng hưởng lợi chính trong dự án, nhận hỗ trợ từ giống, đến kiến thức nuôi trồng, chăm sóc, không phân biệt đang bán sản phẩm cho bên nào.

Hợp tác với nông dân và các bên liên quan khác là chìa khóa cho một quá trình chuyển đổi công bằng, ông nhấn mạnh.

Trong báo cáo, Nhóm Ngân hàng Thế giới khuyến nghị Việt Nam nên tái định hướng chi tiêu công trong nông nghiệp sang hỗ trợ đưa vào sử dụng các giống cây trồng và công nghệ sản xuất phát thải thấp hơn.

Theo đó, để thúc đẩy nền nông nghiệp bền vững, có khả năng chống chịu với khí hậu và phát thải thấp, Việt Nam sẽ cần tăng cường các thể chế ở cả cấp trung ương và cấp địa phương, tận dụng nguồn tài chính của khu vực tư nhân và thúc đẩy các ưu đãi thị trường – bao gồm cả việc hỗ trợ nông dân và các tác nhân trong hệ thống thực phẩm, nông sản tiếp cận nguồn tài chính carbon.

Ngoài ra, Việt Nam cần đầu tư và mở rộng quy mô sử dụng công nghệ carbon thấp trong sản xuất lúa gạo, chẳng hạn như phương pháp xen kẽ ướt – khô. Các công nghệ và kỹ thuật mới nổi có thể mang lại hiệu quả sử dụng nước và các yếu tố đầu vào khác, giúp giảm chi phí sản xuất và tăng lợi nhuận ròng cho nông dân và các tác nhân khác trong chuỗi giá trị.

Hai lộ trình giúp Việt Nam đạt mục tiêu kép về tăng trưởng và khí hậu

Hai lộ trình giúp Việt Nam đạt mục tiêu kép về tăng trưởng và khí hậu

Tiêu điểm -  3 năm
Hai lộ trình này sẽ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về khí hậu, đồng thời tăng GDP bình quân đầu người hơn 5%/năm – tỷ lệ trung bình cần thiết để trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045, theo Nhóm Ngân hàng Thế giới.
Hai lộ trình giúp Việt Nam đạt mục tiêu kép về tăng trưởng và khí hậu

Hai lộ trình giúp Việt Nam đạt mục tiêu kép về tăng trưởng và khí hậu

Tiêu điểm -  3 năm
Hai lộ trình này sẽ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về khí hậu, đồng thời tăng GDP bình quân đầu người hơn 5%/năm – tỷ lệ trung bình cần thiết để trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045, theo Nhóm Ngân hàng Thế giới.
Tài chính cho kế hoạch thích ứng biến đổi khí hậu: Ai sẽ chi trả?

Tài chính cho kế hoạch thích ứng biến đổi khí hậu: Ai sẽ chi trả?

Tiêu điểm -  3 năm

Theo World Bank, Việt Nam phải huy động một lượng lớn vốn tư nhân, cũng như nguồn lực từ bên ngoài, để có thể tài trợ cho các kế hoạch thích ứng với biến đổi khí hậu.

Cái giá đắt từ biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Cái giá đắt từ biến đổi khí hậu tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  3 năm

Nếu không hành động, thiệt hại kinh tế do biến đổi khí hậu có thể lên đến 14,5% GDP của Việt Nam vào năm 2050, theo World Bank.

Nestlé Việt Nam trồng rừng góp phần giảm tác động biến đổi khí hậu

Nestlé Việt Nam trồng rừng góp phần giảm tác động biến đổi khí hậu

Nhịp cầu kinh doanh -  3 năm

Tập thể nhân viên và nhóm đại sứ môi trường công ty Nestlé Việt Nam vừa phối hợp với Trung tâm bảo tồn Gaia tổ chức hoạt động trồng rừng “Gieo mầm xanh – ươm sự sống” nhằm nâng cao nhận thức, góp phần giảm tác động của biến đổi khí hậu và chào mừng Ngày Môi trường thế giới.

Gần 6,5 tỷ USD đầu tư công cho biến đổi khí hậu

Gần 6,5 tỷ USD đầu tư công cho biến đổi khí hậu

Phát triển bền vững -  3 năm

Khoảng gần 6,5 tỷ USD là tổng mức đầu tư công cho biến đổi khí hậu trong giai đoạn 2016 – 2020 của 29 tỉnh thành và 6 bộ.

Đất nông nghiệp thành vàng nhờ du lịch: Cơ hội hay cạm bẫy?

Đất nông nghiệp thành vàng nhờ du lịch: Cơ hội hay cạm bẫy?

Phát triển bền vững -  6 giờ

Việt Nam hiện đang bước vào giai đoạn có thể xem là 'thời điểm vàng' để phát triển mô hình kinh tế du lịch đa giá trị từ nông nghiệp và đất nông nghiệp.

