Nhà lãnh đạo không chỉ là người ra quyết định, mà còn phải kiến tạo văn hóa, truyền cảm hứng, biết tự học và không ngừng tiến hóa trong một thế giới đầy biến động.
Trong bối cảnh thị trường và công nghệ thay đổi với tốc độ vượt quá khả năng thích nghi của tổ chức, lãnh đạo không còn đơn thuần là người ra quyết định hay giữ chức danh cao nhất. Lãnh đạo ngày nay cần là người kiến tạo văn hóa, truyền cảm hứng, dám chịu trách nhiệm, biết tự học và không ngừng tiến hóa trong chính nội tâm mình.
Đó là thông điệp trung tâm được Hoàng Nam Tiến - Phó Chủ tịch Hội đồng trường Đại học FPT - chia sẻ trong cuốn sách vừa ra mắt: 13 Bài Giảng Của Giáo Tiến Về Quản Trị Và Lãnh Đạo.
13 bài giảng đúc kết ba thập kỷ kinh nghiệm quản trị
Xuất phát từ hơn ba thập niên lãnh đạo tại các đơn vị lớn trong Tập đoàn FPT, đồng thời là người đã trực tiếp giảng dạy cho hơn 13.000 học viên và nhà quản trị khắp cả nước trong vòng hai năm qua, Hoàng Nam Tiến - với biệt danh “Giáo Tiến” - đã dồn tâm huyết vào việc hệ thống lại những trải nghiệm, bài học và triết lý quản trị dưới hình thức 13 bài giảng súc tích.
Nhưng cuốn sách này không phải là một giáo trình lý thuyết. Nó giống một buổi đối thoại hơn - giữa người viết và người đọc, giữa một nhà lãnh đạo thực chiến và những ai đang tìm kiếm con đường phát triển bản thân bền vững trong tổ chức.
Khi lãnh đạo không còn là chức danh, mà là một hành trình tự kiến tạo
Ở chương đầu tiên, “Huyền thoại nhà lãnh đạo”, ông bắt đầu bằng cách tháo gỡ những hình ảnh lý tưởng hóa hoặc ảo tưởng về người lãnh đạo mà mạng xã hội thường tôn vinh - từ những phát ngôn gây sốc đến hình mẫu “anh hùng ra quyết định trong phút chốc”.
Trái lại, theo ông Hoàng Nam Tiến, lãnh đạo là người hiểu rõ chính mình, dám học hỏi, lắng nghe, và kiên trì xây dựng niềm tin thông qua hành động có trách nhiệm.
Nhà lãnh đạo phải “trong vuông ngoài tròn”: Tròn để thích ứng và linh hoạt với sự thay đổi, vuông để giữ lấy những phẩm chất của mình, để luôn được là chính mình.
Tiếp nối mạch tư tưởng từ chương đầu tiên, các chương như “Nhiệm vụ của nhà lãnh đạo”, “Nhà lãnh đạo hành động” và “Rèn luyện nhà lãnh đạo” là những phần quan trọng nhất trong cuốn sách, nơi Hoàng Nam Tiến dẫn dắt người đọc đi vào chiều sâu thực hành của quản trị hiện đại - nơi lý thuyết chỉ đóng vai trò nền tảng, còn bản lĩnh, cảm xúc và khả năng đưa ra quyết định mới là yếu tố then chốt.
Ở chương “Nhiệm vụ của nhà lãnh đạo”, tác giả không ngần ngại thách thức quan điểm phổ biến rằng lãnh đạo là người “chỉ đạo từ trên cao” hay “tạo ra tầm nhìn”. Theo ông, người lãnh đạo thực thụ phải gắn chặt với thực tiễn vận hành của tổ chức, từ việc truyền cảm hứng cho đội ngũ đến xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả, từ việc thúc đẩy tăng trưởng đến gìn giữ văn hóa doanh nghiệp. Trách nhiệm của lãnh đạo, vì thế, không nằm ở việc nói hay - mà nằm ở việc lắng nghe kỹ, nhìn thấy xa, và hành động có trách nhiệm.
Người làm lãnh đạo phải biết xây một chính sách rõ ràng, một lộ trình chính xác cho doanh nghiệp, phải lường trước được 95% các trường hợp xấu nhất.
Sang chương “Nhà lãnh đạo hành động”, Hoàng Nam Tiến đưa ra một quan điểm đặc biệt: Năng lực hành động không phải là hành động đơn lẻ, mà là khả năng tổ chức, phân quyền, triển khai chiến lược một cách thực tế và hiệu quả.
Ông nhấn mạnh rằng rất nhiều nhà quản trị thất bại không phải vì thiếu ý tưởng hay tầm nhìn, mà vì không đủ kiên nhẫn để theo đuổi đến cùng, không biết xây dựng đội ngũ tin cậy và thiếu khả năng phân tách rõ ràng giữa "lãnh đạo" và "quản lý". Một nhà lãnh đạo không thể làm hết - nhưng phải biết ủy thác đúng người, giám sát đúng cách và chịu trách nhiệm đến cùng.
