Giảm rác thải nhựa từ những mô hình kinh doanh sáng tạo

Xuất hiện ở một vị trí không quá nổi bật tại triển lãm thuộc khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế tuần hoàn Việt Nam 2022, nhưng gian hàng của Công ty CP VietCycle, nơi trưng bày sản phẩm máy bán dung dịch tự động Cycle Packing, lại trở thành tâm điểm của cả khu triển lãm. 

Đón hàng trăm lượt khách ghé thăm, dự án của VietCycle nhận được những phản hồi tích cực đến từ Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Trần Hồng Hà; bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam cùng nhiều nhà lãnh đạo, chuyên gia về môi trường và kinh tế tuần hoàn khác.

Cũng với chiếc máy này, sáng ngày 30/8 vừa qua, VietCycle đã xuất sắc vượt qua hơn 200 đội thi để giành giải Quán quân cuộc thi Tìm kiếm mô hình kinh doanh giảm thiểu rác thải nhựa thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn PlastiNOvation do Trung tâm Hỗ trợ phát triển xanh (GreenHub); Dự án Giảm ô nhiễm rác thải nhựa với các giải pháp địa phương (LSPP) và Khoa Truyền thông và văn hoá đối ngoại, Học viện Ngoại giao, phối hợp tổ chức.

Làm thật quyết liệt để ’20 năm nữa có một Việt Nam sạch’

Theo đại diện VietCycle, Cycle Packing là chiếc máy bán dung dịch tự động đầu tiên trên thế giới tích hợp bán cả những chai, can nhựa tái chế, với hệ thống thanh toán linh hoạt, từ thu tiền mặt có trả lại tiền thừa cho tới thanh toán qua mã QR. Chiếc máy được đặt thí điểm tại các tòa chung cư để tìm hiểu thị trường, nhu cầu của người tiêu dùng, lấy đó làm nền tảng tiếp tục tối ưu hóa.

Đại diện doanh nghiệp này cho biết, những thực hành lối sống xanh như tái chế, tái sử dụng lại bao bì cũ đã được người tiêu dùng thực hiện từ nhiều năm, nhưng không phát triển và lan rộng do thiếu những giải pháp giúp việc này trở dễ dàng hơn. Dự án Cycle Packing được ra đời để giải quyết chính nút thắt kể trên, qua đó vừa hướng người tiêu dùng tới lối sống thân thiện với môi trường, vừa hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện công cụ chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR).

Cùng lọt vào vòng chung kết cuộc thi PlastiNOvation với ý tưởng khuyến khích tái sử dụng là dự án Trạm Refill của doanh nghiệp xã hội One4One. Trong dự án này, One4One thiết lập những trạm refill là điểm bán hàng tự cân đong và sử dụng bao bì có thể tái sử dụng.

Hiện tại, khoảng 30 trạm refill và 300 túi tái sử dụng đang được dự án triển khai. Tham gia cuộc thi, One4One kỳ vọng nhận được thêm nhiều nguồn lực hỗ trợ cũng như góp ý xây dựng mô hình kinh doanh để hiện thực hóa mục tiêu giảm thiểu 10 nghìn bao bì nhựa mỗi năm.

Đội thi Mana.st đem đến chung kết cuộc thi PlastiNOvation ý tưởng thay thế ống hút nhựa bằng ống hút sản xuất từ sậy. Sở hữu công nghệ tiên tiến, ống hút sậy của Mana.st có khả năng ngăn ngừa mối mọt, giữ được chất lượng sau khi ngâm nước sôi và hoàn toàn có thể tái sử dụng nhiều lần.

Trong trường hợp ống hút sậy bị thải bỏ, Mana.st cung cấp giải pháp thu hồi trở lại để sản xuất than không khói để “khép kín vòng lặp tuần hoàn” một cách tối ưu nhất.

Hợp tác với Công ty CP Raincoffee để cung cấp ống hút sậy cho các quán cà phê nằm trong chuỗi của Raincoffee, Mana.st kỳ vọng chuyển đổi hơn 300 nghìn ống hút nhựa sang ống hút sậy thân thiện với môi trường. Hiện tại, ống hút sậy đang được Mana.st trợ giá để khuyến khích các quán cà phê lựa chọn sử dụng.

Nhận được nhiều đánh giá tích cực từ phía ban giám khảo, dự án Ống hút sậy thay thế nhựa của Mana.st đạt giải 3 cuộc thi PlastiNOvation. Bên cạnh giải thưởng trị giá 2 nghìn USD của cuộc thi, Mana.st cũng nhận được gói đầu tư trị giá 10 nghìn USD từ nhà đầu tư cá nhân là ông Nguyễn Huy Minh, Giám đốc điều hành Sunshine Holdings.

Đội thi Dấu chân xanh giới thiệu tới ban giám khảo và khách tham gia vòng chung kết PlastiNOvation dự án Tái chế vỏ hộp sữa. Sau một thời gian triển khai, Dấu chân xanh đạt được công suất tái chế 10 tấn mỗi ngày, tương đương với ít nhất 20% lượng vỏ hộp sữa thải ra tại Hà Nội.

Hiện tại, Dấu chân xanh đang tích cực kết hợp với hội phụ nữ các quận, huyện và trường học trên địa bàn thành phố Hà Nội để thu gom không chỉ vỏ hộp sữa mà còn những rác thải dùng một lần khác. Dự kiến, dự án hướng tới việc chuyển giao công nghệ để lan tỏa mô hình tới các địa phương trên khắp cả nước.

Đội thi Daravin đến từ Công ty TNHH Sản xuất thương mại và kỹ thuật Minh Khôi là đội thi duy nhất giới thiệu giải pháp ứng dụng trong công nghiệp tại vòng chung kết cuộc thi PlastiNOvation. Ý tưởng của Daravin là thay thế những màng bọc hàng nhựa PE dùng một lần bằng màng vải có khả năng tái sử dụng, từ đó vừa giảm thiểu lượng nhựa thải ra môi trường, vừa tối ưu chi phí hoạt động cho doanh nghiệp.

Khởi động dự án từ năm 2019, dự án của Daravin cung cấp giải pháp thay thế cho 45 khách hàng doanh nghiệp, bán ra 25 nghìn sản phẩm và giảm thiểu được khoảng 200 tấn rác thải nhựa từ màng PE.

Với thành tích khả quan và tiềm năng phát triển trong tương lai, Daravin nhận được giải Nhì cuộc thi PlastiNOvation, với giải thưởng là gói đầu tư trị giá 5 nghìn USD.

Bên cạnh 5 đội tham gia vòng chung kết, cuộc thi PlastiNOvation còn nhận được hàng trăm lượt đăng ký dự thi, trong đó có nhiều dự án đặc biệt ấn tượng, cung cấp những giải pháp hữu ích hướng tới mô hình kinh tế tuần hoàn và giảm thiểu rác thải nhựa, có thể kể đến như VECA; MangLub; Hợp tác xã Vụn Art... 

Những giải pháp, mô hình sáng tạo đến từ các tổ chức, doanh nghiệp đa dạng về ngành nghề, lĩnh vực đã chứng minh kinh tế tuần hoàn là một mô hình kinh doanh hiệu quả, có khả năng ứng dụng cao, đem đến lợi ích toàn vẹn cho cả 3 trụ cột là kinh tế, môi trường và xã hội.