Kinh tế Việt Nam tiếp tục là điểm sáng của khu vực và thế giới
Mặc dù mức tăng trưởng GDP năm 2023 thấp hơn mục tiêu đặt ra của Quốc hội, song kinh tế Việt Nam vẫn đang tiếp tục xu hướng phục hồi, tháng sau cao hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước.
Tăng trưởng GDP cả năm đạt 5,05%, là nỗ lực rất lớn của cả nước trong bối cảnh toàn cầu gặp khó khăn. Nền kinh tế Việt Nam vẫn thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới.
Khu vực nông nghiệp là điểm sáng và tiếp tục là trụ đỡ vững chắc của nền kinh tế trong khó khăn; khu vực dịch vụ phát triển khá sôi động, khu vực công nghiệp và xây dựng từng bước phục hồi.
Bên cạnh đó, kinh tế vĩ mô của Việt Nam cơ bản ổn định; lạm phát thấp hơn mục tiêu Quốc hội đề ra; nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài, bội chi ngân sách nhà nước được kiểm soát; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.
Nhiều tổ chức quốc tế có uy tín đánh giá cao kết quả và triển vọng của nền kinh tế và dự báo Việt Nam sẽ phục hồi nhanh trong thời gian tới. Fitch Ratings đã nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn của Việt Nam lên mức BB+ (từ mức BB), với triển vọng "Ổn định".
Giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam đạt 431 tỷ USD, tăng một bậc lên thứ 32/100 thương hiệu quốc gia mạnh trên thế giới.
Xuất khẩu nông sản là điểm sáng
Trong bối cảnh thị trường gặp nhiều khó khăn, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam vẫn ước đạt 683 tỷ USD, xuất siêu khoảng 26 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu nông sản, nhất là các mặt hàng rau quả và gạo lập đỉnh mới với nhiều con số kỷ lục.
Cụ thể, nhóm nông sản đạt 24,3 tỷ USD, tăng 17% so với năm ngoái. Có sáu mặt hàng đạt giá trị xuất khẩu hơn 3 tỷ USD gồm cà phê, gạo, rau quả, hạt điều, thủy sản, gỗ và sản phẩm gỗ.
Xuất khẩu rau quả đạt 5,6 tỷ USD, mức cao kỷ lục và vượt xa kỳ vọng ban đầu "cả năm 4 tỷ USD". Trong 11 tháng, xuất khẩu gạo của Việt Nam cũng lập kỷ lục với hơn 7,7 triệu tấn gạo cho giá trị hơn 4,4 tỷ USD, tăng hơn 36% so với năm ngoái. Hạt gạo Việt đã vượt qua các đối thủ để giành vị trí số 1 cuộc thi gạo ngon nhất thế giới.
Kỷ lục trong giải ngân vốn FDI và thành lập doanh nghiệp mới
Tính đến ngày 20/12/2023, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam (FDI) đạt gần 36,61 tỷ USD, tăng 32,1% so với cùng kỳ, là năm cao thứ ba trong giai đoạn từ 2008 đến nay.
Vốn thực hiện của dự án đầu tư nước ngoài ước đạt khoảng 23,18 tỷ USD, tăng 3,5% so với năm 2022. Đây là mức giải ngân đạt kỷ lục từ trước tới nay trong bối cảnh thương mại đầu tư toàn cầu bị thu hẹp. Xếp hạng môi trường kinh doanh Việt Nam cũng tăng 12 bậc trên toàn cầu.
Tại trong nước, hoạt động đăng ký kinh doanh năm 2023 của các doanh nghiệp cũng rất ấn tượng với kỷ lục gần 160.000 doanh nghiệp thành lập mới, tăng 7,2% so với năm 2022. Con số này gấp 1,2 lần mức bình quân giai đoạn 2017-2022 và tăng 4,6% so với ước thực hiện cả năm 2023.
Số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong năm 2023 cũng đạt hơn 58.400. Như vậy, số doanh nghiệp gia nhập và quay lại thị trường tiếp tục ở mốc hơn 200.000, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2022 và gấp 1,3 lần số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong năm.
Quyết liệt tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực
Để có được những thành tựu đó, một trong những điểm nhấn quan trọng của năm 2023 là Chính phủ đã quyết liệt tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, khơi thông nguồn lực tăng trưởng.
Theo đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung rà soát, phát hiện, xử lý kịp thời những bất cập, khó khăn, vướng mắc, cả về quy định pháp luật, cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện, khơi thông nguồn lực, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn.
Một số lĩnh vực như thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản, vốn đã liên tục được Chính phủ tháo gỡ những khó khăn, hạn chế, bất cập nhằm phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.
Bên cạnh đó, đầu tư công cũng được cơ cấu lại theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, tập trung cho các dự án có tính lan tỏa cao, tạo động lực phát triển.
Ước giải ngân đầu tư công cả năm khoảng 667 nghìn tỷ đồng, đạt 94,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ năm 2022 khoảng 2,88% (91,4%).
