Sở hữu trí tuệ

Bộ trưởng KH&CN: Đổi mới sáng tạo chưa thành động lực phát triển

Hương Giang Thứ năm, 17/11/2022 - 17:50

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt thừa nhận trước Quốc hội rằng, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa thực sự là động lực và nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt giải trình trước Quốc hội ngày 31/12

Các chỉ tiêu đóng góp của khoa học, công nghệ đều có tăng trưởng tốt

Giải trình trước Quốc hội về mức độ hiệu quả của khoa học công nghệ, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, bản chất của nghiên cứu khoa học là tính mới, tính rủi ro và có độ trễ. Nhiều nghiên cứu mặc dù đã thành công vẫn cần tiếp tục được đầu tư nguồn lực từ ngân sách nhà nước hoặc nguồn lực xã hội.

"Trong nghiên cứu khoa học công nghệ, không thể nào 100% nhiệm vụ, đề tài nghiên cứu đều thành công", ông Đạt nói.

Bộ trưởng Đạt cho biết, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn chú trọng đầu tư cho khoa học, công nghệ. Và trong bối cảnh cân đối chi ngân sách nhà nước còn khó khăn, chi thường xuyên cho hoạt động khoa học, công nghệ vẫn được Quốc hội thông qua, trung bình vào khoảng 0,79% tổng chi ngân sách nhà nước.

Trong thời gian vừa qua, các hoạt động khoa học, công nghệ đã có nhiều đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội. 

Những đóng góp này được đo lường gián tiếp thông qua một số chỉ tiêu như: chỉ số đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp TFP vào tăng trưởng; tốc độ tăng trưởng năng suất lao động bình quân; tỷ trọng giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trong tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa; chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam GII… Trong giai đoạn 2016-2020, các chỉ tiêu này đều có tăng trưởng tốt hơn nhiều so với giai đoạn trước.

Ngoài ra, Bộ trưởng Đạt cho biết, khoảng 10 năm trước, kinh phí cho hoạt động khoa học công nghệ chủ yếu dựa vào ngân sách (70-80%). Đến nay, đầu tư cho khoa học công nghệ từ ngân sách và từ doanh nghiệp đã tương đối cân bằng với tỷ lệ 52 và 48%. Đến năm 2030, tỷ trọng này được kỳ vọng sẽ đạt 30/70 như các nước tiên tiến.

Còn tồn tại nhiều vướng mắc

Dù vậy, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt thừa nhận, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa thực sự là động lực và nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Nhiều kết quả từ các nhiệm vụ sử dụng ngân sách còn chậm được ứng dụng trong thực tiễn do vướng mắc về quản lý tài sản công... Các chương trình và nhiệm vụ công nghệ chưa góp phần hình thành các lĩnh vực công nghệ hay ngành mũi nhọn.

Về Quỹ phát triển khoa học công nghệ của doanh nghiệp, theo số liệu của Tổng cục Thuế, giai đoạn 2015-2021, có gần 1.300 lượt doanh nghiệp trích lập quỹ, với số tiền hơn 23.000 tỷ đồng, trong đó số sử dụng 14.000 tỷ đồng (chiếm 60%).

Có thể thấy, số doanh nghiệp trích lập quỹ còn khiêm tốn, trong đó không có doanh nghiệp FDI nào trích lập quỹ, cho thấy cơ chế khuyến khích trích lập và sử dụng còn nhiều vướng mắc và chưa đủ hấp dẫn. 

Cụ thể, tỷ lệ trích lập chưa phù hợp với cơ cấu và quy mô của doanh nghiệp Việt Nam, trong đó phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thêm vào đó, quy định hiện nay không cho phép sử dụng quỹ để mua sắm máy móc, thiết bị, đổi mới công nghệ phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Các quy định về quản lý quỹ cũng không phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp.

Thủ tục hành chính trong kiểm soát chi của quỹ cũng chưa linh động và chưa phù hợp với đặc thù; thủ tục mua sắm phục vụ nhiệm vụ khoa học công nghệ thực hiện theo dự án đầu tư, chưa phù hợp với đặc thù tính mới, hiếm, kịp thời, rủi ro cao của hoạt động này.

