Leader talk
Từ khóa cho doanh nghiệp Việt 2021
Biến động, nạp đạn, phục hồi và bứt phá, tốt và cực tốt, chuyển đổi số… là những từ khóa được các chuyên gia kinh tế cũng như các doanh nhân Việt nhìn nhận về năm mới 2021.

Doanh nghiệp Việt trong bức tranh toàn cầu
Theo quan sát của bà Đỗ Thị Thu Hà, Phó tổng giám đốc phụ trách văn phòng Hà Nội Công ty TNHH KPMG, chưa bao giờ mà địa chính trị, nổi bật là cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cũng như cuộc bầu cử Mỹ, lại trở thành mối quan tâm lớn với các doanh nhân Việt như giai đoạn hiện nay bởi nó ảnh hưởng đến chiến lược phát triển cũng như hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp trên toàn cầu.
Hai hiệp định thương mại quan trọng đã được ký kết trong năm 2020 gồm Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) ngày 15/11/2020 và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU chính thức có hiệu lực từ 31/12/2020. Đáng chú ý, chỉ có Việt Nam và Singapore là hai quốc gia trong khu vực ký kết thành công FTA với châu Âu.
Ít nhất trong ba tháng gần đây, cái tên “Việt Nam” được nhắc đến liên tục trên các kênh truyền thông quốc tế theo một cách trìu mến và được coi là một điểm sáng trong bức tranh u tối của nền kinh tế toàn cầu.
“Đến nay KPMG vẫn tiếp tục nhận nhiều câu hỏi của các doanh nghiệp lớn trên thế giới muốn tìm hiểu về Việt Nam, mong khi trở lại bình thường thì sẽ có làn sóng mới đổ vào Việt Nam tìm hiểu cơ hội đầu tư, coi Việt Nam là một lựa chọn thay thế cho Trung Quốc”, bà Hà nói trong tọa đàm "Triển vọng kinh doanh 2021" với chủ đề "Cơ hội nào cho doanh nghiệp Việt?" do Hội Doanh nghiệp trẻ Hà Nội (Hanoiba) tổ chức.
Cũng không phải ngẫu nhiên mà tân thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide chọn Việt Nam là điểm đến thăm đầu tiên sau khi nhậm chức vào tháng 10/2020. Trước đó vào năm 2013, Thủ tướng Nhật khi đó là ông Abe Shinzo cũng chọn Việt Nam là điểm đầu tiên trong chuyến công du ngay sau khi nhậm chức.
Dù gặp phải khủng hoảng do đại dịch Covid-19 gây ra nhưng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam giảm không nhiều, đáng chú ý là giá trị của từng dự án tăng lên so với 2019.
Lúc này, sự trở lại của chủ nghĩa lãnh thổ trở thành mối quan tâm được ưu tiên vì Việt Nam vẫn là một quốc gia thuộc nhóm các nước đang phát triển cần dựa vào sự hỗ trợ từ các nguồn vốn ODA để phát triển cơ sở hạ tầng. Nếu các quốc gia phát triển chỉ tập trung vào quốc gia của họ thay vì giúp đỡ các quốc gia ở bên ngoài thì các doanh nghiệp Việt cũng sẽ bị ảnh hưởng.
“Có thể tự hào khi Việt Nam đạt được mức tăng trưởng 2,91% GDP trong năm qua, nhưng để đạt được mục tiêu trên 6% thì phải phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài, không thể tự làm được”, bà Hà nói.
Bà Hà cũng nhìn nhận, năm 2020 là một năm khá buồn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Các doanh nghiệp nước ngoài gia tăng đầu tư vào các doanh nghiệp này trong giai đoạn 2018 - 2019. Do bất ổn về kinh tế, các nhà đầu tư nước ngoài lựa chọn đầu tư vào các đối tượng an toàn hơn, các doanh nghiệp có tên tuổi.
“Tôi vừa có cuộc nói chuyện với trưởng đại diện Ngân hàng thế giới tại Việt Nam và thấy họ tiếp tục lo ngại trước những ảnh hưởng của Covid đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam”, bà Hà cho biết.