Chạm di sản, dựng tương lai

Chạm di sản, dựng tương lai

Phát triển bền vững -  1 ngày

Di sản đang bước sâu vào đời sống đương đại qua những sản phẩm và trải nghiệm được tạo tác chỉn chu, vừa giữ được tinh thần văn hóa, vừa bắt nhịp với thị trường.

AI mở lối hiện thực hóa ESG

AI mở lối hiện thực hóa ESG

Phát triển bền vững -  3 ngày

Ứng dụng AI gắn với quản trị dữ liệu chuẩn xác đang chứng minh ESG hoàn toàn có thể vận hành minh bạch, liên tục và mang lại giá trị bền vững cho doanh nghiệp.

AI là ‘đối tác chiến lược’ của ESG

AI là ‘đối tác chiến lược’ của ESG

Phát triển bền vững -  4 ngày

Trí tuệ nhân tạo (AI) được xem như “đối tác chiến lược” của phát triển bền vững, đồng hành xuyên suốt từ khâu lập kế hoạch, vận hành và báo cáo.

Bầu trời 'xanh' hơn nhờ nhiên liệu bay mới của Petrolimex

Bầu trời 'xanh' hơn nhờ nhiên liệu bay mới của Petrolimex

Phát triển bền vững -  4 ngày

Lần đầu tiên tại Việt Nam, Petrolimex ra mắt nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) giúp giảm 80% phát thải CO2, khẳng định cam kết hướng tới phát triển xanh.

Bất động sản Đông Bắc Hà Nội khai mở kỷ nguyên mới

Bất động sản Đông Bắc Hà Nội khai mở kỷ nguyên mới

Bất động sản -  3 giờ

Đồng hành cùng khí thế 80 năm lịch sử của đất nước, phía Đông bắc Hà Nội vươn lên thành tâm điểm bất động sản trong kỷ nguyên mới nhờ những thay đổi vượt bậc về hạ tầng.

Hạ tầng chiến lược - động lực bứt phá kinh tế

Hạ tầng chiến lược - động lực bứt phá kinh tế

Tiêu điểm -  4 giờ

Hàng loạt các dự án lớn được khởi công, khánh thành vượt tiến độ đã trở thành minh chứng cho tiềm lực mạnh mẽ của các doanh nghiệp trong nước.

Chủ tịch Cen Group Nguyễn Trung Vũ: Thị trường bất động sản sẽ thay đổi 'kinh khủng'

Chủ tịch Cen Group Nguyễn Trung Vũ: Thị trường bất động sản sẽ thay đổi 'kinh khủng'

Media -  5 giờ

Từ chỗ thiếu nguồn cung, thị trường bất động sản đang bùng nổ với sự xuất hiện của các dự án khu đô thị quy mô lớn chưa từng có.

Cánh cửa room ngoại phân hóa các ngân hàng

Cánh cửa room ngoại phân hóa các ngân hàng

Tài chính -  5 giờ

Trong bối cảnh mới, room ngoại không chỉ là “trần kỹ thuật” mà là “lựa chọn chiến lược”. Một số ngân hàng trống room vì không đủ hấp dẫn. Nhưng cũng có những ngân hàng tốt, giữ lại room cho đối tác chiến lược.

SHB cùng đất nước kiến tạo 'Niềm tin số'

SHB cùng đất nước kiến tạo 'Niềm tin số'

Nhịp cầu kinh doanh -  5 giờ

Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng SHB – ông Đỗ Quang Vinh cùng hơn 300 KOL và các nhà quản lý, doanh nghiệp, nền tảng góp mặt tại Hội nghị KOL toàn quốc cùng nhau kiến tạo bản đồ niềm tin số quốc gia.

Đất nông nghiệp thành vàng nhờ du lịch: Cơ hội hay cạm bẫy?

Đất nông nghiệp thành vàng nhờ du lịch: Cơ hội hay cạm bẫy?

Phát triển bền vững -  6 giờ

Việt Nam hiện đang bước vào giai đoạn có thể xem là 'thời điểm vàng' để phát triển mô hình kinh tế du lịch đa giá trị từ nông nghiệp và đất nông nghiệp.

Vietjet khởi công trung tâm Kỹ thuật bảo dưỡng tàu bay tại Long Thành - Bước tiến mới của hàng không Việt Nam

Vietjet khởi công trung tâm Kỹ thuật bảo dưỡng tàu bay tại Long Thành - Bước tiến mới của hàng không Việt Nam

Doanh nghiệp -  7 giờ

Ngày 19/8/2025, Hãng hàng không Vietjet đã chính thức khởi công Trung tâm Kỹ thuật bảo dưỡng tàu bay tại Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.