Tiếp tục chú trọng xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật
Trong năm 2023, Quốc hội đã thông qua 16 luật, 29 nghị quyết và cho ý kiến 18 dự án luật. Chính phủ đã tổ chức 10 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật, cho ý kiến đối với 47 nội dung, tập trung hoàn thiện, trình Quốc hội dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Chính phủ ban hành 86 nghị định, Thủ tướng Chính phủ ban hành 29 quyết định quy phạm. Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước được triển khai quyết liệt, có hiệu quả; trong đó tập trung cắt giảm, đơn giản hóa, phân cấp giải quyết thủ tục hành chính.
Công tác quy hoạch cũng được đẩy nhanh, 108/111 quy hoạch đã hoàn thành việc lập, thẩm định, phê duyệt, chất lượng được nâng lên. Quy hoạch tổng thể quốc gia và nhiều quy hoạch ngành, lĩnh vực, tỉnh đã ban hành.
Thành tựu lịch sử trong đối ngoại, hội nhập
Trong năm 2023, Việt Nam đã tổ chức đón, tiếp thành công chuyên thăm chính thức của nhiều nguyên thủ các nước, trong đó có Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio.
Đến nay, nước ta đã có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện hoặc đối tác chiến lược với tất cả năm nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và nhiều nước G20. Điều này góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế; duy trì được môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chuyển biến vượt bậc về phát triển hệ thống đường bộ cao tốc
Việc thực hiện đột phá chiến lược về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, có sự chuyển biến vượt bậc.
Năm 2023 là năm có nhiều dự án cao tốc hoàn thành và khởi công mới nhất trong hơn một thập kỷ qua. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, cả nước đã hoàn thành, đưa vào sử dụng 729 km đường bộ cao tốc, nâng tổng số km đường cao tốc đưa vào khai thác đến nay là 1.892 km.
Việt Nam hiện đang thi công khoảng 1.700 km cao tốc, dự kiến hoàn thành và hoàn thành vượt mục tiêu cả nước có khoảng 3.000 km đường cao tốc vào năm 2025, 5.000 km cao tốc vào năm 2030.
Đẩy mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo
Năm 2023 ghi nhận những dấu ấn mới trong cơ cấu lại nền kinh tế, phát triển những ngành, lĩnh vực mới nổi, thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.
Chuyển đổi số quốc gia được tích cực thúc đẩy, ước cả năm 2023 tỷ trọng kinh tế số đạt khoảng 15% GDP.
Thị trường khoa học công nghệ có bước phát triển. Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia phát triển mạnh; khánh thành Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC); xây dựng, hoàn thiện ba trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo quốc gia tại Hà Nội, TP. HCM và Đà Nẵng. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam xếp hạng 46/132, tăng hai bậc so với năm 2022.
Năm 2023 cũng đánh dấu bước nhảy vọt của Việt Nam trong lĩnh vực bán dẫn với hàng loạt thỏa thuận, dự án hợp tác phát triển với các đối tác hàng đầu, những tập đoàn, doanh nghiệp khổng lồ trên thế giới.
An sinh xã hội được bảo đảm
Trước khó khăn của nền kinh tế, toàn bộ các chỉ tiêu kế hoạch về xã hội đều đạt và vượt mục tiêu đề ra, công tác bảo đảm an sinh xã hội, chăm lo cho đời sống người lao động, nhất là các nhóm yếu thế, đối tượng chính sách tiếp tục được đẩy mạnh.
Đời sống của nhân dân tiếp tục được cải thiện, thu nhập bình quân của người lao động tăng 6,8%; trên 94% số hộ gia đình đánh giá có thu nhập ổn định hoặc cao hơn cùng kỳ năm 2022.
Theo Báo cáo Hạnh phúc thế giới vào tháng 3/2023 của Liên Hợp Quốc, Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 12 bậc, từ vị trí 77 lên vị trí 65 trong bảng xếp hạng toàn cầu.
Quốc hội, Chính phủ tiếp tục thực hiện chính sách miễn, giảm, gia hạn các loại thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất. Tổng trị giá của các chính sách này khoảng gần 200 nghìn tỷ đồng và tính đến tháng 11, đã miễn, giảm, gia hạn trên 172 nghìn tỷ đồng (trong đó miễn, giảm khoảng 65 nghìn tỷ đồng).
Tăng cường phòng chống tham nhũng, tiêu cực
Công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh, khẳng định đây là xu thế tất yếu, không thể đảo ngược được, góp phần củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước.
Nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, đã khởi tố, tiếp tục điều tra như tiếp tục điều tra mở rộng giai đoạn hai vụ án liên quan đến Công ty Việt Á; vụ án xảy ra tại Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao), vụ án xảy ra tại Tập đoàn FLC; Tân Hoàng Minh, Ngân hàng SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Công ty An Đông…
Nhiều bị can là cán bộ cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu đã bị xử lý theo tinh thần "không có vùng cấm, không có ngoại lệ."
