Theo chương trình quản lý nợ công vừa được phê duyệt, Chính phủ sẽ vay khoảng 1.738,4 nghìn tỷ đồng (khoảng 75,5 tỷ USD) trong giai đoạn 2021 – 2023, trong đó vay cho ngân sách trung ương khoảng 1.604,0 nghìn tỷ đồng, vay về cho vay lại khoảng 134,4 nghìn tỷ đồng.
Bộ Tài chính được giao chủ động kỳ hạn phát hành, gắn công tác phát hành với tái cơ cấu danh mục nợ và phát triển thị trường trái phiếu chính phủ. Đồng thời chủ động bố trí nguồn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ, không để xảy ra tình trạng nợ quá hạn, làm ảnh hưởng đến các cam kết quốc tế của Chính phủ.
Về bảo lãnh chính phủ, Thủ tướng yêu cầu khống chế mức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh tối đa bằng nghĩa vụ trả nợ gốc hằng năm với 2 ngân hàng chính sách gồm Ngân hàng Chính sách xã hội và Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Đồng thời hạn chế cấp bảo lãnh mới cho doanh nghiệp vay trong nước, nước ngoài; hạn mức bảo lãnh vay trong nước, nước ngoài hàng năm bảo đảm tốc độ tăng dư nợ bảo lãnh Chính phủ không vượt quá tốc độ tăng GDP năm trước.
Về vay, trả nợ của chính quyền địa phương, khống chế hạn mức bội chi và nợ của chính quyền địa phương theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015. Theo đó, bội chi ngân sách địa phương khoảng 0,2% GDP hàng năm. Nghĩa vụ trả nợ của chính quyền địa phương khoảng 18,4 nghìn tỷ đồng.
Về hạn mức vay thương mại nước ngoài của doanh nghiệp, tổ chức tín dụng theo phương thức tự vay, tự trả, Thủ tướng yêu cầu kiểm soát tốc độ tăng dư nợ ngắn hạn tối đa 18 - 20%/năm; hạn mức vay ròng trung, dài hạn hàng năm tối đa khoảng 6,35 - 7 tỷ USD, bảo đảm chỉ tiêu nợ nước ngoài của quốc gia trong giới hạn cho phép.
Riêng năm 2021, Chính phủ có kế hoạch vay hơn 624.000 tỷ đồng gồm vay trong nước khoảng 527.000 tỷ và vay nước ngoài gần 97.000 tỷ đồng. Trong đó, vay để cân đối ngân sách trung ương gần 680.000 tỷ đồng (vay để bù đắp bội chi 319.000 tỷ đồng, vay để trả nợ gốc 261.000 tỷ đồng) và vay về cho vay lại 44.500 tỷ đồng.
Đồng thời, trong năm nay, Chính phủ dự kiến trả nợ 394.500 tỷ đồng, trong đó số nợ trực tiếp là hơn 366.200 tỷ và trả nợ các dự án cho vay lại là 28.300 tỷ đồng.
Chính quyền địa phương năm nay dự kiến vay từ nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ và nguồn khác khoảng 28.800 tỷ đồng. Trả nợ của chính quyền địa phương là 6.662 tỷ đồng (trả nợ gốc 3.997 tỷ và trả lãi 2.665 tỷ đồng).
Với khoản vay thương mại nước ngoài của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh, thì doanh nghiệp được vay trung, dài hạn tối đa 6,35 tỷ USD theo phương thức tự vay, tự trả; tốc độ tăng dư nợ nước ngoài ngắn hạn khoảng 18-20% so với dư nợ tại thời điểm 31/12/2020.
Từ năm 2016 - 2020, tỷ lệ nợ công so với GDP giảm từ 63,7% xuống còn 55,3%. So với mức trần Quốc hội cho phép là 65% GDP thì áp lực gánh nặng nợ công được đánh giá giảm khá nhiều.
Để cân đối nợ quốc gia, trong năm 2020, Chính phủ đã chủ động điều hành việc phát hành trái phiếu chính phủ để bù đắp bội chi và trả nợ gốc phù hợp với khả năng ngân quỹ nhà nước. Theo đó, đã phát hành khoảng 333.000 tỉ đồng trái phiếu chính phủ để bù đắp bội chi và trả nợ gốc.
Chính phủ cũng huy động vốn trung và dài hạn và không vay thêm từ các tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á, góp phần củng cố xếp hạng tín nhiệm quốc gia.
Nhờ đó, Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới được cả ba tổ chức xếp hạng tín nhiệm gồm Moody’s, S&P và Fitch đồng loạt nâng triển vọng lên tích cực kể từ khi Covid-19 bùng phát.
