Phát triển bền vững

EU áp dụng EPR cho ngành dệt may: Cơ hội hay thách thức?

Phạm Sơn Thứ hai, 14/08/2023 - 10:13

Trách nhiệm quản lý chất thải dệt may đối với nhà sản xuất, nhà nhập khẩu EU có thể khiến kim ngạch xuất khẩu dệt may sang thị trường này suy giảm. Tuy nhiên, nhiều cơ hội mở ra, đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị đủ năng lực để chớp lấy.

Dệt may có thể sẽ bị cắt giảm đơn hàng nhưng cũng có thể tận dụng cơ hội để tăng cường năng lực cạnh tranh nếu EU quyết định thực thi công cụ EPR cho ngành dệt may. Ảnh: Hoàng Anh

Đầu tháng 7 vừa qua, Ủy ban châu Âu (EC) đã đề xuất áp dụng công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) cho ngành hàng dệt may. Công cụ này nhằm bắt buộc các nhà sản xuất, nhập khẩu dệt may ở các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) chịu trách nhiệm cho toàn bộ vòng đời sản phẩm dệt may, bao gồm cả việc quản lý chất thải dệt may.

Nếu EU quyết định áp dụng EPR cho ngành dệt may, nhà sản xuất và nhà nhập khẩu sản phẩm dệt may vào EU sẽ phải chịu trách nhiệm thu gom, tái chế sản phẩm sau tiêu dùng, thông qua đóng tiền quản lý chất thải dệt may. Mức đóng góp sẽ được điều chỉnh dựa trên hiệu suất môi trường của ngành này.

Như vậy, khi EPR cho dệt may được thực thi tại EU, chi phí chắc chắn sẽ bị đội lên cao, dẫn đến nhu cầu hàng dệt may bị suy giảm. Doanh nghiệp dệt may xuất khẩu sang châu Âu có thể sẽ bị giảm sản lượng do cắt giảm đơn hàng.

Chưa thể ước tính được thiệt hại là bao nhiêu do EU chưa đưa ra các quy định cụ thể về mức độ trách nhiệm thực thi EPR đối với ngành dệt may. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn rằng, nếu được áp dụng, mức độ trách nhiệm thực thi EPR sẽ dần được nâng cao, tức là sớm muộn gì cũng tạo ra tác động đáng kể đến nhà xuất khẩu.

Bên cạnh đó, mức độ ảnh hưởng của chính sách EPR đối với nhà sản xuất, xuất khẩu dệt may Việt Nam lớn hay nhỏ còn tỷ lệ thuận với tỷ lệ hàng dệt may nhanh trong tổng kim ngạch xuất khẩu sang EU.

Cụ thể, EPR nhằm hướng đến mục tiêu cao nhất là thiết lập mô hình kinh tế tuần hoàn cho ngành dệt may. Do đó, công cụ này sẽ đi kèm những chính sách nhằm tạo ra thay đổi từ đầu nguồn, tức là tập trung vào tiềm năng tái chế cũng như độ bền của sản phẩm.

Với việc triển khai những công cụ chính sách nói trên, các sản phẩm dệt may nhanh sẽ dần bị thu hẹp thị phần ở thị trường EU, nhường chỗ cho những sản phẩm được thiết kế bền vững hơn.

Cơ hội trong thách thức?

Báo cáo Tác động từ chính sách kinh tế tuần hoàn của EU tới các nước thứ ba do Công ty tư vấn Eunomia và Văn phòng Môi trường châu Âu (EEB) thực hiện, chỉ ra, đối với ngành hàng điện tử, các quy định về thiết kế bền vững đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt hơn đối với hàng hóa xuất khẩu sang EU.

Một số quốc gia có thể xem đây là động thái bảo hộ thương mại. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để những quốc gia khác tăng cường xuất khẩu sang EU nếu điều chỉnh chuỗi sản xuất theo quy định của thị trường này.

Điều tương tự cũng đặt ra với ngành dệt may. Nếu EPR được áp dụng cho dệt may châu Âu, các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến phân loại, tái chế dệt may sẽ được ban hành và nhà nhập khẩu EU có thể đặt hàng nhà sản xuất Việt Nam thực hành theo tiêu chuẩn để phù hợp với hệ thống thu gom, tái chế của EU.

