Từ tháng 1/2019 đến tháng 1/2021 có 2 dự án được Thủ tướng quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác với diện tích 180,39ha. Trong đó gồm 25,26ha rừng tự nhiên quy hoạch phòng hộ đầu nguồn và 155,13ha rừng trồng phi lao quy hoạch phòng hộ chắn gió, chắn cát bay.
Cụ thể, nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ (diện tích 155,13ha hiện trạng là rừng trồng phi lao, quy hoạch chức năng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay) và dự án Thủy điện Vĩnh Sơn 4 (diện tích 25,26ha, hiện trạng là rừng tự nhiên, quy hoạch chức năng rừng phòng hộ đầu nguồn).
Nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ (tổng công suất 330MWp, gồm ba nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ 1, 2, 3) có diện tích đất sử dụng là 323,54ha.
Giai đoạn 1 dự án thực hiện trên diện tích 128,96ha đất ngoài lâm nghiệp, giai đoạn 2 dự án thực hiện diện tích 194,58ha, trong đó có 155,13ha đất có rừng quy hoạch chức năng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay.
Về chuyển mục đích sử dụng rừng, dự án được UBND tỉnh Bình Định trình Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn ngày 17/11/2020 và được Thủ tướng cho chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng tại văn bản ngày 30/12/2020.
Sau khi có chủ trương của Thủ tướng, chủ dự án đã thực hiện nộp tiền trồng rừng thay thế theo quy định và được UBND tỉnh Bình Định quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác với diện tích 155,13ha.
Dự án thủy điện Vĩnh Sơn 4 (tổng công suất khoảng 18MW) có tổng diện tích chiếm đất là 93,86ha. Trong đó: đất có rừng phòng hộ 40,12ha (rừng tự nhiên 25,62ha, rừng trồng 14,5ha); đất chưa có rừng 21,56ha (quy hoạch phòng hộ 5,39ha, quy hoạch sản xuất 16,17ha); đất ngoài lâm nghiệp 4,77ha; đất sông, suối 27,41ha.
Tổng diện tích công ty đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác là 45,39ha, gồm 25,26ha rừng tự nhiên thuộc quy hoạch phòng hộ đã được Thủ tướng cho chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng tại văn bản ngày 18/8/2020.
Diện tích còn lại 20,13ha, trong đó đất có rừng trồng 4,74ha, không có rừng 15,39ha; thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh, hiện nay đang hoàn chỉnh thủ tục để trình HĐND tỉnh.
Dự án đã được Bộ Công thương phê duyệt hiệu chỉnh quy hoạch bậc thang thủy điện thượng Sông Kôn hồi tháng 10/2008; UBND tỉnh Bình Định cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2008. Đồng thời, dự án được Thủ tướng cho chủ trương chuyển mục đích sử dụng 25,26ha rừng tự nhiên tại văn bản 1861/TTg-NN ngày 30/12/2020, nhưng vì chưa nộp tiền trồng rừng thay thế nên chưa đủ điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định Điều 19 của Luật lâm nghiệp.
Đối với các trường hợp thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác của HĐND tỉnh, từ tháng 1/2019 đến tháng 1/2021, HĐND tỉnh đã ban hành 5 nghị quyết chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.
Theo đó, có 17 dự án được phép chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác với diện tích 244,0384ha (rừng tự nhiên 0,73ha; rừng trồng 226,9187ha; đất không có rừng 16,3897ha).
Trong tổng diện tích 244,0384ha được phép chuyển mục đích sử dụng rừng, đến nay đã chuyển mục đích 138,4684ha (rừng tự nhiên 0,7300ha; rừng trồng 122,6987ha; đất không có rừng 15,0397ha).
Trong đó, quy hoạch rừng phòng hộ với diện tích 38,22ha, gồm; rừng tự nhiên 0,73ha; rừng trồng 33,4503ha; đất không có rừng 4,0397ha. Quy hoạch rừng sản xuất ghi nhận diện tích 100,298ha, gồm; rừng trồng 89,298ha; đất chưa có rừng 11ha.
Liên quan tới nộp tiền trồng rừng thay thế và kết quả trồng rừng thay thế, tổng diện tích chuyển mục đích sử dụng rừng đã nộp tiền trồng rừng thay thế là 233,2ha; số tiền nộp là 19,3 tỷ đồng.
Đáng chú ý là trường hợp Công ty CP đầu tư Vĩnh Sơn. Công ty này được cho chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác với diện tích 25,26 ha rừng tự nhiên hồi tháng 8/2020.
Để đủ điều kiện đề nghị UBND quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, Công ty CP Đầu tư Vĩnh Sơn có văn bản đề nghị UBND tỉnh chấp thuận phương án nộp tiền trồng rừng thay thế (số tiền 6,3 tỷ đồng) và được UBND tỉnh thống nhất. Đồng thời, UBND tỉnh chấp thuận cho công ty nộp số tiền trên thành 3 đợt.
Tuy nhiên, do đợt mưa lũ vừa qua, Công ty CP Đầu tư Vĩnh Sơn đã bị lũ quét làm hư hỏng nhà điều hành tại công trình Thủy điện Vĩnh Sơn 4 nên đến nay chưa nộp tiền vào Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng, do đó chưa đủ điều kiện để quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định.
Ngoài ra, một số dự án (7 trường hợp) đã được HĐND tỉnh thông qua nghị quyết chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác,nhưng chủ dự án chưa thực hiện trồng rừng thay thế hoặc chưa nộp tiền trồng rừng thay thế, nên không đủ điều kiện để UBND tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụngrừng.