Để tháo gỡ một phần khó khăn, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành thông tư số 05/2022 để hướng dẫn sử dụng quỹ phát triển khoa học công nghệ của các doanh nghiệp. Thông tư đã bãi bỏ các quy định cứng nhắc, không đúng với tinh thần tôn trọng vai trò tự chủ của doanh nghiệp trong việc sử dụng nguồn từ quỹ.

Nhằm khuyến khích doanh nghiệp trích lập và sử dụng quỹ, Bộ cũng sẽ đề xuất Chính phủ nghiên cứu sửa đổi các quy định của Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013, Nghị định 95 về cơ chế tài chính và đầu tư cho khoa học công nghệ. Đồng thời, Bộ sẽ nghiên cứu, tham mưu Chính phủ báo cáo  Quốc hội về cơ chế đặc thù trong mua sắm, đầu tư từ nguồn của quỹ cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Cơ chế quan trọng giúp khoa học công nghệ Việt Nam bùng nổ

Cơ chế quan trọng giúp khoa học công nghệ Việt Nam bùng nổ

Tiêu điểm -  3 năm

Nhiều ý kiến cho rằng muốn thị trường khoa học công nghệ phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, Việt Nam cần thúc đẩy hơn nữa việc thương mại hóa các sản phẩm khoa học công nghệ.

Tìm cách 'bơm nhiên liệu' cho thị trường khoa học và công nghệ

Tìm cách 'bơm nhiên liệu' cho thị trường khoa học và công nghệ

Leader talk -  3 năm

Lãnh đạo Bộ Khoa học và công nghệ nhận định phát triển mạng lưới trung gian của thị trường khoa học và công nghệ là một trong những giải pháp cấp thiết để thúc đẩy sự phát triển.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp và làm việc với Phó Tổng giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp và làm việc với Phó Tổng giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới

Sở hữu trí tuệ -  3 năm

Sáng ngày 6/9/2022, tại Trụ sở Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Thứ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Hoàng Giang đã tiếp và làm việc với đoàn Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) do ông Hasan Kleib, Phó Tổng giám đốc WIPO phụ trách lĩnh vực phát triển quốc gia và khu vực, dẫn đầu.

Tập đoàn TH là doanh nghiệp tiêu biểu ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất

Tập đoàn TH là doanh nghiệp tiêu biểu ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất

Tiêu điểm -  3 năm

Người đứng đầu Bộ Khoa học và Công nghệ rất ấn tượng với việc ứng dụng khoa học công nghệ của Tập đoàn TH, chiến lược phát triển của tập đoàn cũng trùng khớp với chủ trương của Đảng và Nhà nước đề ra xuyên suốt, làm sao để các doanh nghiệp là nơi đổi mới sáng tạo thật sự, trung tâm đổi mới sáng tạo phải được xuất phát từ doanh nghiệp.

Xây dựng nhãn hiệu chứng nhận 'Cà rốt Lương Tài'

Xây dựng nhãn hiệu chứng nhận 'Cà rốt Lương Tài'

Sở hữu trí tuệ -  1 năm

Vừa qua, huyện Lương Tài (Bắc Ninh) đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ để xây dựng nhãn hiệu chứng nhận “Cà rốt Lương Tài”.

Nhiều thành tựu trong quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ

Nhiều thành tựu trong quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ

Sở hữu trí tuệ -  1 năm

Trong năm 2023 vừa qua, hoạt động quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ tại Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Động lực tăng trưởng mới từ tài sản trí tuệ

Động lực tăng trưởng mới từ tài sản trí tuệ

Sở hữu trí tuệ -  1 năm

Doanh nghiệp Việt cần đầu tư vào đổi mới sáng tạo để tăng sức đề kháng và thoát khỏi bẫy tăng trưởng âm.

