Hàng triệu người tạm gác giấc mơ an cư

Thu nhập cao cũng khó mua nhà Hà Nội

Sự chênh lệch đáng kể giữa thu nhập thực tế và giá nhà đang khiến việc sở hữu nhà ở tại Hà Nội trở thành thách thức "không thể thực hiện" đối với đại đa số các hộ gia đình có mức thu nhập ở mức trung bình thậm chí là khá.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân/tháng của lao động tại Hà Nội trong quý III/2024 đạt 10,7 triệu đồng/tháng. Giả định một hộ gia đình có bốn người, trong đó có hai người trong độ tuổi lao động, tổng thu nhập hộ gia đình sẽ vào khoảng 21,4 triệu đồng/tháng.

Trong khi đó, về giá căn hộ, mức giá sơ cấp căn hộ trung bình trong năm 2024 đạt 70 triệu đồng/m2, một căn hộ diện tích 70m2 có giá khoảng 5 tỷ đồng.

Dữ liệu nghiên cứu của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho thấy, mức thu nhập tối thiểu được khuyến nghị để mua một ngôi nhà có giá trung bình tại Hà Nội cao hơn khoảng 2,3 đến 10 lần so với thu nhập trung bình của hộ gia đình tại thành phố này.

Theo tính toán dựa vào giá nhà trung bình và giả định người mua có thể vay ngân hàng 70% giá trị căn nhà với lãi suất trung bình 8%/năm trong 20 năm, với một căn hộ giá 5 tỷ đồng, người mua nhà có thể vay 3,5 tỷ đồng.

Với số tiền vay này, mỗi tháng, người dân sẽ phải trả cả gốc lẫn lãi khoảng hơn 40 triệu đồng.

Theo nguyên tắc tài chính, tổng số tiền trả góp hàng tháng không nên vượt quá 40% thu nhập, thì thu nhập tối thiểu được khuyến nghị để mua một ngôi nhà có giá trung bình này rơi vào khoảng 100 triệu đồng, tức cao gấp khoảng năm lần thu nhập trung bình của một hộ gia đình tại Hà Nội hiện nay.

Con số này có sự chênh lệch theo giá nhà của từng khu vực. Theo Hội Môi giới bất động sản Việt Nam tính toán, giá nhà tại Hà Đông, Long Biên, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Gia Lâm cao hơn khoảng hai tới ba lần so với thu nhập hộ gia đình trung bình của người lao động Hà Nội.

Trong khi đó, tại các quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa hay Tây Hồ, với các căn hộ giá cao, thu nhập tối thiểu người dân cần có đều ở mức trên 1 tỷ đồng/năm, tương đương với mức chênh lệch trong khoảng 3,7 đến 8 lần mới có thể mua nhà.

Tại các quận Cầu Giấy, Thanh Xuân, mức chênh lệch nhỏ hơn, từ 3 tới 3,5 lần.
Nhìn chung để có thể mua nhà Hà Nội, người mua cần có mức thu nhập tối thiểu dao động từ 45 triệu đến 210 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào khu vực.

Tại các quận trung tâm như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng hay Tây Hồ, khoảng cách giữa mức lương tối thiểu hàng năm cần thiết để trả tiền thế chấp và thu nhập hộ gia đình trung bình lên tới 10 con số.

Trong khi đó, các khu vực ngoại thành như Hà Đông, Bắc Từ Liêm hay Long Biên, các căn hộ thứ cấp, đã qua sử dụng có mức giá dễ tiếp cận hơn, nhưng cũng chỉ phù hợp với cá nhân, hộ gia đình có thu nhập từ 40 - 60 triệu đồng/tháng.

Mua nhà bằng cách nào?

Giá nhà vốn đã cao, lại tăng “chóng mặt” trong khi thu nhập cải thiện không tương ứng khiến khả năng chi trả nhà ở tại Hà Nội liên tục sụt giảm trong vài năm qua.

Người có thu nhập ở mức trung bình, có mong muốn sở hữu nhà phải tạm gác lại ước mơ của mình hoặc tìm kiếm cơ hội tại khu vực có chi phí thấp hơn.

Nguyên nhân là họ không kiếm đủ tiền để thanh toán tiền mua nhà Hà Nội hoặc không “theo kịp” các khoản thanh toán khoản vay hàng tháng khi vay mua nhà. Đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế đối mặt với nhiều thách thức, trước nguy cơ chiến tranh thương mại, khiến nhiều người cảm thấy lo lắng về khả năng tăng trưởng thu nhập.

Tùy vào khẩu vị đầu tư và lối sống, một số người sẽ vẫn chọn tiết giảm chi phí sinh hoạt, chấp nhận rủi ro để mua nhà sớm, chấp nhận vay ngân hàng và chịu áp lực tài chính.

Một số khác sẽ chọn phương án chờ đợi hoặc thuê nhà để linh hoạt hơn trong tài chính. Bởi mặt bằng giá nhà ở Hà Nội hiện tại đã “neo” cao, tốc độ tăng giá khó có thể duy trì như quãng thời gian trước.

Đặc biệt, suy giảm kinh tế có thể khiến thu nhập người mua nhà giảm, làm giảm khả năng chi trả hoặc tăng áp lực trả nợ đối với những người đã vay vốn. Lãi suất ngân hàng không cố định và trong một số giai đoạn, việc điều chỉnh lãi suất làm khoản vay mua nhà trở nên đắt đỏ hơn, có thể khiến họ không thể đáp ứng việc chi trả cho các khoản trả góp.

Theo nhiều chuyên gia, với mức lãi suất tốt như hiện nay, hộ gia đình có mức thu nhập điển hình hoặc cá nhân có mức thu nhập tương đương, có sẵn khoản tiền mặt ít nhất 30% giá trị căn hộ vẫn có thể lựa chọn phương án vay mua nhà. Song, người dân cần chấp nhận dịch chuyển ra các khu vực có giá thấp hơn như các quận xa trung tâm hay các đô thị vệ tinh quanh Hà Nội.

Cùng với việc quan tâm, chú trọng đầu tư, phát triển mạng lưới giao thông đồng bộ, việc di chuyển giữa các khu vực sẽ ngày càng trở lên thuận lợi hơn, với thời gian di chuyển ngắn hơn.

Điều này sẽ góp phần tích cực giúp người dân sẵn sàng hơn khi lựa chọn nhà ở tại các khu vực xa trung tâm hơn. Tuy nhiên, để thu hút người mua nhà, các chủ đầu tư cần đưa ra mức giá hợp lý hơn, phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả của người dân, tạo ra cơ hội sở hữu nhà cho nhiều đối tượng.

Đáng chú ý, với việc giá nhà tăng cao, hiện cũng đang có sự thay đổi trong lối sống của người trẻ. Giới trẻ ngày nay đang có xu hướng ưu tiên chất lượng cuộc sống, thông qua việc cân bằng giữa công việc và sự hưởng thụ hơn.

Họ lựa chọn thuê nhà, hơn là “nhất định phải sở hữu nhà ở” bất chấp áp lực phải trả nợ hàng tháng.