Mặt khác, EPR cho dệt may không phải là một chính sách riêng lẻ mà nằm trong một chuỗi các chính sách thời gian gần đây được EU ban hành nhằm mục đích thiết lập mô hình kinh tế tuần hoàn, hướng tới bền vững hóa hoạt động thương mại.

Trong bối cảnh đó, không riêng gì dệt may, tất cả các ngành hàng xuất khẩu đều phải nâng dần các tiêu chuẩn bền vững để “tuân thủ cuộc chơi”. Theo đó, sản phẩm không chỉ cần phải được thiết kế theo tiêu chuẩn dễ thu gom, tái chế mà có thể sẽ phải đáp ứng thêm cả một số tiêu chí khác liên quan đến kinh tế tuần hoàn, ví dụ như hàm lượng tái chế bắt buộc trong sản phẩm, dấu chân carbon…

Gần đây, báo giới và dư luận đang rất quan tâm tới câu chuyện về ngành dệt may Bangladesh nhanh chóng đáp ứng tốt các tiêu chuẩn bền vững, từ đó vững vàng trước khó khăn chung của ngành dệt may toàn cầu, trong khi doanh nghiệp dệt may bị giảm đơn hàng, rơi vào điêu đứng.

Dù còn nhiều tranh cãi nhưng câu chuyện này cũng đã trở thành tiền đề cho những thảo luận liên quan đến sự cấp thiết nâng cao tính bền vững trong chuỗi cung ứng của dệt may Việt Nam.

Điều quan trọng là liệu doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã đủ sẵn sàng để nâng cao năng lực, đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn, từ đó làm việc được với những đối tác tiên tiến hơn hay chưa.

Có thể thấy, bền vững hóa là xu thế tất yếu và sẽ dần trở thành "luật chơi" mới. Điều quan trọng là liệu doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã đủ sẵn sàng để nâng cao năng lực, đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn, từ đó làm việc được với những đối tác tiên tiến hơn hay chưa.

Bên cạnh đó, sau khi thực thi EPR, nhu cầu tái chế hàng dệt may của các nước EU sẽ tăng cao, trong khi năng lực tái chế hàng dệt may tại khu vực này là chưa đủ để đáp ứng khi EPR được áp dụng. Theo Quỹ Ellen MacArthur, EU có thể cần phải cân nhắc cho phép xuất khẩu phế liệu dệt may sang nước khác để tái chế, trong trường hợp năng lực tái chế nội khối không đáp ứng được mục tiêu tuần hoàn vật liệu dệt may.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới đang không ủng hộ việc vận chuyển phế liệu xuyên quốc gia. Hiện tại, phế liệu dệt may không nằm trong danh sách phế liệu được phép nhập khẩu vào Việt Nam.

Trong suốt nhiều năm qua, phế liệu từ các nước phát triển đã và đang tiếp tục là nguồn nguyên liệu đầu vào quan trọng giúp duy trì ngành công nghiệp tái chế ở Việt Nam. Phế liệu ở các nước phát triển thường được phân loại tốt, có giá trị tái chế cao, do đó khi đem đi tái chế sẽ cho ra sản phẩm có giá trị, giúp tiết kiệm chi phí của doanh nghiệp.

Thực tế, Việt Nam đang phải tiêu tốn đến hơn 20 tỷ USD mỗi năm để nhập khẩu nguyên phụ liệu cho ngành dệt may. Nếu chuyển sang sử dụng vật liệu tái chế từ châu Âu, dệt may Việt vừa có thể giảm chi phí sản xuất, vừa tăng cường tính bền vững trong sản phẩm, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh.

“Nhập khẩu phế liệu không được ủng hộ do lo ngại thất thoát ra môi trường gây ô nhiễm, tuy nhiên, một chính sách quản lý chất thải hiệu quả sẽ tốt hơn là cấm nhập khẩu”, một chuyên gia về kinh tế tuần hoàn nói với TheLEADER.