Trong chương cuối của cụm nội dung này - “Rèn luyện nhà lãnh đạo” - tác giả đưa ra một lời cảnh tỉnh: tư duy lãnh đạo không được hình thành trong lớp học, mà được tôi luyện trong hành trình đầy thử thách, cô đơn và đôi khi đầy nghi hoặc. Người lãnh đạo phải rèn luyện khả năng phản tư, biết tự đặt câu hỏi, biết học từ sai lầm - của mình và của người khác. Nhưng trên hết, là khả năng quản trị cảm xúc, một năng lực thường bị đánh giá thấp nhưng lại quyết định mức độ bền vững của sự ảnh hưởng.
“Lãnh đạo là công việc phải học suốt đời”, ông viết. Không có khoảnh khắc nào bạn có thể tự cho phép mình ngừng học, ngừng lắng nghe hay ngừng thay đổi. Và để duy trì được hành trình đó, người lãnh đạo phải tự rèn cho mình một nội lực mạnh mẽ - không phải để chiến thắng người khác, mà để chiến thắng sự hoài nghi, mệt mỏi và đôi khi là chính mình.
Sau tất cả, mỗi nhà lãnh đạo, nhà quản lý và nhân viên muốn thích ứng với AI, bắt buộc phải phát triển năng lực học tập suốt đời.
Lãnh đạo cũng là một sự hy sinh
Đặc biệt, tác giả không né tránh những mặt trái của vị trí quyền lực. Trong phần cuối, ông viết thẳng: “Lãnh đạo cô đơn như một ngọn cờ. Càng lên cao, càng đối diện nhiều áp lực và nỗi sợ sai.”
Từ đó, ông khuyến khích người đọc xây dựng mạng lưới quan hệ chất lượng và học cách tự vượt thoát khỏi sự đơn độc của chính mình.
Kể chuyện thay vì giảng dạy
Phong cách trình bày của cuốn sách là một điểm nhấn đáng giá. Không viết theo lối hàn lâm, cũng không sa vào dạng “bí kíp lãnh đạo cấp tốc”, Giáo Tiến chọn lối kể chuyện gần gũi, khai thác các tình huống thật trong doanh nghiệp, đan cài hệ thống kiến thức bài bản cùng các câu hỏi mở để khơi gợi tư duy phản biện.
Với những câu chữ dung dị nhưng có chiều sâu, Hoàng Nam Tiến gợi mở một hướng tiếp cận lãnh đạo không đặt nặng kỹ thuật, mà nhấn mạnh yếu tố con người, triết lý sống và khả năng thích ứng dài hạn.
Tôi nhận ra hóa ra chúng tôi thành công không phải vì sáng tạo, vì quá giỏi, mà là vì mình kiên trì, kiên định, kiên nhẫn, bền bỉ, thậm chí là lì lợm đi đến mục tiêu.
Mỗi bài giảng giống như một buổi “trà đàm chiến lược”, khiến người đọc cảm thấy như đang được đối thoại trực tiếp với tác giả, hơn là tiếp nhận lời giảng từ bục giảng khô cứng.
Cuốn sách không dành riêng cho người đứng đầu, mà dành cho người đang đi lên
Cuốn sách này không chỉ dành cho các CEO hay nhà điều hành kỳ cựu. Nó viết cho cả những người đang khởi nghiệp, sinh viên mới ra trường, cán bộ quản lý trung cấp hay những cá nhân đang tìm kiếm định hướng phát triển cá nhân trong sự nghiệp. Triết lý “mọi hành trình lãnh đạo đều bắt đầu từ việc học lại chính mình” được lặp lại nhiều lần như một lời mời gọi - không màu mè, nhưng đầy sức nặng.
Không nằm ngoài hệ giá trị cá nhân, cuốn sách cũng thể hiện sự nối dài của truyền thống nhà giáo trong gia đình tác giả - nơi “giáo dục không phải là dạy cái đúng, mà là khơi đúng câu hỏi cho mỗi con người tự tìm ra con đường của mình”. Đây không phải một cuốn sách để đọc một lần. Nó được thiết kế để bạn đọc đi đọc lại, gạch chân, ghi chú, phản biện và ứng dụng.
Lời kết
Trong thời đại mà “lãnh đạo” có thể bị hiểu sai như một vị trí, một danh hiệu, hay thậm chí một chiến dịch truyền thông cá nhân, 13 Bài Giảng Của Giáo Tiến Về Quản Trị Và Lãnh Đạo nhắc chúng ta rằng: Vai trò lãnh đạo là một hành trình rèn luyện liên tục - bắt đầu từ chính mình, lan tỏa qua người khác, và chỉ thật sự có ý nghĩa khi nó dẫn đến sự phát triển chung, lâu dài và nhân văn.
Đọc thêm về cuốn sách TẠI ĐÂY.
