Bất động sản
Sửa quy chế quản lý chung cư - Bài 7: Tạo khung khổ cho công ty quản lý vận hành
Hoạt động quản lý tại nhiều chung cư hiện nay đang kém hiệu quả do thiếu các quy định cụ thể về năng lực của đơn vị quản lý vận hành.

Cư dân có đủ năng lực để tự quản lý vận hành nhà chung cư?
Công tác quản lý vận hành nhà chung cư đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo một cuộc sống an toàn, tiện nghi cho cư dân.
Tuy nhiên, ở hầu hết các chung cư hiện nay, vấn đề gây mâu thuẫn trong công tác quản lý vận hành là rất lớn, từ việc vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, các dịch vụ bảo vệ, lễ tân đến hoạt động của hệ thống thang máy, điện nước...
Theo quy định tại quy chế quản lý vận hành nhà chung cư đang được Bộ Xây dựng soạn thảo, hoạt động quản lý vận hành bao gồm các công việc như điều khiển, duy trì hoạt động, kiểm tra thường xuyên hệ thống thang máy, bảo dưỡng máy bơm nước, máy phát điện, hệ thống báo cháy tự động, hệ thống chữa cháy, dụng cụ chữa cháy.
Bên cạnh đó là quản lý các thiết bị dự phòng và các thiết bị khác thuộc phần sở hữu chung, sử dụng chung của tòa nhà chung cư, cụm nhà chung cư để đảm bảo các hệ thống thiết bị này hoạt động bình thường.
Quản lý vận hành toà nhà cũng sẽ cung cấp các dịch vụ bảo vệ, vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, chăm sóc vườn hoa, cây cảnh, diệt côn trùng và các dịch vụ khác có liên quan do hội nghị nhà chung cư quyết định.
Khi chưa tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu, chủ đầu tư có trách nhiệm quản lý vận hành toà nhà. Khi tổ chức được hội nghị nhà chung cư, ban quản trị và cư dân sẽ quyết định lựa chọn đơn vị quản lý vận hành.
Đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư có thể là chủ đầu tư hoặc đơn vị khác có đủ điều kiện thực hiện việc quản lý. Trường hợp chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở trực tiếp thực hiện quản lý vận hành nhà chung cư thì phải có chức năng, năng lực quản lý vận hành theo quy định.
Mặt khác, theo Điều 149, Luật Nhà ở 2023, đối với nhà chung cư có thang máy, việc quản lý vận hành phải do đơn vị có chức năng, năng lực quản lý vận hành nhà chung cư thực hiện.
Đối với nhà chung cư không có thang máy, hội nghị nhà chung cư quyết định tự quản lý vận hành hoặc thuê đơn vị có chức năng, năng lực.
Những quy định này có thể gây tranh cãi. Có ý kiến cho rằng, việc quy định đơn vị quản lý vận hành chung cư hoặc cư dân tự quản lý chỉ dựa vào tiêu chuẩn toà nhà có thang máy hay không, là không hợp lý.
Nguyên nhân là do trong nhà chung cư còn rất nhiều hệ thống kỹ thuật khác như hệ thống chống sét, phòng cháy chữa cháy, máy bơm, xả thải, phát điện, biến áp... Để quản lý nhà chung cư cần có đơn vị có chuyên môn, năng lực thực hiện.
Ngoài ra, việc để cho ban quản trị và cư dân tự quản lý vận hành sẽ luôn xảy ra xung đột, bởi vì cư dân chung cư rất đa dạng, rất khó phân công cụ thể cho ai để tự quản.
Việc này cũng rất dễ dẫn đến hành vi thu chi thiếu minh bạch, trục lợi từ phí quản lý nhà chung cư như phân tích tại các bài viết trước.
Mặt khác, nếu yêu cầu giao việc quản lý vận hành nhà chung cư cho các công ty quản lý nhưng lại thiếu các quy định về năng lực, vốn, quy mô của các công ty này, thì cũng là thiếu sót rất lớn.
Thực tế hiện nay, đa phần các công ty quản lý đều có quy mô rất nhỏ, khi xảy ra các rủi ro về tài sản và sinh mạng con người không thể chịu trách nhiệm. Do đó, quy chế cần phải có giải pháp để đảm bảo quy trách nhiệm cho công ty quản lý khi có tổn thất xảy ra.
Quy chế quản lý vận hành nhà chung cư cần có quy định chi tiết về năng lực của công ty quản lý. Nên chăng, các công ty quản lý vận hành nhà chung cư cần được quy định cụ thể về số vốn tối thiểu từ 20 tỷ đồng, loại hình công ty cổ phần, doanh thu, chi phí hoạt động, năng lực chuyên môn, năng lực điều hành, bảo hiểm tác nghiệp... để đủ điều kiện để quản lý vận hành chung cư.