Tất nhiên, điều này cũng phụ thuộc lớn vào năng lực sử dụng nguyên vật liệu tái chế của doanh nghiệp dệt may Việt Nam. Theo đề xuất của EC, việc xuất khẩu phế thải dệt may sang các nước không đủ năng lực quản lý, tái chế sẽ hoàn toàn bị cấm.

Doanh nghiệp dệt may đói đơn hàng, chấp nhận giá giảm sâu

Doanh nghiệp dệt may đói đơn hàng, chấp nhận giá giảm sâu

Tiêu điểm -  2 năm

Nhiều doanh nghiệp dệt may đến nay vẫn chưa đủ đơn hàng cho hai quý cuối năm, phải chấp nhận các đơn hàng không phải thế mạnh, và mức giá thậm chí giảm đến 50% so với bình thường.

Chậm chuyển đổi xanh, ngành dệt may 'tụt hậu’

Chậm chuyển đổi xanh, ngành dệt may 'tụt hậu’

Phát triển bền vững -  2 năm

Trong khi ngành dệt may Việt Nam đang gặp nhiều khó khăn, một số quốc gia đối thủ như Bangladesh, Trung Quốc… vẫn “sống khỏe” nhờ đáp ứng được tiêu chuẩn xanh.

Ngành dệt may trước áp lực chuyển đổi số

Ngành dệt may trước áp lực chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm

Về độ sẵn sàng và mức độ công nghệ phù hợp nhất với cách mạng công nghệ 4.0, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam được khảo sát hiện chỉ ở mức điểm trung bình 2,59 trên thang điểm 5.

Doanh nghiệp dệt may bất ổn trước rủi ro suy thoái toàn cầu

Doanh nghiệp dệt may bất ổn trước rủi ro suy thoái toàn cầu

Tiêu điểm -  2 năm

Dự báo trong thời gian tới, tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp tiếp tục gặp khó khăn, đơn hàng sẽ tiếp tục bị cắt giảm có thể hết quý I, thậm chí quý II/2023 dẫn đến nhiều người lao động tiếp tục bị thiếu, mất việc làm.

Vicostone tiên phong triển khai ESG vì tương lai bền vững

Vicostone tiên phong triển khai ESG vì tương lai bền vững

Phát triển bền vững -  1 ngày

Trong bối cảnh ngành vật liệu xây dựng đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng phát triển bền vững, Vicostone đã sớm khẳng định vị thế doanh nghiệp tiên phong ứng dụng ESG trong toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, với mục tiêu kiến tạo tương lai xanh thông qua hoạt động sản xuất có trách nhiệm.

Khi bình đẳng giới được gieo mầm: Từ lớp học lan tỏa đến từng ngôi nhà 

Khi bình đẳng giới được gieo mầm: Từ lớp học lan tỏa đến từng ngôi nhà 

Phát triển bền vững -  2 ngày

Trong hai ngày tập huấn tại Tuyên Quang, 40 tham dự viên dân tộc thiểu số được trang bị kiến thức về bình đẳng giới trong mối liên hệ với phát triển kinh tế gia đình và kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với bạo lực. Khóa học do Quỹ Vì Tầm Vóc Việt tổ chức giúp họ hiểu rõ hơn các vấn đề giới, nhận diện nguy cơ bạo lực gia đình và mang những bài học ấy trở về để gieo sự thay đổi trong chính mái nhà của mình.

Nippon Paint và hành trình kiến tạo tương lai xanh từ từng giọt sơn

Nippon Paint và hành trình kiến tạo tương lai xanh từ từng giọt sơn

Phát triển bền vững -  2 ngày

Nippon Paint không chỉ phủ xanh từng công trình, mà còn xây dựng chiến lược ESG nhất quán từ sản xuất, thành phẩm đến hệ sinh thái hợp tác.

Tiêu dùng xanh không còn là xu hướng mà trở thành nghĩa vụ tất yếu

Tiêu dùng xanh không còn là xu hướng mà trở thành nghĩa vụ tất yếu

Phát triển bền vững -  3 ngày

Tiêu dùng xanh không còn là lựa chọn, mà là nghĩa vụ tất yếu của cả người dân lẫn doanh nghiệp trên hành trình hướng tới kinh tế tuần hoàn và Net Zero 2050.