Tích hợp quản trị tài sản trí tuệ vào thực hành ESG

Tích hợp quản trị tài sản trí tuệ vào thực hành ESG

Sở hữu trí tuệ -  1 năm

Việt Nam xếp thứ 46 về đổi mới sáng tạo toàn cầu

Việt Nam xếp thứ 46 về đổi mới sáng tạo toàn cầu

Sở hữu trí tuệ -  2 năm

Xếp hạng thứ 46, Việt Nam tiếp tục là một trong 3 quốc gia giữ kỷ lục về tốc độ đổi mới sáng tạo trong 13 năm liên tiếp.

Vingroup ra mắt cộng đồng hưu trí đẳng cấp quốc tế đầu tiên tại Việt Nam

Vingroup ra mắt cộng đồng hưu trí đẳng cấp quốc tế đầu tiên tại Việt Nam

Nhịp cầu kinh doanh -  20 phút

Vin New Horizon – chuỗi dịch vụ và đô thị hưu trí, dưỡng lão cao cấp theo tiêu chuẩn quốc tế, trụ cột chiến lược mới trong hệ sinh thái Vingroup, tiên phong kiến tạo “chân trời hạnh phúc” cho thế hệ tuổi vàng toàn cầu, nơi người cao tuổi được truyền cảm hứng để sống khỏe - vui – có ích, tiếp tục hành trình đáng giá và trọn vẹn trong từng phút giây.

TCBS muốn trả cổ tức gần 5.800 tỷ đồng ngay sau niêm yết

TCBS muốn trả cổ tức gần 5.800 tỷ đồng ngay sau niêm yết

Tài chính -  44 phút

TCBS sẽ lấy ý kiến cổ đông về phương án trả cổ tức năm 2024 vào ngày 30/10 và dự kiến sẽ hoàn tất việc chi trả trước ngày 30/6 năm sau.

Khi bất động sản là 'hạ tầng mềm' cho dòng vốn quốc tế

Khi bất động sản là 'hạ tầng mềm' cho dòng vốn quốc tế

Bất động sản -  1 giờ

Bất động sản, đặc biệt là bất động sản đô thị tích hợp chính là yếu tố hạ tầng nền tảng để hình thành các trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Bí quyết mở làn sóng đổi mới sáng tạo ở Việt Nam từ trung tâm tài chính quốc tế

Bí quyết mở làn sóng đổi mới sáng tạo ở Việt Nam từ trung tâm tài chính quốc tế

Leader talk -  1 giờ

Bên cạnh vốn, trung tâm tài chính còn là chất xúc tác quan trọng cho đổi mới sáng tạo, thúc đẩy năng lực cạnh tranh trong dài hạn.

Đông Tây Land khẳng định vai trò tiên phong trong hợp tác phân phối siêu đô thị Vinhomes Green Paradise Cần Giờ

Đông Tây Land khẳng định vai trò tiên phong trong hợp tác phân phối siêu đô thị Vinhomes Green Paradise Cần Giờ

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Ngày 14/10/2025, tại Sheraton Sài Gòn, TP. HCM, Công ty CP Đông Tây Land đã tổ chức lễ ký kết hợp tác phân phối dự án Vinhomes Green Paradise Cần Giờ với sự tham dự của 36 đại lý đồng hành.

Sun Group ra mắt hãng hàng không mang tên đảo ngọc Phú Quốc

Sun Group ra mắt hãng hàng không mang tên đảo ngọc Phú Quốc

Nhịp cầu kinh doanh -  2 giờ

Tối 15/10, tập đoàn Sun Group chính thức ra mắt hãng hàng không Sun PhuQuoc Airways với mô hình "hàng không nghỉ dưỡng" đầu tiên tại Việt Nam, kết nối Phú Quốc với toàn cầu.

Gánh nặng thuế cản trở khoáng sản Việt cất cánh

Gánh nặng thuế cản trở khoáng sản Việt cất cánh

Tiêu điểm -  16 giờ

Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn với các khoáng sản chiến lược hàng đầu thế giới, nhưng gánh nặng chính sách thuế đang thách thức sự phát triển của ngành này.