Minh bạch tài chính của hoạt động quản lý vận hành
Bên cạnh các hoạt động quản lý, việc minh bạch về tài chính trong dịch vụ vận hành cũng rất quan trọng.
Theo quy chế quản lý vận hành chung cư đang được Bộ Xây dựng soạn thảo, việc quản lý vận hành nhà chung cư phải được thực hiện thông qua hợp đồng dịch vụ quản lý vận hành ký giữa đơn vị quản lý và ban quản trị.
Hợp đồng dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư bao gồm các nội dung như quy mô, diện tích các bộ phận trong và ngoài nhà chung cư thuộc phần sở hữu chung cần quản lý vận hành; nội dung và yêu cầu về chất lượng, thời gian, địa điểm cung cấp dịch vụ; giá dịch vụ tính theo m2 sử dụng.
Bên cạnh đó là thời hạn thực hiện hợp đồng dịch vụ; các trường hợp chấm dứt hợp đồng, thời gian và trách nhiệm thông báo của các bên trước khi chấm dứt hợp đồng, quyền và nghĩa vụ; trách nhiệm của các bên.
Tuy nhiên, hợp đồng dịch vụ này hiện đang thiếu hẳn một chương liên quan đến các nguyên tắc hoạch toán kế toán tài chính. Đây là vấn đề rất quan trọng liên quan trực tiếp đến "túi tiền" của cư dân, và cũng là nguyên nhân phát sinh nhiều tiêu cực trong thu chi phí dịch vụ quản lý thời gian vừa qua.
Chính vì vậy, hợp đồng dịch vụ quản lý nhà chung cư cần có một chương liên quan đến các nguyên tắc hoạch toán tài chính bao gồm nguyên tắc hạch toán kế toán; quỹ quản lý vận hành; khoản tiền mặt thu từ các khách hàng, người dân, nhà thầu tại dự án; trách nhiệm công nợ, thuế VAT; phí, lệ phí; hợp đồng điện nước; mua sắm dịch vụ; kiểm toán, lưu trữ tài liệu kế toán.
Việc quy định rõ ràng các điều khoản về tài chính này sẽ giúp quỹ phí dịch vụ quản lý nhà chung cư được sử dụng công khai, minh bạch, tránh các hành vi tham ô từ phí quản lý của toà nhà.
Ngoài ra, hiện nay, các hợp đồng mẫu được thiết kế vẫn còn rất nhiều thiếu sót và sơ sài, không đúng ý nghĩa. Quy chế quản lý chung cư cần thiết kế một hợp đồng mẫu và gọi là thỏa thuận dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư.
Thực chất nên gọi là một thỏa thuận thay vì hợp đồng, bởi có rất nhiều bên liên quan đến việc thực hiện các thỏa thuận quản lý nhà chung cư
Bản thoả thuận này cần xác định rõ trách nhiệm của tất cả các bên có liên quan như chủ đầu tư, ban quản trị, đơn vị quản lý, các nhà thầu... để đảm bảo việc quản lý vận hành được hiệu quả.
Bên cạnh đó, quy chế cũng cần bổ sung điều khoản về việc quản lý vận hành nhà chung cư không được gián đoạn trong mọi tình huống như chuyển giao ban quản trị hoặc thực hiện các cơ chế đấu thầu cung cấp dịch vụ quản lý.
Thực tế cho thấy, tại nhiều dự án, ở thời điểm chuyển giao giữa hai nhiệm kỳ ban quản trị, hoặc hội nghị nhà chung cư không tổ chức thành công đã dẫn đến không thể lựa chọn công ty quản lý, làm gián đoạn hoạt động vận hành nhà chung cư.
Mặt khác, hoạt động quản lý vận hành cũng cần được giám sát cụ thể bằng cơ chế họp định kỳ, cơ chế giám sát của ban kiểm soát, cơ chế giám sát phối hợp của các trưởng tầng, toà nhà, nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả, công khai, minh bạch.
Quản lý vận hành chung cư là một vấn đề phức tạp, gây ra nhiều xung đột và tranh chấp trong thời gian qua, xoay quanh mối quan hệ giữa cư dân, chủ đầu tư, ban quản trị và đơn vị quản lý vận hành. Sau nhiều năm thực hiện, quy chế quản lý và sử dụng nhà chung cư đã bộc lộ nhiều bất cập, vì vậy Bộ Xây dựng đang soạn thảo quy chế mới nhằm khắc phục những vấn đề này.
Chuyên đề "Sửa quy chế quản lý chung cư" sẽ phân tích từng khía cạnh trong việc quản lý và vận hành nhà chung cư, làm rõ nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn, tranh chấp và đưa ra các kiến nghị cụ thể để quản lý và vận hành nhà chung cư hiệu quả hơn.