Theo đó, rất nhiều doanh nghiệp Việt phải đối mặt với tình trạng tiếp tục bị suy giảm doanh thu hoặc gặp vấn đề lớn về dòng tiền. Trên 40% doanh nghiệp có nguy cơ không chi trả được trong sáu tháng tới. 60% doanh nghiệp chỉ có dòng tiền duy trì được 6 tháng trước khi đối mặt với nguy cơ không chi trả được.

“Trong bức tranh màu hồng của Việt Nam so với thế giới, không thể bỏ qua các tác động cực sâu rộng của Covid đối với các doanh nghiệp Việt”, lãnh đạo KPMG chỉ ra.
Nếu trong cuộc khảo sát của KPMG thực hiện vào tháng 8/2020, rủi ro về chuỗi cung ứng đứng ở hàng thấp trong danh sách mối quan tâm của các CEO thì đến nay đã là mối quan tâm lớn thứ hai của các nhà lãnh đạo. Theo bà Hà, những doanh nghiệp nào có chiến lược hợp lý và kịp thời xử lý chuỗi cung ứng đều tận dụng được thời cơ rất tốt trong năm 2020.
Đặc biệt, bà Hà cho rằng các doanh nhân Việt rất giỏi và rất nhạy bén nhưng gặp phải một vấn đề là thường mải mê theo đuổi các cơ hội kinh doanh mà bỏ qua công tác quản trị. Nếu doanh nghiệp nào chú trọng quản trị thì có thể đứng vững tốt, doanh nghiệp nào coi thường quản trị thì mọi vấn đề bộc lộ rõ trong năm 2020.
“Việc không quan tâm đủ đến công tác quản trị có thể dẫn đến nhiều rào cản liên quan đến việc thực thi chiến lược, các khó khăn khi cạnh tranh thương mại quốc tế”, lãnh đạo KPMG nói.
Hành trang bước vào năm 2021
Theo bà Hà, từ khoá cho năm 2021 đối với các doanh nghiệp Việt là “biến động”, theo hướng thay đổi và chuyển đổi. Các quốc gia trên thế giới sẽ phải quen với cuộc sống bình thường mới. Mà muốn tổ chức chuyển mình thì từng cá nhân cũng phải thay đổi và chuyển mình.
Sự chủ động sẽ là một yếu tố quan trọng. Doanh nghiệp cần chủ động trong sáng tạo, phát triển, nâng cao năng lực và chủ động chuẩn bị cho tương lai.
“Đến nay, các doanh nghiệp vẫn làm theo tư duy chủ quan của người đứng đầu thay vì có chiến lược lâu dài. Chúng ta tự hào là người đi đầu, đưa ra các mệnh lệnh và doanh nghiệp đi theo, nhưng khi bước trên đỉnh cao mới thì cần phải dựa vào chiến lược bài bản”, bà Hà nói.
GS.TS Trần Thọ Đạt, thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, Chủ tịch hội đồng trường Đại học Kinh tế quốc dân có cùng quan điểm rằng năm 2021 vẫn sẽ là một năm có nhiều biến động, không chắc chắn, mơ hồ.
Tuy nhiên ông cho rằng 2021 sẽ là một năm “bứt phá” đối với kinh tế Việt Nam. Các tổ chức quốc tế đang dự báo Việt Nam có thể tăng trưởng 6-6,8% nhưng để đạt được mức tăng trưởng đó, trung tâm vẫn là doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Xuân Phú, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Sunhouse nhận định năm 2021 sẽ là một năm tốt, thậm chí là cực tốt đối với các doanh nghiệp Việt. Những doanh nghiệp chuẩn bị thì năm 2021 là một giai đoạn cực tốt. Giai đoạn khủng hoảng là lúc kiếm tiền dễ nhất do chi phí thấp, đối thủ yếu thế. Với những người thiếu sự chuẩn bị, năm mới sẽ là một năm khó khăn nhưng ít nhất cũng nhìn ra được vấn đề, thậm chí “phá đi làm lại từ đầu thì tốt”.
“Những lúc bình thường mà làm ăn không tốt cứ lơ mơ, tiếc nên không dám phá bỏ nhưng khủng hoảng là cơ hội cho những bước khởi đầu mới”, ông Phú nói.

