Với mức lương cao nhất có thể lên tới 1,3 tỷ đồng mỗi năm, kỹ sư bán dẫn được xem là nghề của tương lai, khi không chỉ tại Việt Nam mà các quốc gia trên thế giới cũng đang thiếu hụt lao động ngành này trong nhiều năm tới.
Trong bối cảnh doanh nghiệp trên toàn thế giới tăng tốc trong cuộc đua chuyển đổi số, phát triển hệ sinh thái thiết bị, việc sản xuất chip vi mạch bán dẫn tích hợp trở thành xương sống cho hệ thống điện tử và ngành công nghệ phát triển.
Dự báo của Hiệp hội công nghiệp bán dẫn Đông Nam Á (SEMI SEA) cho thấy, thị trường bán dẫn Việt Nam có thể tăng trưởng hơn 6% trong giai đoạn 2022-2027.
Trên toàn cầu, thị trường chất bán dẫn sẽ tăng trưởng 13,1% trong năm 2024, đạt mức kỷ lục hơn 588 tỷ USD và dự kiến tăng lên 990 tỷ USD vào năm 2030, theo tổ chức Số liệu thương mại chất bán dẫn toàn cầu (WSTS).
Quy mô thị trường lớn khiến nhu cầu về nhân sự cũng bùng nổ. Theo WSTS, đến năm 2030 cần khoảng 1 triệu lao động cho các khâu thiết kế, sản xuất, lắp ráp, đóng gói, kiểm thử chip.
Dự báo ngành công nghiệp bán dẫn ở Mỹ sẽ thiếu hụt từ 70.000 - 90.000 lao động trong những năm tới.
Tương tự tại Nhật Bản, mỗi năm ngành này sẽ thiếu hụt khoảng 1.000 nhân lực chất lượng cao trong một thập kỷ tới. Trong khi đó, cuộc "chạy đua" xây dựng nhà máy bán dẫn tại Nhật Bản đòi hỏi nhiều lao động lành nghề hơn.
Trong 5 năm tới ngành bán dẫn tại Việt Nam cần khoảng 20.000 nhân sự lành nghề - Ảnh: VA
Tại hội thảo "Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ngành công nghiệp chip bán dẫn từ các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam" do Bộ Giáo dục và ₫ào tạo tổ chức, dự báo trong khoảng năm năm tới ngành bán dẫn tại Việt Nam cần khoảng 20.000 người, 10 năm tới là 50.000 người trình độ đại học trở lên.
Trên một số trang tin tuyển dụng công khai, vị trí kỹ sư bán dẫn với kinh nghiệm trên năm năm, mức lương được hứa hẹn trên 1.000USD/tháng.
Công ty TNHH Neweb Việt Nam (doanh nghiệp có vốn đầu tư của Đài Loan) tại khu công nghiệp Duy Tiên - Hà Nam đăng tuyển vị trí kỹ sư bán dẫn với mức lương trên 1.000USD.
Tại Mỹ, mức lương trung bình hàng của kỹ sư bán dẫn lên tới gần 8.500USD/tháng. Trong khi đó, nhà sản xuất chip Tokyo Electron của Nhật Bản trả gần 305.000 yên (gần 2.200USD/tháng) cho sinh viên mới ra trường có thể làm việc ngay.
Tại Đài Loan, thống kê của Cơ quan giáo dục Đài Loan cho thấy kỹ sư bán dẫn có bằng cử nhân nhận lương khởi điểm khoảng 38.000 - 42.000 Đài tệ (25-33 triệu đồng). Cùng vị trí này nhưng có bằng thạc sĩ, người lao động có thể nhận 33-37 triệu đồng, hoặc 46-55 triệu đồng nếu có bằng tiến sĩ.
Số liệu của Cộng đồng vi mạch Việt Nam lại cho biết, trung bình lương sau thuế trong năm đầu đi làm của kỹ sư thiết kế chip là gần 220 triệu đồng (hơn 18 triệu/tháng) và sẽ tăng dần theo từng năm.