Bài 1: Thách thức quản lý chung cư đa công năng
Bài 2: Lỗ hổng từ thiếu hồ sơ lưu trữ
Bài 3: Kẽ hở từ mô hình ban quản trị
Bài 4: Trục lợi từ cơ chế tài chính 'vay mượn'
Bài 5: 'Cuộc chiến' giành chỗ đỗ xe
Bài 6: Loay hoay bảo trì nhà chung cư
Trục lợi quỹ bảo trì chung cư
Chung cư đã qua sử dụng hết sốt
Nhu cầu của người mua nhà đối với các dự án chung cư đã qua sử dụng đã có dấu hiệu chững lại nhưng giá bán vẫn chưa giảm.
Hạ nhiệt 'cơn sốt' giá chung cư bằng cách nào?
Mức giá tăng có dấu hiệu tác động, tạo thông tin nhiễu loạn từ nhóm đầu cơ tạo cung cầu ảo để đẩy giá trên thị trường mua đi bán lại, nhưng trên thực tế, khó có thể xác định và xử lý hành vi đầu cơ, thổi giá chung cư.
Chung cư, đất nền đua nhau tăng giá
Kết thúc ba tháng đầu năm, các phân khúc chung cư, đất nền và nhà ở riêng lẻ đang “không ai chịu thua ai” về mức tăng giá lẫn lượng giao dịch.
Trục lợi quỹ bảo trì chung cư
Lợi dụng hành lang pháp lý còn nhiều kẽ hở, một số thành viên ban quản trị nhà chung cư 'rút ruột' quỹ bảo trì.
Cơn khát môi giới giữa thời bùng nổ dự án bất động sản
Khi nguồn cung tăng tốc, bài toán ai sẽ bán và bán được hàng đang tái định hình lại vai trò chiến lược của các sàn môi giới bất động sản trên thị trường.
Rủi ro khí hậu: Mối nguy mới với bất động sản
Những rủi ro khí hậu ngoài gây thiệt hại vật chất còn làm tăng chi phí vận hành, bảo hiểm và làm giảm giá trị đầu tư các tài sản bất động sản.
Từ nghỉ dưỡng đến định cư: Bước ngoặt mới ở Phú Quốc
Phú Quốc không còn chỉ là điểm đến nghỉ dưỡng. Những dự án đô thị quy mô cùng chiến lược thu hút cư dân đang dần định hình đảo ngọc thành điểm đến để sống, không chỉ để ghé thăm.
The Privé – Một cách tiếp cận mới về giá trị bất động sản trung tâm
Theo báo cáo "The Wealth Report" của Knight Frank, giới siêu giàu toàn cầu phân bổ đáng kể phần tài sản vào bất động sản, cho thấy đây là một phần quan trọng trong danh mục đầu tư của bộ phận được xem là kỹ tính.
Sau sáp nhập, quỹ đất Phát Đạt tại TP.HCM sẽ vượt 500ha
Phát Đạt sẽ sở hữu hơn 500ha đất tại TP.HCM sau khi hoàn thành sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu.
Cơn khát môi giới giữa thời bùng nổ dự án bất động sản
Khi nguồn cung tăng tốc, bài toán ai sẽ bán và bán được hàng đang tái định hình lại vai trò chiến lược của các sàn môi giới bất động sản trên thị trường.
Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số
Chuyển đổi số muốn hiệu quả cần hệ sinh thái đồng bộ, kết nối giữa công nghệ, con người và môi trường, hướng tới phát triển xanh và bền vững.
Chính phủ yêu cầu kiểm soát đà tăng giá bất động sản
Thủ tướng yêu cầu khẩn trương đưa ra phương án để tăng khả năng tiếp cận nhà ở của người dân, mở rộng nguồn cung.
Sống giữa trung tâm, dẫn đầu xu hướng tại The K-Park Avenue
Giữa đà tăng trưởng mạnh mẽ của bất động sản Thanh Hóa, một tọa độ vàng đang trở thành “tâm chấn” hấp dẫn giới đầu tư và người mua ở thực. Đó chính là K-Park Avenue (Vinhomes Star City), phân khu căn hộ cao cấp tọa lạc trên Đại lộ Hùng Vương - trục huyết mạch trung tâm thành phố.
SHB lưu ý khách hàng tổ chức cần sinh trắc học với người đại diện trước 1/7/2025
Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) thông báo về việc bổ sung thông tin sinh trắc học đối với người đại diện hợp pháp của khách hàng tổ chức trước ngày 1/7/2025.
Đổi mới tư duy, nâng tầm tham mưu chiến lược tuyên giáo, dân vận trong giai đoạn mới
Đảng bộ Ban Tuyên giáo và dân vận Trung ương sẽ đổi mới mạnh mẽ tư duy, nâng cao chất lượng tham mưu, ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo trong kỷ nguyên số.
Tìm hướng 'dìu dắt' 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp
Nâng cấp 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động để đạt được mục tiêu cả nước có 2 triệu doanh nghiệp theo Nghị quyết 68 là hoàn toàn khả thi.