Trong khi đó, ông Phạm Thanh Hưng, Phó chủ tịch HĐQT Tập đoàn Cen Group cho rằng từ khoá cho năm 2021 sẽ là “nạp đạn”: Đó là sự chủ động để sẵn sàng “bóp cò”, sẵn sàng “chiến đấu”, tấn công.
“Phải sẵn sàng chủ động, kể cả phản ứng với khó khăn, thách thức mang tính khách quan lẫn chủ quan. Tôi thấy cứ khủng hoảng là trật tự thế giới được thay đổi, đó là cơ hội lớn. Các doanh nghiệp vượt nhau ở khúc cua bởi nó thể hiện trình độ của người cầm lái. Cũng như doanh nghiệp trong khủng hoảng, đây là lúc cần sẵn sàng, lò xo cần được nén căng nhất, nạp đầy đạn nhất để sẵn sàng cho 2021”, ông Hưng nói.
Ông Nguyễn Xuân Hoàng, Phó chủ tịch HĐQT Công ty CP MISA nhìn nhận, giai đoạn này đánh dấu sự khởi đầu mạnh mẽ cho việc chuyển đổi tại các doanh nghiệp. Đó là sự chuyển đổi cả về sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh, cách làm để tối ưu hoạt động mà trong đó, công nghệ sẽ đóng vai trò hỗ trợ rất đắc lực.
Ông Hoàng cũng nhấn mạnh, khả năng thích ứng linh hoạt rất quan trọng trong bối cảnh mới để có thể tồn tại trong thế giới VUCA (biến động, không chắc chắn, phức tạp và mơ hồ). Các chủ doanh nghiệp cần phải luôn nắm bắt thông tin, nhanh chóng đưa ra các quyết định phù hợp. Công nghệ số một lần nữa là công cụ hữu hiệu giúp lãnh đạo nắm bắt tình hình doanh nghiệp một cách nhanh chóng.
Để nhanh chóng vượt qua khủng hoảng và bước vào giai đoạn phát triển mới, bà Hà cũng đề xuất chiến lược 5R.
Thứ nhất là giải quyết vấn đề (Respond): tính toán dòng tiền, giải quyết các vấn đề cấp bách ngắn hạn, củng cố tin thần nhân viên trong trạng thái "bình thường mới". Thứ hai là nâng cao sức chịu đựng(Re-silience): lập các kịch bản ứng chiến và tính kiên định (vượt qua khó khăn) của tổ chức. Thứ ba là đổi mới (Re-Invent): định nghĩa, phân tích lại tình hình thị trường sau dịch sẽ thay đổi như thế nào; xây dựng mô hình kinh doanh – vận hành phù hợp với trạng thái "bình thường mới".
Thứ tư là là cải tổ (Re-structure): thực hiện cải tổ để tận dụng cơ hội và giành ưu thế trong bối cảnh thị trường mới. Thứ năm là hồi phục (Recover): tạo các nhóm phản ứng – hành động linh hoạt theo tình huống dựa trên các kế hoạch/ chương trình chi tiết ngắn hạn và dài hạn.
Hai kịch bản tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2021
Thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam trước thềm RCEP
Thách thức mà Hiệp định RCEP đặt ra cho doanh nghiệp Việt Nam là không nhỏ khi mà nước ta nhập siêu phần lớn từ các quốc gia trong RCEP - nơi các nền kinh tế đều định hướng xuất khẩu.
Mỹ cáo buộc thao túng tiền tệ: Doanh nghiệp Việt không nên quá lo lắng
Chuyên gia cho rằng doanh nghiệp Việt Nam không nên quá lo lắng trước việc Bộ Tài chính Mỹ xem Việt Nam là quốc gia thao túng tiền tệ, bởi đây mới chỉ là cáo buộc ban đầu, chưa phải phán quyết cuối cùng.
Doanh nghiệp Việt liên minh bán hàng vượt khủng hoảng
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, thúc đẩy và tăng cường hoạt động bán hàng là một trong những ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp để bù đắp doanh thu, phục hồi vốn lưu động và bắt đà tăng trưởng.
