Nửa đầu năm 2023 chứng kiến sự biến động mạnh mẽ của thị trường F&B (thực phẩm và đồ uống) tại Việt Nam. Đa số doanh nghiệp kinh doanh ẩm thực ghi nhận doanh thu giảm hoặc giữ nguyên so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo khảo sát 137 chủ nhà hàng/quán cà phê tại nhiều tỉnh thành trên cả nước về thị trường kinh doanh ẩm thực sáu tháng đầu năm 2023 do iPOS.vn thực hiện, có tới hơn 40,1% doanh nghiệp F&B ghi nhận doanh thu giảm. Nếu xét trên quy mô, doanh nghiệp F&B lớn (có từ 150 chỗ ngồi trở lên) có mức ảnh hưởng rõ rệt nhất khi có tới 63,6% doanh nghiệp ghi nhận doanh thu giảm.
Thị trường F&B đang chứng kiến những cuộc rời đi lặng lẽ của các thương hiệu lớn tại khu vực đắt giá, điển hình như sự ra đi của những cái tên như Mellower Coffee, Cafe Saigon La Poste, Saigon Casa,...ở những vị trí trung tâm Sài Gòn.
Bà Nguyễn Hà Linh, CEO Bếp Thái Koh Yam nhận định, các ông lớn trong ngành đã đóng cửa kinh doanh nhiều điểm ở ngoại thành, các tỉnh hay các mô hình không còn thực sự phù hợp. Ngoài ra, một số chuỗi có nhiều mô hình kinh doanh giống nhau, chỉ khác nhau về tên thương hiệu, thì tự sẽ có sự đào thải.
"Tuy nhiên, thị trường vẫn xuất hiện những tín hiệu tốt từ nhiều mô hình kinh doanh mới, được định vị ở phân khúc bình dân", ông Vũ Thanh Hùng, Tổng giám đốc Công ty CP iPOS.vn cho biết.
Theo kết quả khảo sát, chỉ có 10,2% doanh nghiệp thừa nhận phải đóng cửa ít nhất một chi nhánh trong sáu tháng qua. Đồng thời, có 26,3% doanh nghiệp ghi nhận mở được thêm chi nhánh mới.
Bên cạnh đó, thị trường F&B cũng được dịp sôi động với danh sách nhà hàng được gắn sao Michelin.
"Chúng tôi nhận thấy số lượng khách hàng tuy không có nhiều sự thay đổi do nhà hàng có số chỗ ngồi hạn chế nhưng đến thời điểm hiện tại, hầu hết khách hàng nước ngoài chiếm tới 50% khách hàng tới Chapter đều biết chúng tôi qua trang hướng dẫn của Michelin hoặc sau khi thấy nhà hàng được trao giải Michelin Selected", đầu bếp Quang Dũng, chủ nhà hàng Chapter cho biết.
Bất chấp những khăn của kinh tế, người trẻ đang có xu hướng chi tiêu nhiều hơn, có tới 47,5% khách hàng thừa nhận rằng mức chi tiêu sáu tháng đầu năm đã tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, độ tuổi từ 23 - 25 tuổi là những đối tượng có tỷ lệ tăng mức chi nhiều nhất.
Với sự phát triển của các cửa hàng ăn uống, khách hàng ngày càng có xu hướng đi ăn ngoài nhiều hơn. Trong 200 thực khách được khảo sát, có tới 35,5% người cho rằng họ đi ăn ngoài từ 3 - 4 ngày/tuần. Theo sau đó là con số từ 1 - 2 ngày/tuần chiếm tỷ trọng 34%.
Tuy vậy, dưới sự ảnh hưởng của nền kinh tế toàn cầu, cùng với đó là làn sóng sa thải của nhiều doanh nghiệp, mức chi tiêu của khách hàng cũng có những sự biến động. Có tới 32% người được khảo sát cho rằng họ đã giảm mức chi tiêu, trong đó đối tượng có độ tuổi từ 26 - 31 tuổi có tỉ lệ giảm chi tiêu nhiều nhất với 52,6%.
30.000 - 45.000 đồng là mức chi tiêu phổ biến mà khách hàng sẵn sàng chi cho một bữa ăn trưa/tối. Đồng thời, 41.000 - 70.000 đồng là chi phí khách hàng thường dành để “đi café”.
Nhìn chung, mức chi tiêu phổ biến của thực khách không có quá nhiều sự thay đổi so với năm 2022. Tuy nhiên, phân khúc cao cấp có sự chuyển biến rõ rệt. 9,5% và 7% thực khách sẵn sàng chi tiêu từ 60.000 đồng cho 1 bữa ăn trưa/tối, và từ 70.000 đồng trở lên cho 1 lần đi café.
Kỳ vọng tín hiệu khả quan hơn
Mặc dù có tới 38,4% chủ nhà hàng/quán café nhận định thị trường kinh doanh ẩm thực sẽ khó khăn hơn nhưng cũng có 40,1% doanh nghiệp F&B được hỏi kỳ vọng vào những tín hiệu khả quan hơn của thị trường cuối năm.
CEO Bếp Thái Koh Yam cho biết, việc mở rộng thị trường của thương hiệu này diễn ra khá may mắn khi vừa hết dịch và chưa chịu ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế.
"Bắt nguồn từ câu chuyện đánh giá menu, giá cả của Koh Yam so với các thương hiệu đồ Thái trên thị trường đều thấp hơn 20 - 30%, trong khi sự đầu tư về không gian mặt bằng tăng lên, hướng đến câu chuyện kinh doanh bền vững. Chúng tôi cũng chỉ có kế hoạch đánh vào 2 thị trường lớn là Hà Nội và TP.HCM", bà Hà nói.
Về phía thực khách, trước những đánh giá không mấy khả quan về tình hình kinh tế 6 tháng cuối năm 2023 thì có tới 50% thực khách sẽ giữ nguyên mức chi tiêu. Thậm chí, 17,5% thực khách mong muốn chi tiêu mạnh tay hơn để có thể trải nghiệm.
Dù vậy, vẫn có khoảng 32,5% thực khách sẽ giảm mức chi tiêu trong năm 2023. So với con số chỉ 22,84% được đưa ra trong báo cáo thị trường kinh doanh ẩm thực năm 2022, tỉ lệ này có phần tăng trưởng rõ rệt.