Với năm năm kinh nghiệm, người làm công việc này có thu nhập trên 330 triệu đồng một năm. Con số này tăng dần lên hơn 800 triệu đồng và 1,3 tỷ đồng nếu có 15 - 20 năm kinh nghiệm.
Hai năm gần đây, Việt Nam đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho chuỗi sản xuất chip toàn trình với khoản đầu tư hàng tỷ USD từ các công ty Mỹ và Hàn Quốc.
Amkor Technology - Tập đoàn công nghiệp bán dẫn lớn của thế giới có trụ sở tại Arizona đã khánh thành nhà máy tại Bắc Ninh với tổng vốn đầu tư 1,6 tỷ USD.
Samsung cũng có kế hoạch sản xuất linh kiện bán dẫn tại Việt Nam. Hana Micron Vina (Hàn Quốc) khánh thành dự án nhà máy sản xuất chất bán dẫn tại Bắc Giang với đăng ký đầu tư gần 600 triệu USD…
Bài toán lớn của ngành bán dẫn Việt Nam là nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu khắt khe của các doanh nghiệp - Ảnh: VA
Việt Nam hiện là điểm đến tìm kiếm nhân sự cho nhiều quốc gia đang cần nguồn nhân lực ngành bán dẫn. Hồi tháng 5/2024, đoàn làm việc của 19 doanh nghiệp, đại học Đài Loan đến Việt Nam để phỏng vấn sinh viên cho chương trình cao học với nhiều hỗ trợ.
Cùng lúc đó, nhiều trường đại học, cơ sở đào tạo tại Việt Nam đã mở chuyên ngành đào tạo về bán dẫn hoặc mở khóa học chuyển đổi từ các ngành có liên quan sang làm việc chuyên sâu.
Đại học FPT tuyển 1.000 chỉ tiêu thiết kế vi mạch bán dẫn và xem xét cấp học bổng lên đến 100% chương trình học cho tất cả thí sinh đăng ký chuyên ngành này.
Đại học Bách khoa Hà Nội, hai đại học Quốc gia, đại học Đà Nẵng, Trường đại học Cần Thơ, Trường đại học Phenikaa, đại học Khoa học và công nghệ Hà Nội… cũng mở ngành mới và đưa ra nhiều chính sách thu hút sinh viên theo học.
Trao đổi về định hướng đường dài cho nhân sự ngành bán dẫn, đại diện Tập đoàn FPT cho biết, cơ hội việc làm là điều có thể nhìn thấy rõ ràng từ Việt Nam, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc… vấn đề lớn là cần nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu khắt khe của các doanh nghiệp.
Từ đó, nhân sự Việt Nam có thể làm việc cho doanh nghiệp Việt như FPT hay các doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam. Thậm chí, học viên còn có thể nắm bắt cơ hội đi sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và các nước khác làm việc.
Sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong lĩnh bán dẫn đang là một điểm nghẽn lớn trong việc thu hút các tập đoàn công nghệ chuyển dịch địa điểm đầu tư nghiên cứu, phát triển và sản xuất sang Việt Nam.
Sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong lĩnh bán dẫn đang là một điểm nghẽn lớn trong việc thu hút các tập đoàn công nghệ chuyển dịch địa điểm đầu tư nghiên cứu, phát triển và sản xuất sang Việt Nam.
Từ một công ty mới thành lập chỉ với số vốn 15 tỷ đồng, An Phát Holdings đã “lớn nhanh như thổi” và trở thành doanh nghiệp hàng đầu ngành nhựa với mức vốn hóa lớn nhất sàn chứng khoán sau khi niêm yết.
Chủ tịch HĐQT của Haxaco từng nhấn mạnh về việc "đi bằng 2 chân" khi chia sẻ về việc mở rộng sang phân khúc mới từ vị thế vững chắc trên phân khúc xe sang.