Doanh nghiệp Việt cần có kế hoạch thích ứng với Covid-19 để bứt phá
PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, để vượt qua đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp Việt cần tận dụng tốt những cơ hội do khủng hoảng mang lại, không nên "xua đuổi" nó mà cần thích ứng để tạo động lực mới cho tăng trưởng.
'Cây cầu' nối Đà Nẵng với kỷ nguyên của tài sản số
Kỷ nguyên tài sản số tại Việt Nam đã bắt đầu, khi Đà Nẵng cấp phép cho Basal Pay ứng dụng công nghệ chuyển đổi tài sản số sang tiền pháp định và ngược lại.
Tổng giám đốc SSIAM: Tài sản số là cơ hội 25 năm có một lần
Lãnh đạo SSIAM tin rằng, 25 năm trước chứng khoán là cánh cửa hội nhập của Việt Nam, thì tới hôm nay, blockchain và tài sản số là cánh cửa thứ hai.
'Gỡ rào, mở đường' để tư nhân tăng tốc
Kinh tế tư nhân từ lâu đã được xác định là “động lực quan trọng” của nền kinh tế và ngày càng được xem trọng. Tuy nhiên, sau gần bốn thập kỷ đổi mới, khu vực này vẫn chưa có được vị trí xứng tầm.
Trục chiến lược định hình siêu đô thị TP.HCM sau mở rộng địa giới
TP.HCM mở rộng địa giới là cơ hội kiến tạo siêu đô thị hiện đại, gắn kết ba cực kinh tế: công nghiệp – cảng biển – du lịch. 10 nguyên lý chiến lược cùng trục hạ tầng đa phương thức được kỳ vọng sẽ giúp thành phố “lớn lên về chất”, thay vì chỉ dừng ở “cơi nới hình thức”.
Đánh thức tiềm năng du lịch biển hậu sáp nhập
Hậu sáp nhập là thời điểm để định vị lại du lịch biển Việt Nam khi ba nghìn cây số bờ biển tuyệt đẹp vẫn chưa được khai thác xứng tầm.
'Cây cầu' nối Đà Nẵng với kỷ nguyên của tài sản số
Kỷ nguyên tài sản số tại Việt Nam đã bắt đầu, khi Đà Nẵng cấp phép cho Basal Pay ứng dụng công nghệ chuyển đổi tài sản số sang tiền pháp định và ngược lại.
MISS EDE đưa chữ nổi cho người khiếm thị lên bao bì sản phẩm
Chữ nổi Braille dành cho người khiếm thị xuất hiện trên bao bì sản phẩm cà phê và sô cô la của MISS EDE đúng ngày Quốc khánh 2/9.
Tài chính toàn cầu – Sân chơi của người dẫn đầu
Phiên chuyên đề “Tài chính toàn cầu – Sân chơi của người dẫn đầu”, một điểm nhấn trong Hội nghị Go Global 2025, sẽ diễn ra ngày 9/9/2025 tại Trung tâm Hội nghị ADORA, TP.HCM.
Việt Nam chuyển nhượng 1 triệu tấn carbon giảm thải cho Ngân hàng Thế giới
1 triệu tấn khí thải carbon giảm thải từ rừng vùng Bắc Trung Bộ được Việt Nam chuyển nhượng cho Ngân hàng Thế giới (WB).
Vietjet bứt phá mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025
Sáu tháng đầu năm 2025, Vietjet bứt phá mạnh mẽ với doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng vượt bậc, cùng với lượng đơn đặt hàng tàu bay cao kỷ lục.
Đô thị hoá và phát triển hạ tầng - Bài toán động lực tăng năng suất
Đô thị hóa gắn với hạ tầng đồng bộ được coi là chìa khóa giúp Việt Nam nâng năng suất vùng, giảm chi phí logistics, tạo nền tảng để "vươn mình" thành trung tâm trung chuyển quốc tế.
Vị thế của Hạ tầng Gelex trước thềm IPO
Việc niêm yết Hạ tầng Gelex được kỳ vọng sẽ thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư, bên cạnh loạt IPO lớn khác như TCBS, VPBankS hay VPS trong thời gian tới.