 Ngành dầu khí vượt 3 rào cản trên đường dẫn lối đô thị xanh

Ngành dầu khí vượt 3 rào cản trên đường dẫn lối đô thị xanh

Phát triển bền vững -  1 tuần

Ngành dầu khí Việt Nam được kỳ vọng đóng vai trò tiên phong thúc đẩy chuyển dịch năng lượng tại các đô thị lớn, hình thành hệ sinh thái nhiên liệu sạch toàn diện.

Giới tinh hoa tận hưởng lối sống 'xa xỉ thầm lặng' tại Vịnh Xanh giữa lòng phố biển

Giới tinh hoa tận hưởng lối sống 'xa xỉ thầm lặng' tại Vịnh Xanh giữa lòng phố biển

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

Được thiết kế “may đo” cho giới nhà giàu kín tiếng theo đuổi phong cách sống quiet luxury (xa xỉ thầm lặng), mỗi căn biệt thự tại Vịnh Xanh (Ocean City) không chỉ là chốn an cư lý tưởng, mà còn là một tài sản chiến lược, nhờ vào những giá trị độc quyền khó sao chép trên thị trường.

Vincom Black Friday 2025: Đại tiệc giảm giá khuấy động thị trường bán lẻ cả nước

Vincom Black Friday 2025: Đại tiệc giảm giá khuấy động thị trường bán lẻ cả nước

Nhịp cầu kinh doanh -  9 giờ

Vincom Black Friday 2025 mang chủ đề “Sale cuồng nhiệt - Deal hời thiệt” đang khuấy đảo tại gần 90 trung tâm thương mại trên toàn quốc, với các chương trình độc quyền và ưu đãi hấp dẫn từ gần 3.000 gian hàng – thương hiệu trong nước và quốc tế, mang đến cho người tiêu dùng cơ hội chốt đơn hời nhất năm.

MSB ra mắt thẻ Mastercard Green World: Cánh cửa 'tinh hoa hành trình xanh'

MSB ra mắt thẻ Mastercard Green World: Cánh cửa 'tinh hoa hành trình xanh'

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố chiến lược dành cho phân khúc khách hàng thu nhập cao (Affluent) và ra mắt thẻ tín dụng MSB Mastercard Green World.

Vingroup thăng hạng trong Top 10 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2025

Vingroup thăng hạng trong Top 10 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2025

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

VinFast, Vinhomes, Vinpearl, Vinmec và Vinschool đều giữ vị trí số 1 “nơi làm việc tốt nhất theo ngành”, khẳng định sức hấp dẫn và uy tín của hệ sinh thái Vingroup trên thị trường nhân sự.

Ngày 20/11 là ngày gì? Dấu ấn Việt Nam và thế giới trong dòng chảy lịch sử

Ngày 20/11 là ngày gì? Dấu ấn Việt Nam và thế giới trong dòng chảy lịch sử

Tiêu điểm -  10 giờ

Ngày 20/11 hàng năm từ lâu đã trở thành một mốc thời gian thân thuộc với người Việt Nam, gắn liền với truyền thống “tôn sư trọng đạo” và những ký ức học trò đầy cảm xúc. Nhưng nếu nhìn rộng hơn ra bối cảnh quốc tế, có thể thấy ngày 20/11 cũng là thời điểm diễn ra rất nhiều sự kiện mang tính bước ngoặt của lịch sử thế giới – từ những biến chuyển lớn của nền chính trị quốc tế, các phát minh khoa học – công nghệ, cho tới những quyết định quan trọng về quyền con người.

MSB gia tăng bảo mật cho khách hàng

MSB gia tăng bảo mật cho khách hàng

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) công bố hoàn tất kết nối và đưa vào vận hành hệ thống cảnh báo rủi ro SIMO của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tự động cảnh báo các giao dịch có dấu hiệu gian lận và lừa đảo.

Cách F88 thiết lập chuẩn mực quản trị quốc tế và bền vững

Cách F88 thiết lập chuẩn mực quản trị quốc tế và bền vững

Diễn đàn quản trị -  13 giờ

Với nền tảng quản trị và hiệu quả kinh doanh, phía F88 khẳng định sẽ kiên định xây dựng hệ sinh thái dịch vụ tài chính bình dân và bền vững.